Czym jest ortopedia?

Ortopedia zajmuje się badaniem chorób, wad i urazów układu mięśniowo-szkieletowego oraz ich leczeniem. Zmiany patologiczne lub urazy mogą więc dotyczyć kości, stawów, ścięgien i mięśni. Chorobami ortopedycznymi mogą być zapalenia, nowotwory i zmiany zwyrodnieniowe (np. choroby zwyrodnieniowe stawów), podczas gdy urazy ortopedyczne często obejmują złamania kości oraz urazy więzadeł, mięśni i ścięgien.

Badanie ortopedyczne

Badanie ewentualnych chorób układu mięśniowo-szkieletowego składa się z wywiadu, badania fizykalnego, badań laboratoryjnych i diagnostyki obrazowej.

Historia choroby

Podczas wywiadu lekarskiego ortopeda zada różne pytania. Puntem wyjścia będą Twoje obecne dolegliwości. Ogólnym celem dla lekarza jest najpierw określenie objawów, ich charakteru i tego, jak rozwijały się w czasie. Centralnym objawem jest ból, inne objawy mogą obejmować sztywność i upośledzenie funkcjonalne.

Lekarz zapyta np. kiedy dolegliwości się zaczęły, na czym polegają, jak się rozwinęły, co je pogarsza lub łagodzi, jaki jest Twój ogólny stan zdrowia, jakie wcześniejsze choroby miałeś/aś, czy próbowałeś/aś leków i jak na nie reagowałeś/aś, jak radzisz sobie w pracy i/lub w życiu codziennym.

Zastanów się nad tymi pytaniami, zanim pójdziesz do lekarza. Odpowiedzi będą wtedy dla Ciebie łatwiejsze i będziesz mógł podać bardziej precyzyjne informacje. Pomoże to lekarzowi w znalezieniu właściwej diagnozy i leczenia.

Badanie przedmiotowe

Badanie fizykalne jest zazwyczaj ograniczone do obszarów ciała, w których zlokalizowany jest dany uraz lub choroba. Badanie rozpoczyna się od prośby lekarza o chodzenie lub wykonywanie ruchów z użyciem kontuzjowanych/chorych części ciała. Lekarz sprawdzi zarówno bierne, jak i czynne ruchy, aby dowiedzieć się, co wyzwala ból. Czy ból pochodzi z nóg, ścięgien, mięśni, więzadeł? Zostanie zbadana ich siła. W razie potrzeby lekarz przeprowadzi bardziej kompleksowe badanie ogólne.

Badania laboratoryjne

Badania krwi są często niejednoznaczne w przypadku chorób układu mięśniowo-szkieletowego, ale badania krwi są ważne w przypadku podejrzenia niektórych stanów zapalnych.

Badania obrazowe

Diagnoza ortopedyczna prawie zawsze wymaga diagnostyki obrazowej. Zdjęcia rentgenowskie są przydatne w przypadku większości problemów. W niektórych przypadkach stosuje się scyntygrafię, ultrasonografię, tomografię komputerową (CT) lub rezonans magnetyczny (RM). Artroskopia jest często wykorzystywana do badania stawów (np. stawu kolanowego). W znieczuleniu miejscowym przez skórę i do stawu wprowadzany jest cienki endoskop. Poprzez endoskop lekarz może zajrzeć do wnętrza stawu i ewentualnie wykryć choroby lub urazy. Artroskopia jest również wykorzystywana do wykonywania prostych zabiegów, takich jak. np. usunięcie łąkotki w stawie kolanowym. W zależności od dolegliwości wskazane mogą być również inne badania.

Autorzy

• Marie-Christine Fritzsche, lekarka, Freiburg