Wysypka skórna z gorączką u małych dzieci
Wysypka skórna z gorączką u małych dzieci to nie rzadkość. Przyczyny mogą być bardzo różnorodne. Zwykle spowodowane są przez wirusy, które prowadzą do wytworzenia objawów skórnych i gorączki. Ważne jest wczesne rozpoznanie groźnych chorób i podjęcie odpowiednich działań. Wielu chorobom przebiegającym z gorączką można zapobiegać poprzez szczepienia.
Różne rodzaje wysypki skórnej
Wysypka skórna może wyglądać bardzo różnie. Różnicowanie może pomóc w postawieniu właściwej diagnozy. To może być jednak trudne przy niektórych infekcjach.
Występuje wysypka z pęcherzykami, małymi punktami, guzkami lub może mieć również płaski, czerwony wygląd.
Przyczyny
Najczęstsze przyczyny
Wysypka występuje najpierw na twarzy i ciele, później na rękach i nogach. Najpierw pojawiają się guzki (grudki), potem pęcherzyki. Grudki i pęcherzyki mogą występować również w tym samym czasie. Równocześnie z wysypką stan ogólny dziecka może pogorszyć gorączka, która zwykle nie przekracza 39°C. Wysypka może być widoczna od jednego do trzech tygodni. Zalecane jest szczepienie przeciwko ospie wietrznej.
Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej
Jest spowodowana przez wirusa Coxsackie. Zmniejsza się dobrostan dziecka. Ból gardła i gorączka często występują przed wysypką. Później rozwijają się pęcherzyki w jamie ustnej i na języku. Równocześnie lub krótko po tym pojawiają się z reguły bolesne pęcherzyki na dłoniach. U około 1/3 dzieci rozwijają się również małe pęcherze na stopach i pośladkach. Pęcherzyki na skórze są mniejsze niż 5mm i otoczone wąskim, czerwonym pierścieniem. W jamie ustnej pojawia się mniej pęcherzy, ale za to są one większe.
Zakażenie wirusem opryszczki w jamie ustnej
Są różne typy wirusa opryszczki zwykłej (HSV), które prowadzą do powstawania bolesnych pęcherzy w różnych miejscach. W jamie ustnej lub na wardze chodzi o wirusa HSV-1. Przed wysypką zwykle pojawiają się piekące bóle w miejscu, gdzie po krótkim czasie tworzą się pęcherze. Gdy choroba pojawia się po raz pierwszy, dziecko może być rozbite, mieć powiększone szyjne węzły chłonne i gorączkować. Choroba może zawsze nawracać. Potocznie choroba ta znana jest również jako „zimno”.
Opryszczki na ustach nie należy mylić z herpanginą. Herpangina jest wywoływana przez inne wirusy, które zwłaszcza w okolicy gardła powodują wysypkę przypominającą pęcherzyki, której towarzyszy pogorszony stan ogólny i gorączka.
Choroba szósta (rumień nagły) zwana także gorączką trzydniową
Choroba występuje u dzieci poniżej 3. roku życia i jest wywoływana przez ludzki wirus HHV-6. Gorączka, katar, kaszel, ból głowy i brzucha utrzymują się od 3 do 4 dni, po czym temperatura spada. Wysypka rozwija się od jednego do dwóch dni po tym, jak dziecko przestaje gorączkować. Wysypka jest bardzo blada i zwykle trudna do zauważenia. Chodzi o małe jasnoczerwone plamy, które zanikają w ciągu jednego do dwóch dni.
Rumień zakaźny jest wywoływany przez parwowirusa B19 i najczęściej występuje w grupie wiekowej 3–12 lat.
W niektórych przypadkach od dwóch do trzech dni przed wysypką mogą wystąpić bóle głowy, gorączka, ból gardła i ból brzucha. Po ustąpieniu gorączki na ciele pojawia się girlandowata wysypka, a policzki są jaskrawo czerwone. Możliwy jest lekki świąd. Wysypka może być widoczna przez kilka tygodni.
Chodzi o zakaźną infekcję bakteryjną, która najczęściej dotyka dzieci w wieku od 2 do 6 lat. Może wystąpić w przedszkolu jako epidemia. W wyniku zakażenia powstają pęcherze z miodowo-żółtymi strupami. Jeśli zdrapie się strup, to wypływa żółty płyn. Wysypka jest zwykle zlokalizowana na twarzy i dłoniach. Gorączka rzadko występuje w liszajcu zakaźnym.
Szkarlatyna jest spowodowana zakażeniem paciorkowcami (bakteria). Występuje zwykle u dzieci w wieku 5–15 lat. W trakcie choroby dzieci mają gorączkę i czerwoną wysypkę, która przypomina gęsią skórkę. Język jest zabarwiony na kolor czerwony i nazywany jest malinowym językiem. Do tego dochodzi zapalenie migdałków. Twarz jest często intensywnie czerwona, a obszar w okolicy ust blady. Wysypka występuje na całym ciele, ale szczególnie widoczna jest na szyi, w pachwinach i w fałdach skóry. Objawy ustępują po dwóch, trzech dniach. Następnie w tej chorobie skóra może zacząć się łuszczyć na dłoniach i stopach.
Rzadsze przyczyny
Jest to rzadka choroba, ponieważ zdecydowana większość dzieci jest zaszczepiona. Jednak niektórzy rodzice z własnego przekonania odmawiają zaszczepienia swoich dzieci, co może prowadzić do poważnych lokalnych ognisk odry. Odra jest wywoływana przez wirus z rodzaju Morbillivirus i jest jedną z najbardziej zakaźnych chorób. Wysypka zaczyna się na uszach i szyi, a w ciągu dwóch do trzech dni rozprzestrzenia się na całe ciało. Wysypka jest plamista, a później staje się ciemniejsza, lekko uniesiona, a poszczególne plamy łączą się. Jednocześnie może wystąpić zapalenie spojówek, kaszel i katar. Stan ogólny jest poważnie zaburzony.
Różyczka jest wywoływana przez wirus różyczki. Choroba jest rzadka, ponieważ większość dzieci jest przeciwko niej szczepiona. Na początku występuje obniżony ogólny dobrostan i możliwy jest niewielki wzrost temperatury. Po kilku dniach tworzą się małe jasnoczerwone kropki, szczególnie na twarzy, a później na całym ciele. Wysypka utrzymuje się około dwóch do trzech dni.
Zakaźne zapalenie opon mózgowych
Chodzi o rzadką, ale bardzo poważną chorobę. Chorobę należy brać pod uwagę we wszystkich niejasnych obrazach klinicznych z ostrym pogorszeniem stanu ogólnego, wysypką i gorączką. Jest to zakażenie bakteryjne meningokokami, które atakują opony mózgowe.
Na początku objawy mogą być bardzo ogólne. Mogą wystąpić bóle głowy, gorączka i zły stan ogólny. Poważnym objawem jest sztywność karku i wylewy krwawe w skórze. Należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy lekarskiej.
Zapalenie naczyń związane z IgA
Chodzi o rzadką chorobę, która powoduje zapalenie małych naczyń krwionośnych. Czasami wcześniej występuje infekcja górnych dróg oddechowych. Choroba może mieć przebieg ostry lub rozwijać się w ciągu tygodni lub miesięcy. Zazwyczaj zaczyna się od jasnoczerwonej, lekko uniesionej wysypki, która blednie przy ucisku. Wysypka może stopniowo przekształcić się w krwawienia skórne. Wysypka zwykle pojawia się w pierwszej kolejności na stopach, a następnie rozprzestrzenia się ku górze. Często występują bóle stawów i żołądka.
Co możesz zrobić sam?
Większość przypadków wysypki skórnej i gorączki jest spowodowana infekcjami wirusowymi. Oznacza to, że nie ma skutecznych leków na te choroby i choroby te przechodzą samoistnie.
Jeśli dziecko choruje w zimnych porach roku, powinno pozostać w domu, ale nie musi leżeć w łóżku i może w miarę możliwości się bawić. Przy gorączce i ogólne złym samopoczuciu można podać dziecku ibuprofen lub paracetamol, ale nie kwas acetylosalicylowy.
Gorączka
Jeśli dziecko gorączkuje, można podać leki obniżające gorączkę, (np. paracetamol). Należy bezwzględnie przestrzegać instrukcji na opakowaniu. Leki obniżające gorączkę nie powodują, że dziecko szybciej staje się zdrowe. Jeśli dziecko nie ma dolegliwości, to leki obniżające gorączkę nie są konieczne.
Przy wysokiej gorączce muszą państwo uważać, aby dziecko się nie przegrzało. Dzieci nie potrafią regulować temperatury ciała tak jak dorośli, dlatego może być konieczne lżejsze ubranie dziecka, aby zapobiec dalszemu wzrostowi gorączki. Temperatura w pokoju powinna być chłodna.
Ważne jest, aby odpowiednio nawadniać dziecko.
Jeśli gorączka jest wysoka, należy sprawdzać dziecko przynajmniej raz w nocy, obserwować jego stan ogólny i kontrolować, czy dziecko ma wysypkę skórną lub wymiotuje.
Sztywność karku?
Bardzo ważnym objawem zapalenia opon mózgowych jest sztywność karku. Można to ustalić w następujący sposób:
- Małe dzieci: Dziecko leży rozluźnione na plecach. Z jedną ręką z tyłu głowy, podnosi się głowę. Zwykle pewnym objawem jest, gdy nogi są odruchowo przyciągane do ciała. Jednak ten objaw u małych dzieci bardzo często nie występuje.
- Duże dzieci: Podczas badania dziecko jest proszone o spojrzenie na pępek, położenie brody na klatce piersiowej lub oparcie brody na kolanach podczas siedzenia. Jeśli dziecko ma sztywność karku, to należy skonsultować się z lekarzem.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?
- Jeśli dziecko wydaje się chore, a jego stan ogólny jest wyraźnie pogorszony jeśli jest zmęczone i chce się położyć, należy udać się z nim do lekarza.
- W razie wątpliwości co do obrazu klinicznego należy zwrócić się do lekarza w celu ustalenia rozpoznania.
- Przy podejrzeniu zapalenia opon mózgowych, powinni się państwo jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
- W przypadku podejrzenia szkarlatyny, przed rozpoczęciem terapii penicyliną należy skonsultować się z lekarzem.
Jak postępuje lekarz?
Historia choroby
Lekarz może zadać następujące pytania:
- Jak długo dziecko jest chore?
- Czy dziecko chorowało przed pojawieniem się wysypki?
- Jak szybko rozwinęła się wysypka?
- Gdzie zaczęła się wysypka?
- Czy wysypka pojawiła się po obniżeniu się gorączki?
- Jaki jest stan ogólny? Czy dziecko ma siłę się bawić?
- Jak wysoka jest temperatura dziecka?
- Czy dziecko zostało zaszczepione przeciwko chorobom wieku dziecięcego?
Badanie lekarskie
Lekarz oceni ogólny stan dziecka: Czy dziecko wygląda na chore? Czy dziecko ma gorączkę lub wykazuje oznaki odwodnienia? Lekarz zbada również wysypkę. Przy podejrzeniu zakaźnego zapalenia opon mózgowych lekarz sprawdza, czy u dziecka występują krwawienia skórne.
Badania dodatkowe
W niektórych przypadkach oznacza się stężenie CRP. Znacznie podwyższona wartość CRP wskazuje na zakażenie bakteryjne, które może wymagać leczenia antybiotykami.
W przypadku podejrzenia zapalenia migdałków (szkarlatyny) można wykonać szybki test poprzez pobranie wymazu z gardła.
Tylko w wyjątkowych przypadkach pobierana jest próbka krwi w celu wyjaśnienia, o jaki patogen chodzi.
Skierowanie do specjalisty
W przypadku cech poważnej choroby (np. zapalenia opon mózgowych), dziecko zostaje przyjęte do szpitala.
Dalsze informacje
- Ospa wietrzna
- Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej
- Zakażenie opryszczką
- Rumień nagły (gorączka trzydniowa)
- Rumień zakaźny
- Liszajec zakaźny
- Szkarlatyna
- Odra
- Różyczka
- Zapalenie opon mózgowych
- Plamica Schönleina-Henocha
Autorzy
- Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
- Natalie Anasiewicz, lekarka, Fryburg Bryzgowijski
