Co to jest wyprysk opryszczkowy?

Definicja

Wyprysk opryszczkowy to zakażenie wirusem opryszczki zwykłej (HSV) po istniejącym wcześniej atopowym zapaleniu skóry (AZS, wyprysku atopowym, neurodermicie). Choroba musi być leczona natychmiast, w przeciwnym razie może się rozwinąć i mieć poważny przebieg. Wysypka pojawia się zwykle na twarzy, szyi i ciele. Jest to stosunkowo rzadkie powikłanie związane z atopią.

Objawy

Wyprysk opryszczkowy

Wysypka zaczyna się od pęcherzy, które stopniowo wysychają i znikają. Po 1-2 tygodniach pojawiają się wyraźnie zarysowane strupowate zmiany na powierzchni skóry oraz zaczerwieniona, pogrubiona łuszcząca się skóra. Zwykle zmiany występują na głowie, szyi i tułowiu (patrz grafika).

Nasilenie choroby jest różne, a wysypce mogą towarzyszyć objawy ogólne, takie jak gorączka, złe samopoczucie i obrzęk węzłów chłonnych. Sygnały zwiastujące ciężki przebieg to szybki rozwój, rozległe rozprzestrzenianie się, szybkie pogorszenie stanu ogólnego i zajęcie twarzy.

Przyczyny

Wyprysk opryszczkowy jest zawsze spowodowany zakażeniem HSV typu 1. Mechanizm rozprzestrzeniania się zakażenia nie jest znany, ale uważa się, że wirus HSV wnika przez barierę skórną osłabioną przez AZS. Wydaje się, że pewną rolę odgrywa tu zwiększona podatność na infekcje. Nieco częściej chorują dzieci, u których AZS pojawia się w młodym wieku.

Epidemiologia

Wyprysk opryszczkowy jest rzadką chorobą. Pojawia się u ok. 3% pacjentów z neurodermitem i częściej występuje u dzieci.

Badania dodatkowe

• W przypadku podejrzenia choroby, a zwłaszcza w przypadku wystąpienia objawów ostrzegawczych, pacjenci są natychmiast kierowani do szpitala.
• Jeśli istnieje podejrzenie zajęcia oczu, przeprowadza się badanie okulistyczne.
• Aby potwierdzić diagnozę, pobiera się próbki z wysypki w celu wykrycia wirusów opryszczki i ewentualnie bakterii, ponieważ rozwój choroby często prowadzi do dodatkowego nadkażenia bakteriami.

Leczenie

• Celem terapii jest zapobieganie ciężkiej infekcji, która obejmuje cały organizm.
• Leczenie polega na stosowaniu leków hamujących rozwój wirusa, które są podawane bezpośrednio do krwiobiegu w ciężkich zakażeniach lub w postaci tabletek w łagodniejszych przypadkach.
• Terapia trwa zwykle około tygodnia i w razie potrzeby można ją rozpocząć natychmiast, nie czekając na diagnozę.
• Miejscowe leki hamujące działanie wirusa do stosowania na skórę są najczęściej aplikowane celem zapobiegania opryszczkowemu zakażeniu oka, gdy wysypka objawia się na powiekach.
• Dodatkowe infekcje bakteryjne towarzyszące chorobie leczy się za pomocą antybiotyków.

Rokowanie

• W większości przypadków przy odpowiedniej terapii infekcja ustępuje stosunkowo szybko.
• Mogą wystąpić powikłania, takie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, encefalopatia lub ślepota.
• Śmiertelność wynosi 6-10%, jeśli choroba nie jest leczona.

Dodatkowe informacje

• Atopowe zapalenie skóry, neurodermit
• Opryszczkowe zapalenie rogówki
• Wyprysk opryszczkowy – informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
• Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń