Status szczepienia
- Szczepienie obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 31.12.2020 roku
Preparaty
- Żywa atenuowana szczepionka, podanie doustne
- Zarejestrowane dwa preparaty szczepionki przeciw rotawirusom: RotaTeq (gotowy roztwór) i Rotarix (w postaci proszku i dołączonego rozpuszczalnika)
- Obecnie (stan na kwiecień 2025) szczepienia obowiązkowe przeciwko rotawirusom w Polsce realizowane są preparatem RotaTeq
Schemat szczepienia
- Szczepienie podstawowe: 2 lub 3 dawki szczepienia w odstępach nie krótszych niż 4 tygodnie
- rozpoczęcie szczepienia: od ukończenia 6. tygodnia życia, jednak nie później niż przed ukończeniem 12. tygodnia życia
- Schemat 2-dawkowy: zaleca się zakończenie pełnego schematu przed ukończeniem 16. tygodnia życia
- w przypadku braku możliwości zakończenia schematu w zalecanym terminie, 2. dawkę szczepionki należy podać przed upływem terminu wskazanego w ChPL preparatu
- Schemat 3-dawkowy: zaleca się zakończenie pełnego schematu przed ukończeniem 20.– 22. tygodnia życia
- w przypadku braku możliwości zakończenia schematu w zalecanym terminie, 3. dawkę szczepionki należy podać przed upływem terminu wskazanego w ChPL preparatu
- Zależnie od preparatu:
- Rotarix 2 dawki w odstępie 4 tygodni
- zaleca się zakończenie schematu przed ukończeniem 16. tygodnia życia, maksymalnie do ukończenia 24. tygodnia życia
- można stosować u wcześniaków, urodzonych nie wcześniej niż po 27. tygodniu ciąży
- RotaTeq 3 dawki w odstępie 4 tygodni
- zaleca się zakończenie schematu przed ukończeniem 20-22. tygodnia życia, maksymalnie do ukończenia 32. tygodnia życia
- można stosować u wcześniaków, urodzonych nie wcześniej niż po 25. tygodniu ciąży
- Rotarix 2 dawki w odstępie 4 tygodni
- Miejsce szczepienia przeciw rotawirusom w Kaledarzu Szczepień - patrz artykuł: Program Szczepień Ochronnych
Wskazania
- Szczepienie obowiązkowe dla wszystkich dzieci w wieku od ukończenia 6. tygodnia do 24. tygodnia życia (w przypadku schematu 3-dawkowego maksymalnie do 32. tygodnia)
Przeciwwskazania
- Ogólnie przyjęte przeciwwskazania do szczepień oraz specyficzne przeciwwskazania:
- wady przewodu pokarmowego predysponujące do wgłobień
- przebyte wgłobienie jelit
- niedobory odporności (również podejrzenie)
- ostra infekcja wirusowa przebiegająca z biegunką i wymiotami
- Należy zachować ostrożność w przypadku dzieci leczonych immunosupresyjnie z powodu zwiększonego ryzyka powikłań po szczepieniu.
Niepożądane odczyny poszczepienne
- Mogą wystąpić:
- zaburzenia żołądkowo jelitowe: biegunka, zaparcia, nudności i wymioty, utrata apetytu
- gorączka
- zaburzenia snu, rozdrażnienie
Informacje dodatkowe
- Infekcje rotawirusowe są najczęstszą przyczyną biegunek u małych dzieci. Infekcja jest najgroźniejsza w pierwszych miesiącach życia niemowląt i to one są najbardziej podatne na zachorowanie. Preparaty szczepionkowe powodują powstanie odporności jedynie na wybrane szczepy wirusów, wywołujące najcięższe postacie biegunki, przebiegające z zagrażającym życiu odwodnieniem. Zatem zadaniem szczepień jest przede wszystkim ochrona przed zgonem i hospitalizacją, nie zaś przed łagodniejszymi postaciami biegunki rotawirusowej.
- Żywe wirusy szczepionkowe są wydalane z kałem przez około 2-3 tygodnie po szczepieniu - należy zachować ostrożność i przestrzegać zasad higieny w trakcie zmiany pieluszek w przypadku kontaktu dziecka z pacjentami w immunosupresji.
Źródła
Piśmiennictwo
- Wakcynologia praktyczna; red. Ciechanowski P, Mrożek-Budzym D; wyd. Alfa-medica press, wydanie IX, 2023
- Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2025, DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.93 dziennikmz.mz.gov.pl
Autorzy
- Natalia Jagiełła, specjalista medycyny rodzinnej, Kraków