Co to jest wyprysk pieniążkowaty?

Wyprysk pieniążkowaty to zapalna, nieinfekcyjna choroba skóry, w której tworzą się ostro zarysowane wykwity. Występują one zazwyczaj na suchej skórze i cechują się silnym świądem. Z racji tego, że plamy przypominają wyglądem monety, choroba nazywana jest wypryskiem pieniążkowatym. Inna nazwa tej choroby to wyprysk mikrobowy.

Częstość występowania

Jest to stosunkowo powszechna choroba, częstość występowania wynosi około 2 przypadki na 1000 osób. Wysypka pojawia się średnio w wieku 42 lat. Choroba występuje mniej więcej dwa razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Przyczyny

Przyczyna zwykle nie jest znana. W niektórych przypadkach podejrzewano, że wysypka występuje jako reakcja alergiczna po zastosowaniu lub kontakcie z pewnymi substancjami. Zdarzają się też pacjenci, u których wyprysk pieniążkowaty wystąpił jako reakcja na leki. Dodatkowo sucha skóra wydaje się sprzyjać występowaniu tego typu wyprysków. Stres i nadmierne spożycie alkoholu mogą nasilać dolegliwości skórne.

Objawy i dolegliwości

Choroba objawia się zwykle okrągłymi lub owalnymi plamami, najczęściej na nogach lub ramionach oraz na pozostałych częściach ciała, jednak rzadko na twarzy. Plamy początkowo mają postać małych czerwonych pęcherzyków, które następnie powiększają się i przekształcają w owalną lub okrągłą plamę. Plamy są zwykle pokryte cienkimi łuskami, ale mogą też pojawić się sączące się pęcherze. Zwykle wysypka wywołuje silny świąd.

Diagnostyka

Diagnozę stawia się na podstawie typowego wyglądu swędzących plam wypryskowych na nogach, rękach lub ciele. Choroba może przypominać grzybiczą wysypkę skórną (grzybica), dlatego w razie wątpliwości należy pobrać wymaz i zbadać go pod mikroskopem pod kątem ewentualnej infekcji grzybiczej. Konieczne mogą być również próbki ze skóry lub testy alergiczne.

Leczenie

Leczenie polega na zastosowaniu olejków lub maści nawilżających. Maści z glikokortykosteroidem mogą być potrzebne do złagodzenia stanu zapalnego i wysypki. Intensywność i czas trwania leczenia zależy od tego, jak wyraźne są zmiany skórne. Zaleca się stosowanie maści lub olejków silnie nawilżających, aby zapobiec nawrotowi choroby, odradza się również stosowanie mydła na egzemę.

W ciężkich przypadkach mogą być wymagane silniejsze leki i ewentualnie fototerapia (światłolecznictwo). Dotyczy to również leków łagodzących świąd do czasu ustąpienia wysypki. Jeśli wyprysk pieniążkowaty towarzyszy innym zakażeniom, stosuje się antybiotyki.

Przebieg i rokowanie

Choroba ta jest zazwyczaj łatwa do wyleczenia. W niektórych przypadkach jednak objawy mogą utrzymywać się przez długi czas bądź powracać po skutecznej terapii.

Dodatkowe informacje

• Swędząca wysypka
• Grzybica skóry gładkiej
• Antybiotykoterapia
• Wyprysk pieniążkowaty – informacje dla personelu medycznego

Źródła

Autorzy

• Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
• Aleksandra Kucharska-Janik, lekarz rezydent, Oddział Okulistyczny MSSW (edytor)