Szczepienie przeciw rotawirusom

Status szczepienia

  • Szczepienie obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 31.12.2020 roku

Preparaty

  • Żywa atenuowana szczepionka, podanie doustne
  • Zarejestrowane dwa preparaty szczepionki przeciw rotawirusom: RotaTeq (gotowy roztwór) i Rotarix (w postaci proszku i dołączonego rozpuszczalnika)
  • Obecnie (stan na kwiecień 2025) szczepienia obowiązkowe przeciwko rotawirusom w Polsce realizowane są preparatem RotaTeq

Schemat szczepienia

  • Szczepienie podstawowe: 2 lub 3 dawki szczepienia w odstępach nie krótszych niż 4 tygodnie
    • rozpoczęcie szczepienia: od ukończenia 6. tygodnia życia, jednak nie później niż przed ukończeniem 12. tygodnia życia
  • Schemat 2-dawkowy: zaleca się zakończenie pełnego schematu przed ukończeniem 16. tygodnia życia
    • w przypadku braku możliwości zakończenia schematu w zalecanym terminie, 2. dawkę szczepionki należy podać przed upływem terminu wskazanego w ChPL preparatu
  • Schemat 3-dawkowy: zaleca się zakończenie pełnego schematu przed ukończeniem 20.– 22. tygodnia życia
    • w przypadku braku możliwości zakończenia schematu w zalecanym terminie, 3. dawkę szczepionki należy podać przed upływem terminu wskazanego w ChPL preparatu
  • Zależnie od preparatu:
    • Rotarix 2 dawki w odstępie 4 tygodni
      • zaleca się zakończenie schematu przed ukończeniem 16. tygodnia życia, maksymalnie do ukończenia 24. tygodnia życia
      • można stosować u wcześniaków, urodzonych nie wcześniej niż po 27. tygodniu ciąży
    • RotaTeq 3 dawki w odstępie 4 tygodni
      • zaleca się zakończenie schematu przed ukończeniem 20-22. tygodnia życia, maksymalnie do ukończenia 32. tygodnia życia
      • można stosować u wcześniaków, urodzonych nie wcześniej niż po 25. tygodniu ciąży
  • Miejsce szczepienia przeciw rotawirusom w Kaledarzu Szczepień - patrz artykuł: Program Szczepień Ochronnych

Wskazania

  • Szczepienie obowiązkowe dla wszystkich dzieci w wieku od ukończenia 6. tygodnia do 24. tygodnia życia (w przypadku schematu 3-dawkowego maksymalnie do 32. tygodnia)

Przeciwwskazania

  • Ogólnie przyjęte przeciwwskazania do szczepień oraz specyficzne przeciwwskazania:
    • wady przewodu pokarmowego predysponujące do wgłobień
    • przebyte wgłobienie jelit
    • niedobory odporności (również podejrzenie)
    • ostra infekcja wirusowa przebiegająca z biegunką i wymiotami
  • Należy zachować ostrożność w przypadku dzieci leczonych immunosupresyjnie z powodu zwiększonego ryzyka powikłań po szczepieniu.

Niepożądane odczyny poszczepienne

  • Mogą wystąpić:
    • zaburzenia żołądkowo jelitowe: biegunka, zaparcia, nudności i wymioty, utrata apetytu
    • gorączka
    • zaburzenia snu, rozdrażnienie

Informacje dodatkowe

  • Infekcje rotawirusowe są najczęstszą przyczyną biegunek u małych dzieci. Infekcja jest najgroźniejsza w pierwszych miesiącach życia niemowląt i to one są najbardziej podatne na zachorowanie. Preparaty szczepionkowe powodują powstanie odporności jedynie na wybrane szczepy wirusów, wywołujące najcięższe postacie biegunki, przebiegające z zagrażającym życiu odwodnieniem. Zatem zadaniem szczepień jest przede wszystkim ochrona przed zgonem i hospitalizacją, nie zaś przed łagodniejszymi postaciami biegunki rotawirusowej. 
  • Żywe wirusy szczepionkowe są wydalane z kałem przez około 2-3 tygodnie po szczepieniu - należy zachować ostrożność i przestrzegać zasad higieny w trakcie zmiany pieluszek w przypadku kontaktu dziecka z pacjentami w immunosupresji.

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Wakcynologia praktyczna; red. Ciechanowski P, Mrożek-Budzym D; wyd. Alfa-medica press, wydanie IX, 2023
  2. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2025, DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.93 dziennikmz.mz.gov.pl

Autorzy

  • Natalia Jagiełła, specjalista medycyny rodzinnej, Kraków

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit