Czym jest uszkodzenie chrząstki w stawie biodrowym?

Staw biodrowy to staw kulisty panewkowy, składający się z głowy kości udowej i panewki stawu biodrowego. Powierzchnie stawowe głowy kości udowej i panewki pokryte są chrząstką stawową. Staw biodrowy ma znaczną ruchomość we wszystkich płaszczyznach. Stabilizują go torebka stawowa, otaczające mięśnie i chrząstki pokrywające kostną powierzchnię panewki, a także obrąbek stawowy, który jest przedłużeniem panewki i wystaje kilka milimetrów poza staw biodrowy. Obrąbek pogłębia zagłębienie panewki, zapewnia większą stabilizację, a tym samym chroni staw.

Obciążenia mechaniczne spowodowane ruchem lub zmianami w obszarze stawu biodrowego powodują ucisk na powierzchnię stawową podczas zginania lub obracania biodra. W młodym wieku takie uszkodzenia są często przyczyną bólu w obrębie stawu biodrowego. Występuje również inny termin – zespół ciasnoty biodra, oznaczający, że coś jest zablokowane w okolicy stawu biodrowego.

Uszkodzenie chrząstki w stawie biodrowym często dotyka młodsze osoby, zwłaszcza te, które aktywnie uprawiają sport.

Przyczyny

Uszkodzenie chrząstki występuje na połączeniu między głową kości udowej a krawędzią panewki. Zasadniczo rozróżnia się dwa rodzaje uszkodzeń: zmiany w obrąbku stawowym lub głowie kości udowej. U niektórych osób obrąbek stawowy wystaje bardziej niż u innych. Taki wystający obrąbek stawowy jest szczególnie podatny na uszkodzenia. Uszkodzenie prowadzi do tego, że fragmenty chrząstki blokują się. Uszkodzenie to można porównać do uszkodzenia łąkotki w obrębie stawu kolanowego.

W większości przypadków choroba postępuje stopniowo. Uszkodzenie chrząstki stawowej stawu biodrowego może prowadzić do zmniejszenia wydajności sportowej i sprawiać ból podczas codziennych czynności. Ten rodzaj uszkodzenia chrząstki uznaje się często za wczesną przyczynę zwyrodnienia stawu biodrowego.

Objawy

Epizody nagłego bólu w stawie biodrowym są charakterystycznym objawem uszkodzenia chrząstki w stawie biodrowym, prowadzącym do przewlekłej utraty ruchomości.

Pacjenci z uszkodzeniem chrząstki stawu biodrowego często skarżą się na ból w obrębie biodra i po jednej ze stron biodra. Chorzy opisują nagłe kłujące bóle podczas ruchów, po których czasami następuje kliknięcie i uczucie zablokowania. Silny ból może wystąpić, gdy pacjent obraca biodro, szczególnie w stronę dotkniętą chorobą. Ból nasila się z czasem i zaostrza się po długim siedzeniu, wstawaniu z krzesła, wsiadaniu lub wysiadaniu z samochodu lub pochylaniu się do przodu.

Diagnostyka

Jeśli na podstawie opisów podejrzewa się uszkodzenie chrząstki stawu biodrowego, podczas badania można przeprowadzić testy funkcjonalne stawu biodrowego. Zakres ruchomości, ból i porównanie obu stron pozwalają lekarzowi uzyskać wstępny obraz. Zdjęcia rentgenowskie często pomagają zobrazować przypadłość. Jeśli nie ma pewności co do diagnozy, można wykonać rezonans magnetyczny ze wstrzyknięciem kontrastu do stawu biodrowego.

Terapia

Na początku zaleca się leczenie zachowawcze. Należy zaprzestać uprawiania sportu i wprowadzić fizjoterapię w celu mobilizacji i rozciągania przez co najmniej sześć tygodni. Leczenie farmakologiczne może pomóc złagodzić ból. Jeśli kroki te okażą się nieskuteczne i jeśli dolegliwości nasilają się, zaleca się operację otwartą lub artroskopową, szczególnie u młodszych i aktywnych sportowo pacjentów bez zmian zwyrodnieniowych stawów.

Artroskopia polega na wprowadzeniu urządzenia do stawu poprzez niewielkie nacięcie co pozwala to na uniknięcie dużych blizn pooperacyjnych. Do stawu wprowadza się małą rurkę z kamerą i instrumentami chirurgicznymi. Podczas badania można ocenić i naprawić uszkodzenia chrząstki.

Rokowanie

Choroba zwykle postępuje stopniowo, a uszkodzenie chrząstki stawowej może rozwinąć się do tego stopnia, że osoba dotknięta tym schorzeniem nie będzie mogła uprawiać sportu tak jak kiedyś. W pewnych okolicznościach nawet codzienne czynności mogą powodować ból. Może również dojść do wczesnego zużywania się struktur stawów.

Rokowanie jest dobre zarówno po leczeniu chirurgicznym, jak i zachowawczym. Jeśli w stawie wystąpiły już zmiany zwyrodnieniowe, prawdopodobieństwo skuteczności leczenia spada.

Leczenie operacyjne techniką artroskopową tego typu uszkodzeń chrząstki może zapobiec zużywaniu się struktur stawów lub je opóźnić. Jak dotąd nie znaleziono jednak dowodów potwierdzających to założenie w badaniach kontrolnych.

Dodatkowe informacje

• Uszkodzenie łąkotki stawu kolanowego
• Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego
• Zespół ciasnoty biodra – informacje dla lekarzy

Autorzy

• Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
• Markus Plank, mgr, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń