Czym jest przepuklina w bliźnie pooperacyjnej?

Definicja

Przepuklina w bliźnie pooperacyjnej to wypukłość lub przemieszczenie otrzewnej, tkanki tłuszczowej lub trzewi brzusznych przez otwór w przeponie w przedniej ścianie jamy brzusznej, który pojawia się w w okolicy blizny chirurgicznej, w konsekwencji wcześniejszej operacji.

Przepuklina w bliźnie pooperacyjnej jest najczęściej występującym rodzajem przepukliny. W rzadkich przypadkach przepukliny brzuszne mogą być również wrodzone lub rozwijać się w trakcie życia. Wrodzone przepukliny pępkowe zwykle cofają się samoistnie w ciągu pierwszych kilku lat życia.

Objawy

Podstawowym objawem przepukliny w bliźnie pooperacyjnej jest osłabienie punktu w okolicy blizny chirurgicznej, co skutkuje powstaniem szczeliny w ścianie brzucha. Skóra powyżej jest zamknięta. W zależności od wielkości przepukliny, może to być czasem bardzo widoczne. Przepuklina w bliźnie pooperacyjnej jest często postrzegana jako wada kosmetyczna. W niektórych przypadkach może powodować ból i zaburzenia podczas wypróżniania.

Jeśli części jelita lub narządy z wnętrza jamy brzusznej dostaną się do worka przepuklinowego, mogą ulec zakleszczeniu. Prowadzi to do silnego bólu z potencjalnymi nudnościami i wymiotami. Jest to stan nagły, który musi być natychmiast operowany!

Przyczyny

Przepukliny w bliznach pooperacyjnych rozwijają się zwykle w ciągu 2 lat od operacji. Pierwotna operacja oddzieliła warstwy skóry i mięśni, które trzymają ścianę brzucha razem. Nawet jeśli rana chirurgiczna została prawidłowo zszyta, miejsce to jest słabszym punktem ściany brzucha, który w pewnych warunkach może ulec rozerwaniu. Przepukliny w bliznach pooperacyjnych nie cofają się samoistnie, ale zwykle stają się większe.

Ciężka nadwaga, niektóre choroby podstawowe, ciąża i zakażenia rany zwiększają ryzyko wystąpienia przepukliny w bliźnie pooperacyjnej.

Częstość występowania

Po operacji w obrębie brzucha u 10–20% wszystkich pacjentów występuje przepuklina w bliźnie pooperacyjnej.

Badania

• Podczas badania lekarskiego przepuklina jest badana palpacyjnie w celu oceny jej wielkości.
• Ponadto bada się również, czy zawartość przepukliny można wepchnąć z powrotem do brzucha.
• Przed operacją pobierana jest krew i ewentualnie wykonywana tomografia komputerowa.
• Dalsze badania przeważnie nie są konieczne.

Leczenie

• Operacja przepukliny w bliźnie pooperacyjnej jest rozległym zabiegiem obarczonym ryzykiem powikłań i nawrotów. Czasami może wiązać się z dłuższą hospitalizacji i rekonwalescencją.
• Decyzja o korekcji operacyjnej jest ścisłym rozważeniem ryzyka i korzyści, a także zależy od tego, jak poważne są objawy pacjenta. Szczegółowych porad w tym zakresie udzielają lekarze rodzinni, a w razie potrzeby także chirurdzy.
• Jeśli części jelita zostaną zakleszczone, konieczna jest natychmiastowa operacja. Można uniknąć takiej sytuacji, jeśli w porę zoperuje się przepuklinę.
• W przeszłości przepuklina w bliźnie pooperacyjnej była usuwana w ramach operacji otwartej. Obecnie jednak coraz częściej preferowana jest tzw. chirurgia minimalnie inwazyjna (operacja laparoskopowa).
• W przypadku małych przepuklin szczelina w ścianie brzucha zamykana jest szwem. W przypadku większych przepuklin ścianę brzucha można ustabilizować za pomocą siatki.
• Po operacji może wystąpić nawrót choroby, nie można też wykluczyć pewnych powikłań, takich jak: zakażenia ran, rozerwanie blizn pooperacyjnych i zasinienia (krwiaki). Jednak stałe doskonalenie technik operacyjnych – zwłaszcza wprowadzenie laparoskopii – spowodowało również stałą poprawę wyników operacyjnych.
• Po operacji należy unikać wysiłku, w zależności od zabiegu operacyjnego. Jeśli przepuklina została zamknięta za pomocą szwu, należy unikać dużych obciążeń przez okres do 12 tygodni. W przypadku wstawki z siatki, pełne obciążenie jest ponownie dozwolone po 2 tygodniach.

Rokowanie

• Przepuklina z czasem może się powiększyć. Przy bardzo dużych przepuklinach zakleszczenia występują rzadziej.
• Ryzyko poważnych powikłań jest ogólnie stosunkowo niskie. Po operacji mogą wystąpić nawroty choroby.

Dodatkowe informacje

• Przepuklina
• Przepuklina uwięźnięta
• Nadwaga
• Przepukliny brzuszne – Informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
• Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden