Szczepienie przeciw grypie

Status szczepienia

  • Szczepienie zalecane

Preparaty

Schemat szczepienia

  • Schemat podstawowy w przypadku dziecka w wieku 6 miesięcy - 9 lat szczepionemu po raz pierwszy na grypę:
    • 2 dawki w odstępie 4 tygodni
  • Schemat podstawowy: 1 dawka
  • Szczepionki podawane domięśniowo/podskórnie są zarejestrowane dla pacjentów w wieku od ukończenia 6. miesiąca życia
    • szczepionka inaktywowana wysokodawkowa zarejestrowana jest dla pacjentów w wieku ≥60 lat
  • Szczepionka żywa donosowa jest zarejestrowana dla pacjentów w wieku 24 miesiące - 18 lat
  • W przypadku osób dorosłych w wieku ≥60 lat, szczepienie przeciwko grypie może być realizowane szczepionką wysokodawkową lub tradycyjną
  • Miejsce szczepienia przeciw grypie w Kalendarzu Szczepień - patrz artykuł: Program Szczepień Ochronnych

Wskazania1

  • Jako szczepienie zalecane - szczepionka inaktywowana:
    • w związku z przesłankami epidemiologicznymi zalecane wszystkim pacjentom od ukończenia 6. miesiąca życia, w szczególności: 
      • zdrowym dzieciom w wieku od ukończenia 6. miesiąca życia do ukończenia 18. roku życia (ze szczególnym uwzględnieniem dzieci w wieku od ukończenia 6. do ukończenia 60. miesiąca życia)
      • osobom powyżej 55. roku życia (ze szczególnym uwzględnieniem osób od ukończenia 65. roku życia)
      • osobom mającym bliski konkakt zawodowy lub rodzinny z dziećmi w wieku do ukończenia 6.miesiąca życia oraz z dorosłymi w wieku podeszłym lub przewlekle chorymi (w ramach realizacji strategii kokonowej szczepień)
      • uczniom i studentom szkół i uczelni medycznych lub innych szkół i uczelni prowadzących szkolenie na kierunkach medycznych, pracownikom ochrony zdrowia (personel medyczny oraz administracyjny), pracownikom szkół, handlu, transporu, funkcjonariuszom publicznym
      • pensjonariuszom domów spokojnej starości, domów pomocy społecznej oraz innych placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w szczególności przebywwającym w: zakładach opiekuńczo-leczniczych, placówkach pielęgnacyjno-opiekuńczych, podmiotach świadczących usługi z zakresu opieki paliatywnej, hospicyjnej, długoterminowej, rehabilitacji leczniczej, leczenia uzależnień, psychiatrycznej
      • pracownikom ferm drobiu oraz zwierząt futerkowych
    • w związku z przesłankami klinicznymi i indywidualnymi:
      • osobom po transplantacji narządów
      • przewlekle chorym dzieciom (od ukończenia 6. miesiąca życia) i osobom dorosłym, szczególnie chorującym na niewydolność układu oddechowego, astmę oskrzelową, POChP, niewydolność układu krążenia, chorobę wieńcową, niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne, w tym cukrzycę, choroby neurologiczne i neurorozwojowe
      • osobom w stanach obniżonej odporności i chorym na nowotwory układu krwiotwórczego
      • kobietom w ciąży lub planującym ciążę
      • dzieciom z wadami wrodzonymi serca (zwłaszcza siniczymi), z niewydolnością serca, z nadciśnieniem płucnym
      • dzieciom z grup ryzyka (od ukończenia 6. miesiąca życia), szczególnie: zakażonych HIV, ze schorzeniami immunologiczno-hematologicznymi, w tym małopłytkowością idiopatyczną, ostrą białaczką, chłoniakiem, sferocytozą wrodzoną, asplenią wrodzoną, dysfunkcją śledziony, po splenektomii, z pierwotnymi niedoborami odporności, po leczeniu immunosupresyjnym, po przeszczepieniu szpiku, przed lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych, leczonych przewlekle salicylanami
  • Jako szczepienie zalecane - szczepionka żywa donosowa: 
    • w związku z przesłankami epidemiologicznymi: dzieciom i młodzieży w wieku od 24. miesiąca życia do 18. roku życia bez przeciwskazań wskazanych w Charakterystyce Produktu Leczniczego

Przeciwwskazania

  • Ogólnie przyjęte przeciwwskazania do szczepień oraz specyficzne przeciwwskazania:
    • zespół Guillain-Barre w ciągu 6 tygodni po podaniu szczepionkki na grypę w wywiadzie
    • ciężka alergia na białka jaja kurzego - należy zachować ostrożność
      • obecnie stosowane szczepionki zawierają znikomą ilość owoalbuminy i według Amerykańskiego Komitetu Doradczego ds. Szczepień Ochronnych (ACIP) osoby z alergią na białka jaja kurzego mogą być bezpiecznie szczepione przeciw grypie2
  • Specyficzne przeciwwskazania do podania szczepionki żywej donosowej:
    • ciężka stma lub czynna choroba przebiegająca ze świszczącym oddechem
    • dzieci leczone przewlekle salicylanami (związek pomiędzy zespołem Rey'a a przyjmowaniem salicylanów i infekcją wirusem grypy)
    • leczenie amantadyną, zanamiwirem lub oseltamiwirem co najmniej 48 godzin przed szczepieniem (leczenie należy zakończyć minimum 48h przed podaniem szczepionki i nie przyjmować powyższych leków przez kolejne 14 dni)
    • domowy kontakt z osobą w immunosupresji (możliwość przeniesienia wirusa szczepionkowego przez kolejne 1-2 tygodnie po szczepieniu)
    • kliniczne niedobory odporności - wrodzone lub nabyte

Niepożądane odczyny poszczepienne

  • Mogą wystąpić:
    • objawy ogólne: zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni, bóle stawowe, gorączka, reakcje alergiczne
    • objawy miejscowe: ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu podania
    • zespół Guillain-Barre - bardzo rzadkie powkłanie u dorosłych

Informacje dodatkowe

  • Szczepionki są ważne tylko jeden sezon epidemiczny ze względu na zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia1 
  • Obecnie szczepionki zarejestrowane w Polsce to preparaty czterowalentne, zawierają po 2 szczepy wirusa typu A i B
  • Zgodnie ze stanowiskiem ekspertów, pacjentom powyżej 60 roku życia powinno zalecać się w pierwszej kolejności szczepienie preparatem wysokodawkowym3 

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2025, DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.93 dziennikmz.mz.gov.pl
  2. ACIP Recommendations: Influenza (Flu) Vaccine www.cdc.gov
  3. Nitsch-Osuch A., Jankowski P., Kokoszka-Paszkot J., Kuchar E., Mastalerz-Migas A., Mitkowski P., Wysocki J., Zmyslowska A., Antczak A. Towards better protection of older people against influenza and its complications. Polish recommendations for HD influenza vaccine. Family Medicine & Primary Care Review, 2024 ppm.edu.pl
  4. Wakcynologia praktyczna; red. Ciechanowski P, Mrożek-Budzym D; wyd. Alfa-medica press, wydanie IX, 2023

Autorzy

  • Natalia Jagiełła, specjalista medycyny rodzinnej, Kraków

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit