Duszność u dzieci
W przypadku duszności występuje trudność w oddychaniu, która powoduje uczucie braku powietrza. Nasilenie duszności zależy od przyczyny. Duszność można rozpoznać u dzieci po określonych objawach, np. ciężkim oddechu z rozdętymi nozdrzami. Innymi oznakami duszności są zapadnięcia skóry nad mostkiem, nad obojczykami lub między żebrami. Ponadto dziecko cierpiące na duszność oddycha przeważnie szybciej niż zwykle. Może wydawać się wyczerpane i szybciej się męczyć, a także zgłaszać niepokój i ból. Mogą wystąpić zaburzenia świadomości, a nawet utrata przytomności.
Co robić w nagłym przypadku?
Działania, które można podjąć, zależą od powagi stanu i od tego, czy dziecko jest przytomne. Jeśli dziecko jest nieprzytomne, należy podjąć działania resuscytacyjne i wezwać pogotowie. Jeśli dziecko jest przytomne, lecz ma poważne zaburzenia oddychania, można podjąć następujące działania:
- Wezwać pogotowie albo polecić to komuś innemu.
- Postępowanie w przypadku ciał obcych w drogach oddechowych
- Upewnić się, że dziecko może swobodnie oddychać.
- Postarać się uspokoić dziecko.
- Poluzować ciasno przylegające ubrania.
- Niech dziecko siedzi prosto, w najwygodniejszej dla siebie pozycji.
- Jeśli dziecko jest wyczerpane lub nie jest w stanie dłużej siedzieć: ułożyć je na boku, najlepiej w pozycji bocznej ustalonej.
- Unieść lekko brodę lub ostrożnie przesunąć głowę dziecka do tyłu (nie za mocno, aby nie spowodować zwężenia dróg oddechowych). Upewnić się, że dziecko nadal oddycha.
- Jeśli dziecko przestanie oddychać, natychmiast rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.
Wezwanie pogotowia
Mimo prawdopodobnego zdenerwowania podczas rozmowy telefonicznej należy postarać się zachować spokój. Rozłączyć się dopiero wtedy, gdy dyspozytor nie będzie miał już więcej pytań. Podczas rozmowy z dyspozytorem pogotowia warto pamiętać o następujących ważnych kwestiach:
1. Gdzie?
-
- Należy wskazać miejsce, w którym się Pan(i) znajduje i, jeśli to konieczne, opisać, jak tam dotrzeć.
- ulica, numer domu
- nazwisko na wizytówce
- piętro
- Jeśli jest ciemno, dobrze byłoby, gdyby ktoś wyszedł po karetkę, np. przed dom, i od razu krótko nakreślił sytuację.
- Należy wskazać miejsce, w którym się Pan(i) znajduje i, jeśli to konieczne, opisać, jak tam dotrzeć.
2. Co?
-
- Należy pokrótce wyjaśnić, co się wydarzyło.
3. Ile/ilu?
-
- Należy podać liczbę poszkodowanych osób. Jeśli to dzieci, podać również ich wiek.
4. Jakie objawy (poza tym także: jakie urazy)?
5. Poczekać na pytania
-
- Należy poczekać na ewentualne pytania dyspozytora. Jeśli dyspozytor ma już wszystkie niezbędne informacje i wyda zgodę, można się rozłączyć.
Kontynuować udzielanie pierwszej pomocy do czasu przybycia służb ratowniczych.
W razie podejrzenia pseudokrupu (podgłośniowego zapalenia krtani)
Pseudokrup, zwany również ostrym podgłośniowym zapaleniem krtani, występuje u dzieci w połączeniu z wirusowym zakażeniem dróg oddechowych. Najczęściej dotyczy małych dzieci. Przeważnie wywołuje suchy, przypominający szczekanie kaszel, który pojawia się nagle, często podczas snu. Może wystąpić chrypka, świszczący oddech przy wdechu i duszność. Gorączka jest zwykle umiarkowana, a ogólny stan fizyczny dziecka często tylko nieznacznie osłabiony.
Następujące działania mogą złagodzić objawy podgłośniowego zapalenia krtani:
- Należy uspokoić dziecko i ewentualnie posadzić je sobie na kolanach.
- Zapewnić dziecku dopływ chłodnego, wilgotnego powietrza, np., otwierając okno. Można wyjść z dzieckiem na zewnątrz, np. na balkon.
- Jeśli objawy nie ustępują albo nasilają się mimo zastosowania powyższych środków, dziecko powinno zostać zbadane przez pediatrę lub w szpitalu.
- W razie wątpliwości nie należy czekać z wezwaniem pogotowia.
Dodatkowe informacje
- Trudności z oddychaniem u dzieci
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci i niemowląt
- Nieprzytomność u dzieci do 8 lat
- Nieprzytomność u osób powyżej 8 lat
- Ciała obce w drogach oddechowych
- Podgłośniowe zapalenie krtani (ostre zapalenie krtani)
- Astma u dzieci
- Stan zapalny płuc u dzieci
- Problemy z oddychaniem u dzieci — informacje dla lekarzy
- Ciała obce w drogach oddechowych — informacje dla lekarzy
- Podgłośniowe zapalenie krtani (pseudokrup) — informacje dla lekarzy
Autorzy
- Marleen Mayer, lekarz, Mannheim
- Aleksandra Kucharska-Janik, lekarz rezydent, Oddział Okulistyczny MSSW (edytor)