Diagnostyka
- Łącząc różne testy kliniczne z wywiadem lekarskim, często można prawidłowo zdiagnozować uszkodzenie łąkotki:
- Pojedyncze negatywne testy nie wykluczają uszkodzenia łąkotki.
- Połączenie kilku testów zwiększa szansę na prawidłową diagnozę.
- Zasada testów prowokacyjnych
- nacisk na łąkotkę poprzez odpowiednie ruchy zginania i rotacji oraz szpotawienia/koślawienia
Objawy kliniczne uszkodzenia łąkotki
- Wysięk, obrzęk stawu kolanowego
- Bóle miejscowe zależne od obciążenia
- Wędrujące bóle w zależności od pozycji stawu
- Tkliwość nad szparą stawową
- palpacja szpary stawowej przy zgięciu i wyprostowaniu stawu kolanowego
- czułość 63%, swoistość 77%2
- Ograniczenie wyprostu
- częsty elastyczny opór w pełnym wyproście
- mechaniczne ograniczenie ruchomości stawów możliwe z powodu takich czynników jak:
- obrzęk
- uszkodzona część łąkotki, często przy pęknięciu.
- Test przysiadów i hiperfleksji
- przemieszczanie grzbietowe kłykci kości udowej na plateau kości piszczelowej
- Zwiększony nacisk na grzbietowe przedziały stawu kolanowego: ból wskazuje na uszkodzenie tylnego rogu łąkotki.
- przemieszczanie grzbietowe kłykci kości udowej na plateau kości piszczelowej
Test McMurray'a
- Procedura
- pacjent w pozycji leżącej na plecach
- badana kończyna zgięta maksymalnie pod kątem 90o w stawach: kolanowym i biodrowym
- Jedną ręką objąć staw kolanowy.
- palpacja bocznej szpary stawowej (do badania łąkotki bocznej) lub przyśrodkowej szpary stawowej (do badania łąkotki przyśrodkowej).
- Chwycić piętę drugą ręką.
- Obrócić podudzie do maksymalnej rotacji wewnętrznej (łąkotka boczna) lub rotacji zewnętrznej (łąkotka przyśrodkowa).
- powolny wyprost stawu kolanowego przy jednoczesnej rotacji
- Wynik dodatni
- słyszalne lub wyczuwalne przeskakiwanie
- ból lub wyraźna reakcja obronna pacjenta3
- Czułość 70%, swoistość 71%2
- Procedura została przedstawiona w tym filmie.
Test Apley'a
- Procedura
- Pacjent w pozycji leżącej na brzuchu
- Badana kończyna ugięta w stawie kolanowym do 90 stopni
- Zastosować ręczny ucisk w osi goleni.
- Wykonać obrót podudzia do wewnątrz (łąkotka boczna) lub na zewnątrz (łąkotka przyśrodkowa)
- Wynik dodatni
- Ból lub przeskakiwanie wzdłuż szpary stawowej
- Czułość 60%, swoistość 70%2
- Procedura została przedstawiona w tym filmie.
Test Thessaly
- Procedura
- Pacjent stoi na jednej nodze.
- Najpierw zdrową stroną, aby przyzwyczaić pacjenta i stworzyć podstawę do porównania.
- Badający podpiera pacjenta, trzymając go za wyciągnięte ręce, podczas gdy pacjent obraca kolano i tułów do wewnątrz i na zewnątrz 3 razy, zginając kolano najpierw o 5o, a następnie o 20o.
- Pacjent stoi na jednej nodze.
- Wynik dodatni
- Bóle wzdłuż bocznej lub przyśrodkowej szpary stawowej
- Czułość 89%
- Swoistość 97% przy urazach łąkotki przyśrodkowej i 92–96% przy urazach łąkotki bocznej4
- Procedura została przedstawiona w tym filmie.
Test Steinmanna I
- Procedura
- pacjent w pozycji leżącej na plecach
- zgięcie stawu kolanowego pod kątem 90o
- palpacja badanej szpary stawowej
- Chwycić piętę drugą ręką.
- szybkie rotacje zewnętrzne (łąkotka przyśrodkowa) lub rotacje wewnętrzne (łąkotka boczna)
- Wynik dodatni
- ból lub przeskakiwanie wzdłuż szpary stawowej
- czułość 93% i swoistość 93% dla uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej
- czułość 73% i swoistość 93% dla uszkodzenia łąkotki bocznej
- Połączona procedura dla objawów Steinmanna I i II w celu badania łąkotki bocznej jest przedstawiona w tym filmie.
Test Steinmanna II
- Procedura
- pacjent w pozycji leżącej na plecach
- palpacja bolesnego miejsca w szparze stawowej określonego na podstawie objawów Steinmanna I
- zgięcie i wyprost stawu kolanowego
- Wynik dodatni
- podczas zginania ból wędrujący w kierunku grzbietowym i podczas wyprostu w kierunku brzusznym
- Prawidłowa diagnoza w 83% urazów łąkotki przyśrodkowej i 80% urazów łąkotki bocznej
- Połączona procedura dla objawów Steinmanna I i II w celu badania łąkotki bocznej jest przedstawiona w tym filmie.
Źródła
Piśmiennictwo
- Mohan BR, Gosal HS. Reliability of clinical diagnosis in meniscal tears. Int Orthop 2007; 31(1): 57-60. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Hegedus EJ, Cook C, Hasselblad V, et al. Physical examination tests for assessing a torn meniscus in the knee: a systematic review with meta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther 2007; 37(9): 541-50. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Smith BE, Thacker D, Crewesmith A, Hall M. Special tests for assessing meniscal tears within the knee: a systematic review and meta-analysis. Evid Based Med 2015 Jun; 20 (3): 88-97. pmid:25724195 www.ncbi.nlm.nih.gov
- Karachalios T, Hantes M, Zibis AH, et al. Diagnostic accuracy of a new clinical test (the Thessaly test) for early detection of meniscal tears. J Bone Joint Surg Am 2005; 87: 955-62. www.ncbi.nlm.nih.gov
Autorzy
- Krzysztof Studziński, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (recenzent)
- Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
- Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung Orthopädie und Unfallchirurgie, Frankfurt a. M.