Co to jest podgłośniowe zapalenie krtani?

Definicja

Podgłośniowe zapalenie krtani, czyli pseudokrup, to wirusowe zakażenie dróg oddechowych, która dotyka głównie małe dzieci.

Objawy

Podgłośniowe zapalenie krtani objawia się nagłym „szczekającym” kaszlem, któremu towarzyszą świsty podczas wdechu (stridor), trudności w oddychaniu i chrypka. Podgłośniowe zapalenie krtani występuje zazwyczaj wieczorem, krótko po położeniu się dziecka lub wczesną nocą.

Większość dzieci nie ma gorączki lub ma jedynie umiarkowaną gorączkę (między 38 a 39°C). Ogólny stan fizyczny jest również zwykle tylko nieznacznie pogorszony. Pobudzenie i krzyk często nasilają objawy.

Przyczyny

Podgłośniowe zapalenie krtani jest wywoływane przez wirusy, które są przenoszone z osoby na osobę przez małe kropelki uwalniane podczas kaszlu, kichania i mówienia. Połowa przypadków to wirusy paragrypy. Druga połowa jest wywoływana przez wiele różnych wirusów, w tym koronawirusy.

Zakażenie wirusem powoduje stan zapalny i obrzęk błony śluzowej bezpośrednio pod strunami głosowymi. Obrzęk ten blokuje przepływ powietrza przez tchawicę, powodując świszczący dźwięk podczas wdechu i szczekający kaszel. Stres i przyspieszony oddech mogą nasilać objawy. Istnieją również czynniki zewnętrzne, które mogą promować występowanie podgłośniowego zapalenia krtani. Należą do nich między innymi bierne palenie, zanieczyszczenia powietrza, a także zimne i wilgotne warunki pogodowe.

Częstotliwość występowania

Podgłośniowe zapalenie krtani występuje głównie u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat, przy czym chłopcy chorują dwa razy częściej niż dziewczynki. Od 6 do 7% dzieci w wieku do 10 lat choruje na podgłośniowe zapalenie krtani raz w roku. Szczyt zachorowań przypada na jesień i zimę.

Badania

Na początku badania lekarz poprosi o szczegółowe opisanie objawów i czasu ich wystąpienia. Następnie zbada gardło dziecka i osłucha płuca. Dalsze badania zazwyczaj nie są konieczne.

Leczenie

Nie ma leków przeciwko wirusom wywołującym podgłośniowe zapalenie krtani. Leczenie ma na celu złagodzenie dyskomfortu. W większości przypadków osiąga się to za pomocą połączenia działań ogólnych (uspokojenie, pozycja pionowa, zimne powietrze) z lekami. Przy podgłośniowym zapaleniu krtani stosuje się budezonid (steroid), który jest podawany w postaci nebulizacji. Lek powoduje ustąpienie obrzęku błon śluzowych, umożliwiając dziecku ponownie swobodne oddychanie.

Inhalacje z adrenaliny i ewentualnie dodatkowe podawanie tlenu może być konieczne wyłącznie w razie przypadku ciężkich dolegliwości. Zazwyczaj odbywa się to w szpitalu.

Co można zrobić we własnym zakresie?

W przypadku podgłośniowego zapalenia krtani można wiele zrobić dla swojego dziecka w domu. Posadź dziecko w pozycji wyprostowanej jeśli to możliwe, weź je na kolana i uspokój. Świeże powietrze i wysoka wilgotność ułatwiają oddychanie. Otwórz okno, aby dziecko mogło oddychać świeżym powietrzem. Najlepiej byłoby, jeśli to możliwe, usiąść z dzieckiem przy otwartym oknie łazienki i jednocześnie odkręcić ciepłą wodę pod prysznicem. Ważne jest również, aby zachować spokój.

Jeśli dziecko miało już podgłośniowe zapalenie krtani i w domu dostępna jest ampułka z budezonidem, można mu go podać.

Jeśli objawy są poważne lub nie ustępują, należy zwrócić się o pomoc medyczną i zadzwonić pod numer alarmowy.

Rokowanie

Podgłośniowe zapalenie krtani w większości przypadków może być leczone w domu i nie powoduje żadnych powikłań. Ważne jest, aby wiedzieć, że objawy mogą również wystąpić ponownie kolejnej nocy. Ponadto często dochodzi do nawrotu choroby.

Gdy u dziecka wystąpi podgłośniowe zapalenie krtani, lekarz rodzinny lub pediatra przepisze mu steroid w nebulizacji do zastosowania w nagłym przypadku.

Dodatkowe informacje

• Palenie szkodzi zdrowiu
• Podgłośniowe zapalenie krtani — informacje dla lekarzy

Autorzy

• Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
• Carina Steyer, dziennikarz medyczny, Wiedeń