Czym jest zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy?

Definicja

Zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy to choroba spowodowana przez te bakterie odróżniające się od innych brakiem ścian komórkowych, przez co nie można ich skutecznie zwalczać popularnyymi antybiotykami z grupy penicylin. Są stosunkowo niegroźne, a układ odpornościowy organizmu zazwyczaj dobrze sobie z nimi radzi. Z tego powodu zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy ma zazwyczaj łagodny przebieg.

Objawy

Objawy zapalenia płuc wywołanego przez mykoplazmy pojawiają się stopniowo. Zazwyczaj jest to uporczywy kaszel, który utrzymuje się przez kilka tygodni. Pacjenci czują się źle, są zmęczeni, występują u nich bóle głowy oraz niewielka gorączka. W niektórych przypadkach pojawia się także jednocześnie ból szyi i uszu. W porównaniu do zapalenia płuc wywołanego przez inne patogeny objawy są jednak znacznie łagodniejsze. Często nie dochodzi do zapalenia płuc (dolnych dróg oddechowych), lecz infekcja ogranicza się do górnych dróg oddechowych.

Częstotliwość występowania

Zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy może występować we wszystkich grupach wiekowych. Najczęściej spotyka się je jednak u dzieci, młodzieży oraz młodych dorosłych. Ta postać choroby stanowi ok. 10% przypadków pozaszpitalnego zapalenia płuc.

Jest to choroba zakaźna i szczególnie szybko rozprzestrzenia się wśród osób zgromadzonych na niewielkiej przestrzeni, na przykład w szkołach, domach czy w placówkach opieki. Od zakażenia do objawów choroby mija zazwyczaj od 1 do 3 tygodni (czas inkubacji).

Badania

Lekarz zbiera wywiad i przeprowadza badanie fizykalne.

Podczas epidemii zakażenie można podejrzewać na podstawie dłuższego przebiegu choroby i stosunkowo nieznacznych dolegliwości. Nie ma konieczności przeprowadzania dodatkowych badań. Można ewentualnie zlecić badanie krwi pozwalające kontrolować oznaki stanu zapalnego. Nie da się jednak na tej podstawie postawić diagnozy. W większości przypadków nie trzeba także przeprowadzać badania rentgenowskiego. Wykrycie patogenu jest możliwe przez wykonanie wymazu z nosa i gardła oraz dalszą diagnostyka w laboratorium, co trwa kilka dni. W niektórych przypadkach można też wykonać badanie przeciwciał we krwi. W przypadku łagodnego przebiegu choroby nie ma jednak takiej potrzeby.

Postępowanie

Zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy zazwyczaj ustępuje samoczynnie, bez leczenia może jednak utrzymywać się przez dłuższy czas. W przypadku wykrycia patogenów zaleca się antybiotykoterapię. Należy przy tym pamiętać, że z uwagi na swoje właściwości mykoplazmy są odporne na działanie penicyliny. Do leczenia tej postaci zapalenia płuc wykorzystuje się zatem antybiotyki o innym mechanizmie działania, takie jak doksycyklina czy antybiotyki z grupy makrolidów. 

Co można zrobić we własnym zakresie?

Podczas choroby należy unikać intensywnych treningów. Po wyzdrowieniu można jednak stopniowo powracać do aktywności sportowej. Podobnie jak w przypadku innych infekcji, również i tutaj zaleca się przyjmowanie wystarczających ilości płynów i pożywienia. Mając kontakt z innymi osobami, należy profilaktycznie często myć ręce.

Rokowanie

Bez wdrożenia odpowiedniego leczenia choroba często utrzymuje się przez dłuższy czas (od ok. 3 do 4 tygodni). Leczenie pozwala uzyskać zauważalną poprawę w ciągu tygodnia.

Zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy jest w większości przypadków mniej poważne niż najczęstsza postać tej choroby, za którą odpowiadają pneumokoki. U chorych występują zwykle jedynie umiarkowane dolegliwości. Zdecydowana większość z nich w pełni zdrowieje. Powikłania występują niezwykle rzadko, najczęściej dotyczą osób starszych z chorobami współistniejącymi. 

Do lekarza należy zgłosić się ponownie wówczas, gdy antybiotykoterapia nie przynosi pożądanych skutków, a ogólne samopoczucie pogarsza się.

Dodatkowe informacje

• Zapalenie płuc
• Antybiotykoterapia
• Zapalenie płuc wywołane przez mykoplazmy – informacje dla lekarzy

Autorka

• Dr n. med. Natalie Anasiewicz, Davos