Czym łupież rumieniowy?

Łupież rumieniowy to zakażenie górnej warstwy skóry wywołane przez bakterię Corynebacterium minutissimum. Bakteria ta jest częścią naturalnej flory skóry i zwykle nie wywołuje chorób skóry.

Wysypka występuje zazwyczaj w obszarach skóry, które są często wilgotne, takich jak pachy.

Choroba ta występuje stosunkowo często. Szacuje się, że około 5% populacji w Europie Środkowej choruje na łupież rumieniowy. Kobiety i mężczyźni są w równym stopniu dotknięci tą przypadłością. Zakażenie to jest bardziej powszechne w regionach tropikalnych.

Szczególnie narażone są osoby, które mają obniżoną odporność, chorują na cukrzycę, mają nadwagę, mają problem z nadmiernym poceniem się lub mieszkają w ciepłym, wilgotnym klimacie.

Objawy i dolegliwości

Zazwyczaj w przypadku łupieżu rumieniowego początkowo rozwija się jednolite czerwonawe przebarwienie skóry, które jest ostro odgraniczone, ale poza tym nie występują żadne inne objawy. Z czasem, obszary zajętej skóry stopniowo stają się brązowe. Mogą się łuszczyć i być szorstkie, skóra może też lekko pękać i wydzielać większą ilość potu. Czasami zmienione chorobowo obszary swędzą. Jeśli wysypka się rozprzestrzenia, często stanowi ptoblem ze względów estetycznych.

Najczęściej zajęte są obszary skóry, które są lekko wilgotne z powodu pocenia się, np.: pachy, pachwiny i okolice narządów płciowych, okolica pod piersiami, w przestrzeniach między palcami, po wewnętrznej stronie ud lub w okolicy pępka. U osób z nadwagą często zajęta jest skóra pomiędzy fałdami skórnymi brzucha.

Diagnostyka

Z reguły zmiany skórne są dość typowe, jednak czasem trudno je odróżnić od innych chorób skóry, np. zakażenia grzybiczego lub łuszczycy (psoriasis).

Jeśli nie można z całą pewnością postawić diagnozy, pomocne może okazać się badanie lampą UV (zwaną lampą Wooda): w jej świetle dotknięta chorobą skóra fluoryzuje na koralowoczerwony kolor, ponieważ bakteria wywołująca chorobę wytwarza pewną substancję fluorescencyjną (porfirynę). Kolor ten świadczy więc o wystąpieniu łupieżu rumieniowego. Badanie to wykonywane jest zazwyczaj w gabinetach dermatologicznych. W razie potrzeby bakterię można również wykryć w próbce płatka skóry (metoda oderwania za pomocą taśmy klejącej).

Leczenie

Leki

Zmienione chorobowo obszary skóry leczy się maściami przez 2 do 4 tygodni. Antybiotyk bifonazol należy stosować 1 raz dziennie, klotrimazol 2 do 3 razy dziennie. Ewentualnie można stosować maści antybakteryjne, takie jak erytromycyna, klindamycyna lub kwas fusydowy (stosować 2-3 razy dziennie). Tylko w ciężkich przypadkach konieczna jest ogólnoustrojowa antybiotykoterapia. Skutecznośc leczenia można sprawdzić za pomocą lampy Wooda.

Co możesz zrobić samodzielnie?

Aby wspomóc gojenie i zapobiec nawrotom, narażone obszary skóry należy utrzymywać w suchości. Po kąpieli pod prysznicem lub w wannie ważne jest, aby te miejsca dobrze osuszyć. Osoby, które nadmiernie się pocą, powinny również zadbać o to, by w ciągu dnia stale osuszać dotknięte chorobą miejsca.

Mydła o kwaśnym (raczej niskim) pH mogą hamować rozwój bakterii. Należy unikać tłustych maści.

Przebieg i rokowanie

Zmiany skórne, jeśli nie są leczone, zwykle powoli powiększają się, ale nie prowadzą do powikłań (poza ewentualnymi dodatkowymi zakażeniami innymi drobnoustrojami). Leczenie zazwyczaj przynosi bardzo dobre efekty, ale przebarwienia skóry mogą utrzymywać się jeszcze przez jakiś czas po wyleczeniu zakażenia. Ponadto zakażenie może nawracać, dlatego ważne są wspomniane działania profilaktyczne.

Dodatkowe informacje

• Łuszczyca
• Cukrzyca
• Nadwaga
• Antybiotykoterapia
• Łupież rumieniowy – informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
• Hannah Brand, absolwentka studiów medycznych (Cand. med.), Berlin
• Susanne Meinrenken, dr med., Brema