Co to jest chrapanie?

Podczas snu gardło staje się węższe, ponieważ mięśnie ścian gardła rozluźniają się. Podczas oddychania powietrze przepływa przez gardło szybciej niż zwykle. Dźwięki chrapania są spowodowane tym, że tkanki miękkie podniebienia i gardła zaczynają gwałtownie wibrować lub trzepotać z powodu szybkiego przepływu powietrza. Dźwięki te mogą być bardzo głośne.

U niektórych chrapiących drogi oddechowe stają się tak wąskie, że prowadzi to do krótkich przerw w oddychaniu, zwanych zespołem obturacyjnego bezdechu sennego. Jeśli intensywne chrapanie prowadzi do braku tlenu podczas snu, wywołuje to reakcję stresową organizmu. Konsekwencją są czasami gwałtowne sny, w przypadku bardzo wyraźnego braku tlenu chory budzi się nagle, czasem z silnym kołataniem serca. 

Częstotliwość występowania

Według jednego z badań około 60% wszystkich mężczyzn i 45% wszystkich kobiet w wieku od 45 do 54 lat regularnie chrapie, a około 10% dzieci chrapie czasami.

Ponad połowa partnerów, którzy śpią w łóżku z osobą chrapiącą, odczuwa z tego powodu dyskomfort. Około jedna trzecia zgłasza (tymczasowe) problemy w związkach wynikające z chrapania.

Ocena chrapania

Cichy, regularny odgłos podczas wdechu i wydechu, który nie zakłóca snu własnego ani partnera, jest całkiem normalny i nie stanowi powodu do niepokoju. Jednak chrapanie może być tak intensywne, że partner życiowy nie może spać w tym samym łóżku lub pokoju i/lub pojawiają się problemy w związku.

bezdech senny może stanowić zagrożenie dla zdrowia: regularne, tymczasowe przerwy w oddychaniu mogą prowadzić do zmniejszonego poboru tlenu. Pacjenci zwykle śpią bardzo niespokojnie, a sen zwykle nie daje wypoczynku. Ponadto nieleczony bezdech senny zwiększa ryzyko wysokiego ciśnienia krwi, udaru mózgu i zawału serca.

Jakie są możliwe przyczyny?

• Chrapanie bez określonej przyczyny
  • Jest bardzo rozpowszechnione i powinno być uważane za normalne zjawisko. Występuje częściej u osób z nadwagą, ale dotyka ludzi o różnej masie ciała. Chrapanie może być poważnym obciążeniem społecznym.
  • Porady dotyczące samodzielnego leczenia: zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi, spanie na boku, unikanie spożywania alkoholu przed snem. W przypadku ciężkich objawów konieczna może być operacja, która może prowadzić do poprawy u niektórych pacjentów.
• Zatkany nos
  • Przyczyną zatkanego nosa może być zapalenie, alergia, polipy, skrzywiona przegroda nosowa, guzki lub powiększone migdałki. Przeziębienie ustępuje samoistnie, lecz polipy itp. mogą wymagać operacji.
• Powiększone migdałki u dzieci
  • trudności z oddychaniem w nocy w wyniku powiększenia migdałków
  • Dziecko źle śpi, chrapie i może mieć przerwy w oddychaniu. Może to prowadzić do zmęczenia, a następnie trudności w szkole lub przedszkolu. 
• Trzeci migdał (powiększenie migdałka gardłowego)
  • Migdałek gardłowy jest normalną częścią tkanki limfatycznej w gardle.
  • Dzieci te mogą mieć niespokojny sen z kaszlem w nocy, chrapaniem i możliwymi przerwami w oddychaniu (bezdech).
• Zespół bezdechu sennego
  
  • Występuje najczęściej u mężczyzn w średnim wieku z nadwagą.
  • Około 10% wszystkich osób, które mocno chrapią, cierpi na bezdech senny.
  • Charakteryzuje się ciężkim chrapaniem i fazami bez oddechu (bezdech), ze nasilonym zmęczeniem lub wyraźną potrzebą snu w ciągu dnia.

Co można zrobić we własnym zakresie?

Wskazówki dla osób, które „zwykłym” chrapaniem przeszkadzają innym

• Śpij na boku lub z górną częścią ciała uniesioną nieco wyżej.
• Nadwaga nasila objawy, należy zmniejszyć masę ciała.
• Spożywanie alkoholu lub przyjmowanie tabletek nasennych ma bardzo negatywny wpływ, ponieważ oba rozluźniają mięśnie również w gardle, jeszcze bardziej zwężając drogi oddechowe.
• Palisz? Powinieneś przestać!
• Zapewnij świeże powietrze w sypialni i niezbyt wysoką temperaturę.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

• Przy zmęczeniu w ciągu dnia lub skłonności do zasypiania, na przykład podczas prowadzenia samochodu
• Ponadto, jeśli zbytnio przeszkadzasz innym w nocy, pomocna może być konsultacja z lekarzem.

Badanie lekarskie

Wywiad lekarski

Lekarz może zadać następujące pytania:

• Czy dobrze śpisz w nocy? A może budzisz się cały czas?
• Odczuwasz duże zmęczenie w ciągu dnia?
• Czy zdarza ci się zasypiać w niekontrolowany sposób w ciągu dnia?
• W jaki sposób partner życiowy doświadcza chrapania?
• Czy masz podczas snu w nocy przerwy w oddychaniu?
• Czy masz stale zatkany nos?

Badanie lekarskie

• Zwykle wystarcza dokładne badanie nosogardzieli, przy czym lekarz zwraca również szczególną uwagę na możliwe nieprawidłowości szczęki, języka, jamy ustnej itp.

Dalsze badania

• W ciężkich przypadkach konieczne może być badanie w laboratorium snu.

Skierowanie do specjalisty lub szpitala

• Jeśli dzieci wyraźnie chrapią, właściwe może być rozważenie operacji w przypadku powiększonego trzeciego migdała lub migdałka gardłowego.
• U dorosłych efekt operacji jest bardzo niepewny, ale może warto spróbować, ponieważ stale opracowywane są nowe formy terapii chirurgicznej.
• W przypadku podejrzenia bezdechu sennego należy skierować się do gabinetu specjalizującego się w medycynie snu.

Dodatkowe informacje

• Chrapanie, możliwości leczenia
• Zespół bezdechu sennego
• Polipy nosa
• Zatkany nos
• Powiększony migdałek gardłowy (trzeci migdał)
• Spożycie alkoholu
• Nadwaga
• Dlaczego warto rzucić palenie i jak to zrobić?
• Chrapanie — informacje dla personelu medycznego

Autorka

• Dr med. Susanne Meinrenken, dziennikarka medyczna, Brema