Co to jest herpangina?

Herpangina jest ostrym zapaleniem gardła, w którym występuje gorączka oraz małe grudki i pęcherzyki w jamie ustnej. Zmiany można dostrzec głównie na podniebieniu, języczku podniebiennym (uvula) i migdałkach. Herpanginę wywołuje zakażenie wirusowe. Choroba ta uchodzi za niegroźną i ustępuje samoistnie.

Częstotliwość występowania

Występuje najczęściej latem u dzieci w wieku przedszkolnym. Zasadniczo może także dotykać noworodki, młodzież i młodych dorosłych.

Przyczyny

Herpangina to postać zapalenia gardła, wywoływana przez różne wirusy Coxsackie A (A1-6, 8, 10 i 22), rzadziej przez wirusy Coxsackie B lub enterowirusy. Jest to choroba wysoce zakaźna. Wirus będący czynnikiem sprawczym przenosi się na rękach (z odbytu do ust) lub przez drogi oddechowe (z ust do ust). Pierwsze objawy pojawiają się po upływie 2–9 dni od zakażenia. Gorączka utrzymuje się zwykle przez 1–4 dni.

Diagnostyka

Typowy przebieg choroby z klasycznymi zmianami błony śluzowej z reguły wystarczą, by postawić diagnozę. Dodatkowe testy czy badania zazwyczaj nie są konieczne. Zasadniczo wirus można wykryć w wymazie z gardła, próbce kału lub w przypadku ciężkiego przebiegu choroby w badaniu krwi, moczu lub płynu mózgowo-rdzeniowego.

Herpangina (James Heilmann, Wikimedia Commons)

Herpangina zaczyna się zazwyczaj od gorączki o nagłym przebiegu, która wzrasta do ok. 40°C. W jamie ustnej pojawiają się czerwone pęcherzyki o wielkości 1–2mm, które pękają po ok. 24 godzinach i pozostawiają po sobie żółtawobiałe ranki i zaczerwienienie błony śluzowej. W niezmienionych chorobowo częściach jamy ustnej błona śluzowa wygląda prawidłowo. Częste objawy towarzyszące to zmęczenie, ból gardła i zaburzenia połykania. Starsze dzieci mogą się skarżyć na bóle głowy oraz bóle pleców. Niekiedy występuje utrata apetytu, nudności oraz bóle brzucha. Dodatkowo powiększone mogą być węzły chłonne w przedniej części szyi.

Terapia

Herpangina ustępuje samoistnie i nie wymaga specjalnego leczenia. Pomóc może spożywanie wystarczającej ilości płynów, płukanie gardła naparem lub lekko osoloną wodą, ssanie odświeżających landrynek i odpoczynek.

Zalecenia

• Odpoczywaj.
• Dużo pij, np. gorącej wody z cytryną i miodem.
• Płucz gardło solą fizjologiczną i naparem z ziół (szałwii, rumianku itp.)
• Ssij landrynki (np. ziołowe).
• Rób okłady na szyję.
• Utrzymuj odpowiedni poziom wilgotności powietrza.
• Unikaj palenia oraz biernego palenia.
• W razie potrzeby zażyj leki przeciwgorączkowe.

Rokowanie

Rokowanie jest dobre, ponieważ herpangina jest chorobą przebiegającą łagodnie i samoograniczającą się (samowyleczalną). Guzki i pęcherzyki goją się zwykle w ciągu 3–5 dni. Zakażenie wtórne może jednak utrzymywać się dłużej. Do powikłań dochodzi bardzo rzadko.

Dodatkowe informacje

• Zapalenie gardła
• Palenie szkodzi zdrowiu.
• Szkodliwość biernego palenia
• Herpangina — informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
• Hannah Brand, absolwentka studiów medycznych, Berlin
• Susanne Meinrenken. dr n. med., Brema