Czym jest przezskórna interwencja wieńcowa (PCI)?

Przezskórna interwencja wieńcowa (PCI) to zabieg umożliwiający ponowne otwarcie lub rozszerzenie zamkniętych bądź zwężonych naczyń wieńcowych serca za pomocą cewnika.

Celem jest możliwie szybkie przywrócenie ukrwienia mięśnia sercowego, co pomoże uniknąć obumarcia jego komórek. Często używa się synonimu przezskórna angioplastyka wieńcowa (percutaneous transluminal coronary angioplasty – PTCA).

Historia

• Do późnych lat 70. XX w. ponowne otwarcie zwężonych naczyń wieńcowych serca było możliwe tylko za pomocą pomostowania aortalno-wieńcowego, tak zwanych bypassów.
• Przezskórna interwencja wieńcowa zaczęła zyskiwać na popularności od czasu przeprowadzenia pierwszej angioplastyki balonowej (rozszerzenie naczyń krwionośnych za pomocą cewnika balonowego) w 1977 r.
• Pierwsze stenty wszczepiono pacjentom pod koniec lat 80. XX wieku.
• Stenty uwalniające leki (DES = Drug Eluting Stents) wprowadzono z kolei w 2002 r.

W jaki sposób przeprowadza się przezskórną interwencję wieńcową?

Cewnikowanie serca wykonuje się w tzw. pracowni hemodynamicznej. Pacjent leży na specjalnym stole zabiegowym, a lekarz dokładnie bada wydolność układu krwionośnego. Po znieczuleniu wybranego miejsca ramienia lub pachwiny zastrzykiem naczynie krwionośne nakłuwa się przez skórę igłą. Pod kontrolą RTG przesuwa się następnie w kierunku serca cienki wężyk zwany cewnikiem. Umożliwia to wprowadzenie środka kontrastującego, dzięki któremu widoczne są naczynia wieńcowe serca. Na podstawie rozprzestrzenienia środka kontrastującego wykrywa się zwężenie naczyń wieńcowych serca. Dzięki temu lekarze wiedzą, które naczynia krwionośne są objęte zmianami chorobowymi i należy je ponownie otworzyć lub rozszerzyć. Można to zrobić za pomocą balona. W tym celu cewnik wprowadza się do miejsca zwężenia i napełnia płynem, tak aby balon rozszerzył się na końcu cewnika, poszerzając naczynie od wewnątrz. Zazwyczaj podczas tego samego zabiegu wprowadza się stent (patrz ilustracja). W przypadku niektórych pacjentów konieczne jest zastosowanie kilku stentów. Dotyczy to osób, u których zamknięcie naczynia krwionośnego nastąpiło na dłuższym odcinku. Dostępne są różne typy stentów. Zazwyczaj są wykonane z powlekanej metalowej kratki, która w pierwszych tygodniach po implantacji uwalnia także leki hamujące przyrastanie do ściany naczynia. Z uwagi na to, że na stencie może dojść do ponownego powstania zakrzepu, po zabiegu pacjenci powinni przez pewien czas przyjmować leki rozrzedzające krew.

Kiedy przeprowadza się przezskórną interwencję wieńcową?

PCI przeprowadza się u pacjentów cierpiących na ostry zespół wieńcowy, czyli ból w klatce piersiowej wywołany przez zawał serca lub niestabilną dusznicę bolesną. Zabieg przeprowadza się obecnie w wielu szpitalach.

• W przypadku zwężenia tętnic wieńcowych może się zdarzyć, że niektóre obszary serca nie będą odpowiednio zaopatrywane w krew, zwłaszcza w przypadku wysiłku fizycznego lub znacznego zdenerwowania. Uwidacznia się to u pacjentów w postaci silnego bólu lub uczucia ucisku w klatce piersiowej. Takie objawy noszą miano dusznicy bolesnej.
• Zawał serca jest spowodowany zablokowaniem naczynia wieńcowego serca przez skrzep krwi. Chorobę podstawową stanowi często choroba wieńcowa serca. W niektórych przypadkach u pacjentów występowały już kiedyś napady dusznicy bolesnej. Blokada powoduje zmniejszenie przepływu krwi do tkanki mięśniowej zaopatrywanej przez chore naczynie krwionośne. Brak odpowiednio szybkiego przywrócenia zaopatrzenia tkanki spowoduje obumarcie określonych komórek serca.

Pacjenci z przewlekłą chorobą wieńcową serca nie uskarżają się na ostre dolegliwości, takie jak ból w klatce piersiowej lub duszności. W ich przypadku decyzja dotycząca przeprowadzenia PCI jest nieco trudniejsza. Dotychczas nie wykazano przewagi PCI nad farmakoterapią.

W przypadku zwężenia kilku naczyń wieńcowych serca operacja wszczepienia bypassów zapewnia nieco lepsze rezultaty niż implantacja stentów. Operacja wszczepienia bypassów pozwala zmniejszyć ryzyko ponownego zamknięcia naczyń krwionośnych, lecz potęguje jednocześnie ryzyko udaru. Decyzję dotyczącą najlepszej metody leczenia należy podejmować, uwzględniając sytuację poszczególnych pacjentów.

Dodatkowe informacje

Deximed

• Dusznica bolesna
• Zawał serca
• Ostry zespół wieńcowy
• Przezskórna interwencja wieńcowa – informacje dla lekarzy

Ilustracje

Tętnica wieńcowa serca, zwężenie

Udrażnianie zwężonego naczynia krwionośnego stentami

Autorka

• Dr n. med. Hannah Brand, lekarka, Berlin