Wysypka na twarzy

Wiele chorób skórnych może dotyczyć także skóry twarzy.

Co to jest wysypka na twarzy?

  • Poniżej wymienione są przede wszystkim te choroby, w których wysypka na twarzy jest typowym objawem. Ewentualnie także choroby, w przypadku których wysypka występuje tylko na twarzy.

 Jakie są możliwe przyczyny?

Częste choroby ostre

Rumień zakaźny (erythema infectiosum)
  • Choroba ta występuje najczęściej u dzieci w wieku 3-8 lat.
  • Jest to wysypka skórna przebiegająca z niewielką gorączką, a osoby dotknięte tą chorobą często mają tylko łagodne objawy infekcji. Wysypka najpierw pojawia się na policzkach, a następnie może rozprzestrzenić się na ciało oraz ręce i nogi. Nie występuje przy tym w okolicach ust, nosa i czoła. Wysypka jest lekko czerwona, zlewa się, a skóra wydaje się lekko pogrubiona.

Rumień zakaźny (erythema infectiosum)

Opryszczka zwykła (herpes simplex)
  • Wirus powoduje tworzenie się nawracających pęcherzyków i wykwitów na ustach, potocznie nazywanych "zimnem".

Opryszczka zwykła

Liszajec zakaźny
  • Liszajec często występuje u dzieci.
  • Często zaczyna się w okolicach nosa lub ust jako lekko sączący się guzek, który wkrótce pokrywa strup.
  • Występuje na twarzy, zwłaszcza na nosie, w kącikach ust i na płatkach uszu, a także na dłoniach, nadgarstkach i na pozostałych częściach ciała.

Liszajec

Zapalenie mieszków włosowych (folliculitis)
  • Zapalenie mieszków włosowych powoduje pojawienie się ropnych krostek.
Zapalenie mieszków włosowych po goleniu

Zapalenie mieszków włosowych (folliculitis)

Ostry wyprysk kontaktowy
  • Może wystąpić np. po wizycie u fryzjera lub w następstwie stosowania kosmetyków i środków do pielęgnacji skóry bezpośrednio na twarzy.
  • Występuje zaczerwienienie, obrzęk, zatarte odgraniczenie, małe guzki i pęcherzyki. W końcowym etapie skóra się złuszcza.

Ostry wyprysk kontaktowy

Polimorficzna fotodermatoza (wyprysk słoneczny)
  • Występuje zwłaszcza na wiosnę, zanim skóra nie uzyska pewnej ochrony w wyniku pigmentacji, choć niektórzy pacjenci w ogóle nie tolerują słońca.
  • Od dwóch godzin do pięciu dni po ekspozycji na słońce pojawiają się małe, swędzące, czerwone pęcherzyki lub czerwone płatki.

Wyprysk słoneczny, oparzenie słoneczne

Reakcja fotoalergiczna
  • Leki stosowane miejscowo lub przyjmowane w postaci tabletek mogą wchodzić w interakcje ze światłem słonecznym i powodować reakcje immunologiczne, w wyniku których powstają oparzenia słoneczne nieproporcjonalne do czasu i intensywności ekspozycji słonecznej.
  • Skóra wystawiona na działanie słońca staje się zaogniona i czerwona, pojawiają się małe pęcherzyki. Wysypka skórna może pojawić się kilka dni później.

Reakcja fotoalergiczna

Częste choroby przewlekłe

Egzema u dzieci (wyprysk atopowy)
  • Występuje u dzieci i młodzieży w wieku 0-15 lat, które często mają również astmę lub katar sienny i w których rodzinie występuje alergia.
  • Swędząca wysypka skórna, która często pojawia się na twarzy, szyi i w górnej części ciała, na łokciach i w dołach podkolanowych.

Egzema u dzieci (wyprysk atopowy)

Wyprysk łojotokowy
  • Występuje najczęściej u młodych dorosłych.
  • Łuszczący, przewlekły wyprysk dotykający obszarów skóry z dużą ilością gruczołów łojowych.
  • U niemowląt wyprysk łojotokowy występuje na skórze głowy, w fałdach skórnych i w okolicy pieluszkowej.
  • U młodzieży i dorosłych wyprysk pojawia się na nozdrzach, wzdłuż rzęs, w brwiach, na skórze głowy i wzdłuż linii włosów, w kanałach słuchowych i za uszami, w obrębie klatki piersiowej i między łopatkami.
  • U starszych pacjentów zwykle występuje ostro odgraniczona wysypka w fałdach skórnych.

Wyprysk łojotokowy

Wykwity trądzikowe (trądzik)
  • Występuje szczególnie często u młodzieży.
  • Przyczyna jest nieznana, ale wieloczynnikowa; ważnym czynnikiem jest dziedziczność.
  • Trądzik występuje głównie na twarzy i w górnej części ciała.

Trądzik (wykwity trądzikowe)

Trądzik różowaty
  • Choroba pojawia się między 30-50 rokiem życia i najczęściej występuje u kobiet.
  • Wysypka ogranicza się do policzków, nosa i brody.
  • Stopniowo rozwija się trwałe zaczerwienienie, widoczne są wyraźne drobne naczynia krwionośne w skórze, powiększone gruczoły łojowe, guzki i wypełnione ropą pęcherze z nienaruszonym obszarem wokół ust i oczu.

Trądzik różowaty (rosacea)

Okołoustne zapalenie skóry
  • Wysypka wokół ust lub oczu występuje u młodych kobiet.
  • Wysypka wokół ust jest często symetryczna, czerwonawa i lekko odstaje od skóry. Rzadko mogą występować ropne pęcherze lub łuszczenie.

Okołoustne zapalenie skóry

Rogowacenie słoneczne (actinic keratosis)
  • Skóra uszkodzona przez słońce
  • Małe plamy, które są lekko czerwone, mogą być też żółtawe i łuszczyć się. Pigmentacja może być umiarkowanie zwiększona, a powierzchnia jest szorstka i lekko uwrażliwiona. Szczególnie dotknięte są części ciała, które często były wystawione na działanie słońca.

Rogowacenie słoneczne (actinic keratosis)

Nowotwór skóry (rak skóry)
  • Występuje najczęściej na twarzy, ponieważ rak skóry często rozwija się w miejscach najbardziej narażonych na takie czynniki jak słońce, wiatr, warunki atmosferyczne.
  • Owrzodzenia są najczęściej spowodowane rakiem skóry z kategorii rak podstawnokomórkowy lub rak płaskonabłonkowy.
  • Należą one do mniej agresywnych form raka, co oznacza, że nie są tak groźne jak inne nowotwory.

Rak podstawnokomórkowy

Rak płaskonabłonkowy

Rzadkie przyczyny

Czerniak złośliwy (melanoma malignum)
  • Czerniakiem złośliwym mogą okazać się znamiona, które zmieniły się w krótkim czasie, rozwijają się nieprawidłowo i mogą krwawić.

Czerniak złośliwy (melanoma malignum)

Porfiria skórna późna
  • Choroba ta jest spowodowana defektem w rozpadzie czerwonych krwinek (erytrocytów) w organizmie, co powoduje nagromadzenie porfiryn w skórze.
  • Porfiryny podrażniają skórę i powodują powstawanie pęcherzy skórnych. Promieniowanie (np. światło słoneczne) często nasila tę dolegliwość, dlatego twarz i dłonie są najczęstszymi miejscami występowania wysypki.

Porfiria skórna późna

Toczeń rumieniowaty krążkowy
  • 90% osób dotkniętych tą chorobą to kobiety.
  • Łagodna choroba skóry objawiająca się czerwonymi, wyraźnie odgraniczonymi, łuszczącymi się plamami.
  • Choroba ta może być spowodowana lub pogorszona przez ekspozycję na słońce.
  • Zmiany skórne często pojawiają się na twarzy, a po wygojeniu mogą pozostawać blizny i zmiany pigmentacyjne.

Toczeń rumieniowaty krążkowy

Toczeń rumieniowaty układowy (TRU)
  • Występuje najczęściej u kobiet w młodym i średnim wieku.
  • Objawy są często niespecyficzne i różnorodne, np. ból mięśni i stawów, wysypka na skórze twarzy (rumień w kształcie motyla), gorączka, zmęczenie i objawy psychiczne.

Rumień w kształcie motyla, toczeń rumieniowaty układowy

Kiedy zalecana jest wizyta u lekarza?

  • W przypadku ostrej i uciążliwej wysypki na twarzy zalecana jest wizyta u lekarza.
  • Długotrwała wysypka skórna powinna być zbadana przez lekarza.

Co następuje podczas kontroli lekarskiej?

Wywiad lekarski

Lekarz może zadać następujące pytania:

  • Od jak dawna występuje wysypka?
  • Gdy dolegliwości utrzymują się dłuższy czas: czy wysypka jest stała, czy pojawia się i znika?
  • Czy ma Pan/Pani inne choroby skóry?
  • Czy ma Pan/Pani bądź miał Pan/miała Pani niedawno infekcję (wirusową)?
  • Czy wysypka mogła zostać wywołana przez ekspozycję na słońce?
  • Czy przyjmuje Pan/Pani jakieś leki?
  • Czy ma Pan(i) inne choroby?

Badanie lekarskie

  • Lekarz oceni wysypkę, sprawdzi, czy występuje w innych miejscach niż twarz i czy występuje jakaś choroba podstawowa.

Inne badania

  • Badania często nie są konieczne, ale jeśli podejrzewa się ogólną chorobę podstawową, można przeprowadzić szersze badania z użyciem próbek krwi.

Skierowanie do specjalisty lub szpitala

  • Lekarze pierwszego kontaktu leczą większość przypadków, ale jeśli nie ma pewności co do diagnozy lub leczenie nie jest skuteczne, kierują do dermatologa.

Autorzy

  • Kalina van der Bend, lekarz (recenzent)
  • Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit