Co to jest kardiomiopatia okołoporodowa?
Kardiomiopatia okołoporodowa to stan o nieznanej przyczynie, w którym objawy niewydolności serca pojawiają się u kobiety między ostatnim miesiącem ciąży a pierwszymi 6 miesiącami po porodzie.
Kardiomiopatia oznacza, że choroba wpływa na mięśień sercowy. Rozpoznanie kardiomiopatii okołoporodowej wymaga wykluczenia innych przyczyn kardiomiopatii.
Niewydolność serca jest stanem prowadzącym do jego rozszerzenia i powiększenia. Zwiększa to ryzyko tworzenia się skrzepów krwi w sercu. Zakrzepy te mogą się oderwać, przemieszczać wraz z krwią i blokować jej przepływ w naczyniach krwionośnych w innych częściach ciała.
Kardiomiopatia okołoporodowa jest stosunkowo rzadką chorobą. Brakuje wiarygodnych danych dotyczących częstości jej występowania, a te, które istnieją, są bardzo zróżnicowane. W Europie stwierdza się około 1 przypadek na 10 000 urodzeń.
Przyczyna
Przyczyna i mechanizmy będące przyczyną kardiomiopatii okołoporodowej nie są nieznane, choć istnieje wiele teorii. Zaburzenia odżywiania, choroby autoimmunologiczne, choroby zapalne, infekcje wirusowe i inne teorie nie doprowadziły jednak do żadnych konkretnych wniosków na temat przyczyny lub rozwoju choroby.
Brak również pewności, co może do niej predysponować. Sugeruje się następujące czynniki zwiększające ryzyko:
- zaawansowany wiek matki
- wielokrotne wcześniejsze porody
- pochodzenie afrykańskie
- stan przedrzucawkowy
- wysokie ciśnienie krwi
- stosowanie leków przeciwreumatycznych
- ciąża mnoga.
Jednak choroba występuje również u młodych kobiet będących w ciąży po raz pierwszy.
Objawy
Choroba zazwyczaj przebiega z objawami niewydolności serca. Występuje zwiększone zatrzymywanie wody w organizmie i tworzenia obrzęków (zwłaszcza stóp i kończyn dolnych), duszność podczas wysiłku, duszność w pozycji leżącej zmniejszająca się w pozycji siedzącej, nocne napady duszności, uporczywy kaszel, dyskomfort w jamie brzusznej, kołatanie serca.
Wczesne objawy mogą być często przeoczone, ze względu na postrzeganenie ich jako normalnych dolegliwości ciążowych. W niektórych przypadkach skrzepy krwi blokują przepływ krwi w tętnicach kończyn dolnych, co stanowi zagrożenie niedokrwieniem, udarem lub zawałem serca. Takie powikłania mogą zagrażać życiu.
Diagnostyka
Najważniejszym badaniem jest USG serca (echokardiografia). Badanie to pozwala uzyskać zarówno obraz zakresu uszkodzenia mięśnia sercowego, jak i określić stopień jego niewydolności.
Leczenie
Ze względu na brak znanej przyczyny oraz określonej choroby podstawowej, którą można leczyć, niewydolność serca w przebiegu kardiomiopatii w ciąży leczy się tak samo jak niewydolność serca z innych przyczyn. Jest to specjalistyczne leczenie we współpracy z kardiologiem i ginekologiem-położnikiem.
W pierwszej fazie często konieczna jest pilna hospitalizacja.
Rokowanie
W przeciwieństwie do innych kardiomiopatii, wiele kobiet z kardiomiopatią okołoporodową powraca do zdrowia po okresie ciąży i leczenia, a czynność serca stopniowo poprawia się.
W niektórych przypadkach stan chorej jednak może być bardziej poważny, a nawet zagrażać życiu.
Nowa ciąża u kobiety, u której podczas poprzednich ciąż stwierdzono kardiomiopatię okołoporodową, wyraźnie zwiększa ryzyko wystąpienia ponownie niewydolności serca. Ryzyko to jest największe w przypadku kobiet, u których po poprzeddniej ciąży nadal stwierdza się objawy niewydolności serca.
Dalsze postępowanie
Potrzeba dalszej obserwacji zależy od odpowiedzi pacjentki na leczenie. Ważne jest przeprowadzenie badania echokardiograficznego serca po kilku tygodniach od porodu w celu oceny czy nastąpiła poprawa czynności serca. Później zalecane są regularne badania kontrolne i leczenie pod prowadzone przez specjalistę chorób serca (kardiologa).
Dodatkowe informacje
- Niewydolność serca.
- Echokardiografia.
- Inhibitory ACE.
- Beta-blokery.
- Inne kardiomiopatie.
- Kardiomiopatia okołoporodowa - informacje dla lekarzy
Autorzy
- Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
