Co to jest poronienie?

Definicja

Poronienie oznacza utratę ciąży od początku poczęcia do 24. tygodnia ciąży.

Poronienia dzielą się na poronienia wczesne, to znaczy przed końcem 12. tygodnia ciąży, oraz poronienia późne, o których mówi się od 13. tygodnia ciąży.

W zależności od rozpoznania rozróżnia się poronienie całkowite i niepełne. Jeśli u kobiety ciężarnej wystąpi krwawienie z pochwy przed 20. tygodniem ciąży, mówi się o grożącym poronieniu.

Objawy

W przypadku poronienia we wczesnym okresie ciąży występują krwawienia, ból brzucha i ewentualnie odejście wód płodowych. Objawy ciąży natomiast ustępują.

Przyczyny

Przyczyny, dla których ciąża może się skończyć przed 24 tygodniem, są bardzo zróżnicowane. Często nie można ustalić dokładnej przyczyny.

Najczęstszą przyczyną są nieprawidłowości chromosomalne zarodka/płodu, które występują głównie w I trymestrze ciąży. Ryzyko wystąpienia nieprawidłowości chromosomalnych wzrasta wraz z wiekiem rodziców. Inne możliwe przyczyny to wady rozwojowe macicy i zakażania w czasie ciąży. Zwiększone ryzyko występuje również w przypadku zaburzeń tarczycy (hipotyreoza, hipertyreoza), zaburzeń krzepnięcia krwi i zespołu policystycznych jajników.

Czynniki ryzyka

• Antykoncepcja za pomocą spirali
• Ciąża mnoga
• Poprzednie poronienie
• Stres psychiczny
• Znacząca konsumpcja alkoholu i nikotyny
• Znaczna niedowaga lub nadwaga
• Wysokie spożycie kofeiny (ponad 8–10 filiżanek dziennie)
• Przyjmowanie niektórych środki przeciwbólowych (NLPZ)
• Praca na nocną zmianę

Częstotliwość występowania

Około 10% wszystkich ciąż rejestrowanych medycznie kończy się poronieniem. Wiele poronień nie jest nawet rozpoznawanych jako takie, ale są one klasyfikowane jako opóźnione krwawienie miesiączkowe. Do 5% wszystkich kobiet w ciąży doświadcza więcej niż jednego poronienia.

Badania dodatkowe

• U kobiet w ciąży ból brzucha i krwawienie powinny być zawsze konsultowane z lekarzem.
• Podczas badania ginekologicznego oceniana jest szyjka macicy. Przedwcześnie rozwarta szyjka macicy wskazuje na nieuchronne poronienie.
• Podczas badania ultrasonograficznego badany jest zarodek i mierzona jest aktywność serca.
• Poza tym może zostać oznaczone stężenie hormonów (beta-hCG i ewentualnie progesteronu) we krwi lub moczu.

Leczenie

• Wybór leczenia zależy od wyników badań, stopnia krwawienia i ogólnego stanu fizycznego pacjentki.
• W przypadku lekkiego krwawienia i prawidłowej ciąży w badaniu ultrasonograficznym prawdopodobieństwo poronienia jest niskie. Badanie kontrolne jest zalecane po 10 dniach. Odpoczynek w łóżku nie wydaje się bezwzględnie konieczny.
• W przypadku niepełnego poronienia w pewnych okolicznościach możliwe jest podejście wyczekujące.
• We wczesnej ciąży poronienie można leczyć farmakologicznie. Substancja czynna mifepriston powoduje przerwanie ciąży. Dodatkowo podaje się prostaglandyny (mizoprostol).
• Możliwe działania niepożądane to nudności, biegunka i wymioty.
• Zabieg chirurgiczny należy wybrać po 9. tygodniu ciąży, a także po nieskutecznym leczeniu wyczekującym lub farmakologicznym oraz w przypadku zakażenia. Podczas łyżeczkowania macicy usuwa się błonę śluzową macicy i wszelkie pozostałości łożyska.
• Jeśli kobieta jest Rh-ujemna, podaje się immunoglobulinę anty-D. Zapobiega to wytworzeniu przez układ odpornościowy kobiety w kolejnej ciąży przeciwciał, które mogłyby zaatakować komórki krwi płodu.
• Po poronieniu ważna jest opieka psychologiczna i wsparcie społeczne.

Rokowanie

• U około 20% wszystkich ciężarnych kobiet występują krwawienia przed 20. tygodniem ciąży. Jeśli w przypadku zagrażającego poronienia w badaniu ultrasonograficznym zostanie wykryty żywy płód, ciąża może być kontynuowana nawet w 90%.
• W większości przypadków kolejne ciąże po poronieniu przebiegają prawidłowo. Wbrew wcześniejszym założeniom nie wydaje się konieczne odczekanie przed próbą ponownego zajścia w ciążę.
• Powikłania poronienia mogą obejmować znaczną utratę krwi i niedokrwistość, a w rzadkich przypadkach sepsę (zatrucie krwi).

Dodatkowe informacje

• Poronienie samoistne — informacje dla personelu medycznego

Autor

• Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden