Czym jest dwupłatkowa zastawka aortalna?
Zastawka aortalna to zastawka pomiędzy lewą główną komorą serca (lewą komorą) a główną tętnicą (aortą). Kiedy serce się kurczy, wzrost ciśnienia powoduje otwarcie zastawki aortalnej, umożliwiając przepływ krwi z serca do aorty i dalej wokół ciała. Po każdym uderzeniu serca zastawka aortalna zamyka się, aby zapobiec przepływowi krwi z powrotem do głównej komory między uderzeniami serca.
Normalnie zastawka aortalna składa się z 3 płatków (3 części) i nazywana jest zastawką trójdzielną. U około 0,5% populacji wada występuje podczas życia płodowego, przez co zastawka ma tylko dwa płatki i jest wtedy nazywana dwupłatkową. Przyczyna tego zjawiska nie jest znana. Zastawka dwudzielna nie ma takiego samego idealnego kształtu jak normalna zastawka, a zatem jest bardziej podatna na zużycie i uszkodzenia przez całe życie w porównaniu z całkowicie normalną zastawką serca.
Dwupłatkowa zastawka aortalna jest najczęstszą ze wszystkich wrodzonych wad serca.
Przyczyny
Uważa się, że dziedziczność ma ogromne znaczenie i jest ważnym wyjaśnieniem w zdecydowanej większości przypadków. W niektórych rodzinach występuje zwiększona częstość występowania dwupłatkowej zastawki aortalnej. Jednak dokładny wzór dziedziczenia nie jest znany. Dlatego nie jest możliwe obliczenie, kto lub ile osób będzie miało tę wadę. Jedno z badań wykazało, że u krewnych pierwszego stopnia (rodzice/rodzeństwo/dzieci) osoby z dwupłatkową zastawką aortalną, dwupłatkową zastawkę aortalną stwierdzono u około 6% osób.
Objawy dwupłatkowej zastawki aortalnej
Dwupłatkowa zastawka aortalna nie ma tak idealnego kształtu jak zastawka prawidłowa. Gdy krew jest przepychana przez zastawkę przy każdym uderzeniu serca, nieprawidłowy kształt zastawki oznacza, że krew nie przepływa tak płynnie i swobodnie. Prowadzi to do zwiększonego zużycia zastawki, co może skutkować rozdarciami lub owrzodzeniami i niewielkimi nierównościami na powierzchni. Ostatecznie może dojść do powstania tkanki bliznowatej i zwapnień. W ten sposób płatki zastawki mogą stać się tak sztywne, że nie otwierają się w pełni, gdy przepływa przez nie krew. Lub ich kształt może zmienić się tak bardzo, że nie zamykają się całkowicie, powodując wyciek krwi z powrotem do serca między uderzeniami serca.
Jeśli zastawki nie otwierają się całkowicie, wylot z serca staje się wąski i występuje różnica ciśnień między sercem a główną tętnicą. Nazywa się to zwężeniem aorty. Jeśli krew przecieka z powrotem do serca, nazywa się to niewydolnością aorty. Istnieje również zwiększone ryzyko poszerzenia tętnicy głównej u osób z dwupłatkową zastawką aortalną (poszerzenie aorty).
Zastawki dwudzielne nie powodują żadnych objawów, dopóki nie rozwinie się zwężenie aorty lub niewydolność aorty wymagająca leczenia. Objawy obejmują wtedy powoli i stopniowo narastającą duszność przy wysiłku, ból w klatce piersiowej i ewentualnie omdlenia.
Około połowa wszystkich osób z zastawką dwudzielną będzie wymagać leczenia w pewnym momencie swojego życia.
Diagnostyka
Jeśli otwór w zastawce aortalnej staje się wąski, stopniowo pojawia się szmer, który można usłyszeć, osłuchując serce stetoskopem.
Diagnozę zastawki dwudzielnej można postawić jedynie za pomocą badania echokardiograficznego (USG) serca lub rezonansu magnetycznego (MRI). Badania te nie są przeprowadzane u zdrowych osób, więc większość ludzi nie jest świadoma istnienia tej wady, dopóki nie wywoła ona objawów lub lekarz nie wykryje nowego szmeru. W przypadku wykrycia zwężenia aorty lub niewydolności aorty, pacjent będzie regularnie monitorowany przez kardiologa. Jeśli choroba wymaga leczenia, tylko operacja w celu naprawy zastawki serca lub wstawienia nowej zastawki może wyleczyć chorobę.
Jeśli taki zabieg zostanie przeprowadzony we właściwym czasie, tj. bez wcześniejszego uszkodzenia serca, perspektywy na życie są tak dobre, jak w przypadku osób zdrowych na serce.
Leczenie
Po postawieniu diagnozy ważne jest, aby obserwować i monitorować stan, tak aby można było przeprowadzić operację korekcyjną zastawki we właściwym czasie. W przypadku niewielkich zmian chirurdzy mogą czasami naprawić zastawkę. Często konieczne jest wszczepienie nowej zastawki. Operacja jest najczęściej wykonywana na otwartym sercu, ale coraz więcej nowych zastawek jest obecnie wprowadzanych przez cewnik w pachwinie. W niektórych przypadkach konieczna może być również operacja aorty (głównej tętnicy), jeśli jej średnica jest zbyt duża.
Nie wykazano, aby leki wpływały na przebieg zastawek dwudzielnych lub rozwój zwężenia lub niewydolności aorty.
Rokowanie
Rokowanie jest dobre, jeśli powikłania są leczone w odpowiednim czasie - zanim rozwinie się niewydolność serca.
