Illustrasjonsbilde: Colourbox

Zakażenie pokarmowe i zatrucie pokarmowe

Przyczyną poważnych zakażeń pokarmowych jest najczęściej zepsuta żywność zanieczyszczona bakteriami, które mogły wyprodukować toksyny.

Co to jest zakażenie pokarmowe?

Żywność może być zanieczyszczona przez bakterie, toksyny, pasożyty, wirusy lub chemikalia i powodować zakażenia przewodu pokarmowego. Wszystkie produkty spożywcze zawierają niewielkie ilości bakterii. Jeśli jednak żywność jest niewłaściwie przetwarzana, niedogotowana lub przechowywana w nieodpowiedni sposób, bakterie mogą się namnożyć w takim stopniu, że powodują choroby. Bakterie mogą też produkować toksyny, które prowadzą do zatrucia pokarmowego.

Osoby chore lub bezobjawowi nosiciele patogenów mogą je przenosić na żywność.

Objawy zakażenia pokarmowego zależą od źródła zanieczyszczenia. Zwykle w ciągu kilku godzin od spożycia zanieczyszczonej żywności występuje biegunka, nudności, ból brzucha i czasami wymiotowanie. Sporadycznie występuje również gorączka.

To, czy po spożyciu zepsutej żywności człowiek zachoruje i jak ciężko, zależy od rodzaju drobnoustrojów, ilości spożytej żywności, wieku i stanu zdrowia danej osoby.

Do grup ryzyka zaliczają się:

  • Osoby starsze: wraz z wiekiem układ odpornościowy przestaje już tak szybko i skutecznie reagować na patogeny.
  • Niemowlęta i małe dzieci: ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty.
  • Osoby zmagające się z przewlekłymi chorobami: chorzy np. na cukrzycę lub zaburzenia autoimmunologiczne lub osoby poddawane chemoterapii lub terapii radiacyjnej mogą mieć osłabioną odpowiedź immunologiczną.

Zatrucie pokarmowe objawia się w ciągu kilku godzin lub kilku dni i zwykle ustępuje w ciągu 24 godzin.

Pierwsza pomoc

Jeśli ma Pan(i) zatrucie pokarmowe:

  • Należy odpoczywać i przyjmować dużo płynów (woda, herbata, woda mineralna pół na pół z sokiem jabłkowym, rosół).
  • W razie potrzeby można spożywać gotowe elektrolity z apteki.
  • Nie należy zażywać leków przeciwbiegunkowych, gdyż może to opóźnić eliminację patogenów z organizmu.
  • Choroba zazwyczaj ustępuje samoistnie.

Należy pilnie skonsultować się z lekarzem

  • W przypadku ciężkich objawów, np. wodnistej biegunki, w której w ciągu 24 godzin pojawiła się krew.
  • Należenie do jednej z grup ryzyka (patrz wyżej).
  • W przypadku innych poważnych objawów, np. zaburzeń widzenia lub osłabienia mięśni.
    • Zatrucie jadem kiełbasianym to bardzo rzadki, zagrażający życiu stan spowodowany spożyciem toksyny wytwarzanej przez zarodniki określonych bakterii znajdujących się w żywności. Najczęściej występują one w domowych przetworach i wędzonych rybach. Objawy pojawiają się zwykle po 12–36 godzinach od spożycia zanieczyszczonej żywności i mogą mieć postać bólu głowy, zaburzeń widzenia, osłabienia mięśni i ewentualnie paraliżu.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Zatrucie pokarmowe/zapalenie żołądka i jelit. References are shown below.

  1. Switaj TL, Winter KJ, Christensen SR. Diagnosis and Management of Foodborne Illness. Am Fam Physician 2015. pmid:26371569 PubMed
  2. Allan P. Food poisoning. BMJ Best Practice. Last reviewed: 12 Jan 2023, last updated: 25 Feb 2021. bestpractice.bmj.com
  3. Van Horn NL, Street M. Infantile Botulism. 2022 Jun 21. In: StatPearls Internet. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan.
  4. Hecker A, Reichert M, Reuß CJ, et al. Intra-abdominal sepsis: new definitions and current clinical standards. Langenbecks Arch Surg 2019; 404: 257-71. PMID: 30685836 PubMed
  5. Shane AL, Mody RK, Crump JA, et al. 2017 Infectious Diseases Society of America Clinical Practice Guidelines for the Diagnosis and Management of Infectious Diarrhea. Clin Infect Dis 2017; 65: e45-e80. PMID: 29053792 PubMed