Co to jest swędząca wysypka skórna?
- Większość swędzących wysypek skórnych jest nieszkodliwa.
Wiele wysypek może wywoływać świąd, częściowo dlatego, że zaczerwieniona i podrażniona skóra traci więcej wody, co prowadzi do jej wysuszenia. Sucha skóra jest częstą przyczyną swędzenia.
Drapanie powoduje dalsze podrażnienie skóry – staje się ona czerwona, ciepła i jeszcze bardziej wysusza się, co wzmaga uczucie świądu. Mówiąc inaczej, drapanie prowadzi do nasilenia swędzenia.
Aby złagodzić świąd, warto stosować neutralne, nawilżające kremy, które pomagają przywrócić odpowiedni poziom nawilżenia skóry.
Używanie mydła, zwłaszcza silnie wysuszającego, może pogorszyć stan skóry i nasilić swędzenie.
Jakie są możliwe przyczyny?
Przewlekłe wysypki skórne
Wyprysk atopowy
|
![]() Egzema u dzieci (wyprysk atopowy)
|
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
|
![]() Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
|
Toksyczne kontaktowe zapalenie skóry
|
![]() Toksyczne kontaktowe zapalenie skóry
|
Wyprysk pieniążkowaty
|
![]() Wyprysk pieniążkowaty
|
Neurodermit
|
![]() Neurodermit
|
Ostra wysypka skórna
|
![]() Ukąszenia komarów
|
Świerzb (scabies)
|
![]() Świerzb
|
Pokrzywka (urticaria)
|
![]() Pokrzywka (urticaria)
|
Ostry wyprysk
|
![]() Ostry wyprysk
|
Polimorficzna fotodermatoza (wyprysk słoneczny)
|
![]() Polimorficzna fotodermatoza (wyprysk słoneczny)
|
Rzadkie, ale bardzo swędzące choroby
Pemfigoid pęcherzowy
|
![]() Pemfigoid pęcherzowy
|
Liszaj czerwony
|
![]() Liszaj czerwony
|
Opryszczkowate zapalenie skóry
|
![]() Opryszczkowate zapalenie skóry
|
Przyczyny związane z lokalizacją
Skóra głowy
Oczy i powieki
- Zapalenie brzegów powiek (blepharitis)
- Alergiczne zapalenie spojówek (conjunctivitis)
- Wyprysk atopowy
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
Przewód słuchowy
- Egzema przewodu słuchowego (otitis externa diffusa)
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- Wyprysk łojotokowy
- Łuszczyca
Nos
Ramiona
Ręce
Ciało
Plecy
Okolice pachwin
- Zakażenie grzybicze
- Łupież rumieniowy
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- Toczeń
- Wszy łonowe
- Świerzb (scabies)
Nogi
- Sucha skóra
- Neurodermit
- Wyprysk żylakowy
- Wyprysk atopowy (doły podkolanowe)
- Liszaj prosty (zewnętrzna strona stawu skokowego)
- Opryszczkowate zapalenie skóry (kolano)
Stopy
- Grzybica stóp
- Wyprysk atopowy
- Świerzb (scabies) (między palcami)
Co możesz zrobić sam?
- Czynniki nasilające świąd:
- Należy unikać nadmiernych kąpieli, częstego używania mydła, suchego otoczenia, miejscowo drażniącej odzieży (syntetycznej lub wełnianej) oraz środków rozszerzających naczynia krwionośne (kofeina, alkohol, gorąca woda).
- Nawilżająca kuracja dla skóry suchej:
- Należy nakładać krem nawilżający kilka razy dziennie, a szczególnie bezpośrednio po kąpieli.
- Jeśli przyczyną świądu są choroby ogólne, rzadko pomagają leki przeciwświądowe (antyhistaminowe).
Kiedy zalecana jest wizyta u lekarza?
- Swędząca wysypka na skórze jest dokuczliwa i należy zwrócić się o pomoc do lekarza.
Co następuje podczas kontroli lekarskiej?
Wywiad lekarski
Lekarz może zadać następujące pytania:
- Od jak dawna ma Pan/i wysypkę i czy odczuwa Pan/i swędzenie skóry?
- Czy zidentyfikował Pan/i czynnik wyzwalający?
- Czy miał Pan/miała Pani z czymś kontakt? Czy przebywał Pan/przebywała Pani na słońcu?
- Czy przyjmuje Pan/i regularnie jakieś leki?
- Czy ma Pan(i) inne choroby?
- Czy ma Pan/i inne dolegliwości?
Badanie lekarskie
- Lekarz oceni wygląd i lokalizację wysypki.
- W przypadku podejrzenia choroby podstawowej przeprowadzi bardziej kompleksowe badanie fizykalne.
Inne badania
- Są rzadko konieczne, ale mogą być przydatne, jeśli diagnoza jest niejasna.
- W przypadku podejrzenia alergii można wykonać testy alergiczne.
Skierowanie do specjalisty lub szpitala
- Skierowanie jest rzadko konieczne, ale zostanie przepisane w przypadku niejasnej diagnozy lub ciężkich chorób.
Autorzy
- Kalina van der Bend, lekarz (recenzent)
- Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
Link lists
Authors
Previous authors
Updates
Gallery
Snomed
References
Based on professional document Wysypka ze świądem. References are shown below.
- Moses S. Pruritus, Am Fam Physician 2003, 68: 1135-42, PubMed
- Berger T.G., Shive M., Harper G.M. Pruritus in the older patient: a clinical review, JAMA 11.12.2013, 310(22): 2443-50, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Nowak D., Yeung J. Diagnosis and treatment of pruritus, Can Fam Physician. 2017 Dec, 63(12): 918-24, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Oaklander A.l., Nolano M. Scientific Advances in and Clinical Approaches to Small-Fiber Polyneuropathy, JAMA Neurol 2019, jamanetwork.com
- Czarnobilska E. Kontaktowe zapalenie skóry. Portal internetowy Pediatria Podyplomie, dostęp: 19.11.2023, podyplomie.pl
- Paul C., Maumus-Robert S., Mazereeuw-Hautier J., Guyen C.N., Saudez X., Schmitt A.M. Prevalence and risk factors for xerosis in the elderly: a cross-sectional epidemiological study in primary care, Dermatology 2011, 223(3): 260-5, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Zuberbier T. et al. The international EAACI/GA²LEN/EuroGuiDerm/APAAACI guideline for the definition, classification, diagnosis, andmanagement of urticaria, 2021. Allergy. 2022;77:734–766. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Wollenberg A., Barbarot S., Bieber T,. et al. Consensus-based European guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) in adults and children: part II. J Eur Acad Dermatol Venerol. 2018; 32(6): 850-878. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Nowicki R.J., et al. Atopic dermatitis. Interdisciplinary diagnostic and therapeutic recommendations of the Polish Dermatological Society, Polish Society of Allergology, Polish Pediatric Society and Polish Society of Family Medicine, Dermatol Rev/Przegl Dermatol 2019, 106, 475-85, www.termedia.pl
- Wollenberg A., Barbarot S., Bieber T,. et al. Consensus-based European guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) in adults and children: part I. J Eur Acad Dermatol Venerol. 2018; 32(5): 657-682. www.ncbi.nlm.nih.gov