Urazy odniesione w związku z oparzeniem twarzy, jamy ustnej i gardła stanowią szczególne zagrożenie, ponieważ w ich wyniku może dojść do gwałtownego obrzęku dróg oddechowych i znacznych utrudnień w oddychaniu.
Co należy robić?
- W przypadku oparzeń termicznych jamy ustnej i gardła widoczne są zazwyczaj zewnętrzne oznaki oparzenia, np. osmolona okolica ust.
- W takich przypadkach konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarza!
Objawy i wskazówki
- Silny ból w obrębie jamy ustnej, gardła i głowy
- Trudności w oddychaniu/szmery oddechowe
- Uszkodzona skóra i/lub osmolona okolica ust
- Możliwość wystąpienia wstrząsu
Pierwsza pomoc
- Natychmiast należy wezwać pogotowie.
- Wyjaśnić, że podejrzewa się oparzenia dróg oddechowych i że występują trudności w oddychaniu.
- Ułatwić dopływ powietrza.
- Należy spróbować poprawić dostęp powietrza do rannej osoby. Na przykład poluzować ciasne ubranie wokół szyi, ale nie odrywać spalonych tkanin od skóry.
- Jeśli to konieczne, udzielić pierwszej pomocy we wstrząsie.
- Jeśli osoba ranna jest nieprzytomna:
- Należy sprawdzić, czy oddycha.
- Jeśli oddycha, ułożyć ją w pozycji bocznej ustalonej.
- W razie potrzeby przygotować się do podjęcia resuscytacji (dzieci/dorośli).
Oparzenia termiczne głowy
- Odsunąć poszkodowanego od źródła ognia i usunąć płonący lub zwęglony materiał.
- Poparzone miejsce schłodzić letnią wodą.
- Dla ochrony przed hipotermią nie należy chłodzić osób z rozległymi oparzeniami, osób nieprzytomnych i małych dzieci.
- Jeśli oparzenie znajduje się blisko gardła, nosa lub ust, należy przygotować się do reanimacji (dzieci/dorośli).
- Jeśli to możliwe, założyć jednorazowe rękawiczki. Przykryć ranę sterylnym materiałem i osuszyć ją, ale poza tym nic z nią nie robić aż do przybycia lekarza.
Dodatkowe informacje
- Wstrząs, pierwsza pomoc
- Jak ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej?
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej
- Ciężkie oparzenia — informacje dla lekarzy
Autorzy
- Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
Link lists
Authors
Previous authors
Updates
Gallery
Snomed
References
Based on professional document Ciężkie oparzenia. References are shown below.
- Hettiaratchy S, Dziewulski P. Pathophysiology and types of burns. BMJ 2004; 328: 1427-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Hettiaratchy S, Dziewulski P. ABC of burns. Introduction. BMJ 2004; 328: 1366-8. PubMed
- Lang TC, Zhao R, Kim A. A Critical Update of the Assessment and Acute Management of Patients with Severe Burns. Adv Wound Care (New Rochelle). 2019;8(12):607-633. doi:10.1089/wound.2019.0963 www.ncbi.nlm.nih.gov
- Janiak F, Ettmüller K, Hentsch S, et al. Prehospital Treatment of Severe Burn Injury and Thermomechanical Combination Injuries. Notarzt 2022; 38(4): 211-24. www.thieme-connect.com
- Spanholtz TA, Theodorou P, Amini P, Spilker G. Severe burn injuries. Acute and long-term treatment. Dtsch Arztebl Int 2009 Sep; 106(38): 607-13. pmid:19890417 www.aerzteblatt.de
