Polip szyjki macicy, polip endometrium

Streszczenie

  • Definicja: Łagodna zmiana, który rozwija się w wyniku miejscowej proliferacji nabłonka endometrium. Dokładna przyczyna jest nieznana.
  • Częstość występowania: Częste występowanie, zwłaszcza po 40. roku życia.
  • Objawy: Może objawiać się jako nieregularne krwawienie z pochwy lub krwawienie po stosunku.
  • Obraz kliniczny: Niektóre polipy są widoczne w badaniu ginekologicznym w zewnętrznej części szyjki macicy, jako makroskopowo czerwone, miękkie i lekko krwawiące w kontakcie zmiany. Niekiedy można je uwidocznić w jamie macicy podczas badania USG.
  • Diagnostyka: Badanie histopatologiczne usuniętego polipa.
  • Leczenie: Usunięcie polipa (polipektomia).

Informacje ogólne

Definicja

  • Polipy endometrium są zwane również polipami trzonu macicy.
  • Hiperplastyczne narośla tkanki gruczołowej lub zrębu endometrium, które tworzą wypukłość na powierzchni endometrium.
    • W niektórych przypadkach są one uszypułowane i wypadają przez szyjkę macicy (polipy szyjki macicy).1
  • Mogą rozwijać się w dowolnym miejscu macicy, ale objawy dają głównie polipy szyjki macicy.

Częstość występowania

  • Ryzyko zachorowania w ciągu całego życia wynosi 8–35%, a zapadalność wzrasta wraz z wiekiem.2
  • Polipy mogą pojawić się w każdym wieku, choć najczęściej stwierdza się je u kobiet po 40. roku życia.
  • W 80% przypadków występują jako zmiany pojedyncze, w 20% jako mnogie.
  • Najczęstsze łagodne zmiany w endometrium.

Etiologia i patogeneza

  • Przyczyna nie jest dokładnie poznana.3
  • Wydaje się, że pewną rolę odgrywa stymulacja estrogenowa.
    • Na komórkach gruczołowych polipów występuje znacznie zwiększona liczba receptorów estrogenowych.4
  • Wydaje się, że rolę odgrywają również czynniki hamujące apoptozę.4
  • Możliwy jest również wpływ zmian cytogenetycznych: translokacje chromosomowe w komórkach zrębu prowadzą do wzrostu polipów.4
  • Mikroskopowo polipy są często pokryte nabłonkiem cylindrycznym, ale może być również obecny metaplastyczny nabłonek płaski.

Czynniki ryzyka

  • Zwiększona produkcja endogennych estrogenów
  • Zwiększona podaż egzogennych estrogenów
    • Antagonistyczne do estrogenów działanie tamoksyfenu na endometrium, zwiększa ryzyko polipów w tej lokalizacji.4

ICD-10

  • N84 Polip żeńskiego układu rozrodczego
    • N84.1 Polip szyjki macicy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Stwierdzenie obecności polipów podczas badania ginekologicznego (polipy szyjki macicy).
  • Uwidocznienie w badaniu USG przezpochwowym (polipy wewnątrzmaciczne).

Różnicowanie

Wywiad lekarski

Badanie fizykalne

  • Brak nieprawidłowości w ogólnym badaniu przedmiotowym
  • Wymagane badanie ginekologiczne

Diagnostyka u specjalisty (ginekologia)

  • Badanie ginekologiczne
    • Jeśli polip wypadnie, może wystawać z szyjki macicy.
    • 1 lub więcej polipów o wielkości od kilku mm do kilku cm
    • Miękka, czerwona, lekko krwawiąca, zwykle uszypułowana wypukłość, która zwisa przez zewnętrzną część szyjki macicy.
    • Szypuła jest zazwyczaj długa i cienka.
  • USG przezpochwowe: wizualizacja polipowatych wypukłości w jamie macicy.
  • Badanie histopatologiczne po usunięciu polipów.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • Ocena ginekologiczna w przypadku jakichkolwiek podejrzeń i, jeśli to konieczne, usunięcie

Leczenie

Cele leczenia

  • Potwierdzenie rozpoznania
  • W razie potrzeby usunięcie polipa (polipów)
  • Profilaktyka nawrotów
  • Leczenie niepłodności

Ogólne informacje o leczeniu

  • Leczenie jest chirurgiczne.
  • Bezobjawowe pacjentki z małymi polipami (<1 cm) mają wysoki wskaźnik spontanicznej regresji po 1 roku i niskie ryzyko złośliwości.6
    • Jeśli przeprowadzane są regularne kontrole, można w tym przypadku zrezygnować z usuwania polipów.4
  • Polipy szyjki macicy powinny zostać usunięte, jeśli są objawowe (krwawienie, obfite wypływ wydzieliny), duże (>1,5 cm średnicy), liczne7 lub wyglądają nietypowo.
  • W przypadku istniejącej niepłodności zwykle nie dochodzi do samoistnej remisji polipów i wskazane jest ich chirurgiczne usunięcie.4

Leczenie chirurgiczne

  • Złotym standardem jest histeroskopowe wycięcie polipa.8
  • W zależności od wielkości i kształtu polipów, usunięcie może być wykonywane różnymi metodami:
    • Większe polipy są usuwane za pomocą resektoskopu.
    • polipy nieuszypułowane przy użyciu pętli elektrochirurgicznej
    • mniejsze (<20 mm) lub uszypułowane polipy nożyczkami elektrycznymi.7
  • Usunięcie podstawnej części polipa wydaje się zmniejszać częstość nawrotów.4
  • Wszystkie tkanki powinny zostać przesłane do badania histopatologicznego.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Rokowania

  • U niektórych pacjentek, po wycięciu polipa może dojść do nawrotu.
  • W rzadkich przypadkach (<1%) może dojść do hiperplazji w obrębie polipa i transformacji nowotworowej (<1%).4
  • Polipy endometrium mogą wiązać się z niepłodnością; po usunięciu polipów inseminacja domaciczna skutkuje znacznie wyższym wskaźnikiem ciąż.4

Dalsze postępowanie

  • Kontrola, jeśli zaburzenia krwawienia nie ustąpią lub nawrócą po leczeniu.
  • W przeciwnym razie nie jest konieczne celowane monitorowanie.

Informacje dla pacjentów

O czym należy poinformować pacjentki?

  • Polipy szyjki macicy występują często.
  • W większości przypadkó (>99%) są to zmiany łagodne/niegroźne.

Informacje dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Gebärmutter.jpg
Polipy szyjki macicy
800px-Cervical_polyp.jpg
Polip szyjki macicy w USG przezpochwowym (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cervical_polyp.jpg)

Źródła

Pismiennictwo

  1. Mutter GL, Nucci, MR, Robboy SJ. Endometritis, metaplasias, polyps, and miscellaneous changes. In: Robboy's Pathology of the Female Reproductie Tract, 2nd ed., Robboy SJ, Mutter GL, Prat J, et al (Eds), Churchill Livingston Elsevier, Oxford 2009. p.343.
  2. Salim S, Won H, Nesbitt-Hawes E, Campbell N, Abbott J. Diagnosis and management of endometrial polyps: a critical review of the literature. J Minim Invasive Gynecol. 2011;18(5):569–581. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Indraccolo U, DiIorio R, Matteo M, et al. The pathogenesis of endometrial polyps: a systematic semi-quantitative review. Eur J Gynaecol Oncol 2013; 34(1): 5–22. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Nijkang NP, Anderson L, Markham R, Manconi F. Endometrial polyps: Pathogenesis, sequelae and treatment. SAGE Open Med. 2019 May 2;7:2050312119848247. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Salim S, Won H, Nesbitt-Hawes E, et al. Diagnosis and management of endometrial polyps: a critical review of the literature. J Minim Invasive Gynecol 2011; 18:569. PubMed
  6. Lieng M, Istre O, Sandvik L, et al. Prevalence, 1-year regression rate, and clinical significance of asymptomatic endometrial polyps: cross-sectional study. J Minim Invasive Gynecol 2009; 16(4): 465–471. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Kanthi J, Remadevi C, Sumathy S, et al. Clinical study of endometrial polyp and role of diagnostic hysteroscopy and blind avulsion of polyp. J Clin Diagn Res 2016; 10(6): QC01-14. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Abdollahi Fard S, Mostafa Gharabaghi P, et al. Hysteroscopy as a minimally invasive surgery, a good substitute for invasive gynecological procedures. Iran J Reprod Med 2012; 10(4): 377–382. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (recenzent)
  • Franziska Jorda, Dr. med., Fachärztin für Viszeralchirurgie, Ärztin in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Kaufbeuren

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit