Ogólne oznaki możliwego uzależnienia
Ludzie reagują indywidualnie w różny sposób na używanienarkotyków. Poniższe informacje mogą zatem przedstawiać jedynie typowe cechy. Równocześnie niektóre osoby mogą doświadczać objawów nawet bez uzależnienia od narkotyków. I odwrotnie, uzależnienie od narkotyków może istnieć niezauważone dla otoczenia.
Oznaki uzależnienia to:
- Odczuwanie silnej potrzeby regularnego zażywania narkotyków lub picia alkoholu, często kilka razy dziennie.
- Zapewnianie sobie stałej dostępności substancji.
- Utrata kontroli nad ilością zażywanych narkotyków.
- Aby osiągnąć właściwe działanie, potrzebne są coraz wyższe dawki środka odurzającego.
- Bezskutecznie próbowałeś zaprzestać używania narkotyku.
- Po odstawieniu substancji lub zmniejszeniu spożycia pojawiają się fizyczne objawy odstawienia.
- Czujesz, że nie jesteś w stanie poradzić sobie z codziennym życiem bez narkotyku.
- Kontynuujesz używanie tej substancji pomimo wyraźnych szkód fizycznych lub psychicznych.
Różne narkotyki i ich cechy
Zarówno nielegalne narkotyki, jak i leki przepisane przez lekarza mogą prowadzić do uzależnienia. Ponadto istnieją substancje uzależniające, których wielu nie zalicza do narkotyków, takie jak Alkohol. Najczęściej używanymi nielegalnymi narkotykami sąkonopie indyjskie amfetaminy kokaina heroina i substancje halucynogenne (np. LSD). Wśród leków szczególnie uzależniające są środki uspokajające z grupybenzodiazepin a także morfina i inne środki przeciwbólowe.
Konopie indyjskie
Haszysz i marihuana są produkowane z konopii indyjskich. Stosowanie konopii indyjskich daje uczucie relaksu, powoduje zmianę postrzegania zmysłowego, dziecinadę, zwiększoną częstość akcji serca, zaczerwienienie oczu, zmęczenie, zwiększony apetyt, osłabienie koordynacji, trudności z koncentracją, zaburzeń pamięci, złą ocenę sytuacji i objawy urojeniowe.
Środki nasenne i uspokajające
Leki z grupy benzodiazepin, dostępne tylko na receptę, mają wysoki potencjał uzależniający. Należą do nich środki nasenne i leki łagodzące objawy lękowe, takie jak diazepam, oksazepam, nitrazepam, alprazolam, flunitrazepam i leki nasenne podobne do benzodiazepin, takie jak zopiklon i zolpidem. Typowe działania niepożądane tych substancji to niewyraźna mowa, osłabiona zdolność koordynacji, zaburzenia pamięci, splątanie, wolne bicie serca, zawroty głowy i zmęczenie.
Stymulanty ośrodkowego układu nerwowego - OUN
Substancje stymulujące ośrodkowy układ nerwowy to przede wszystkim: amfetamina, metamfetamina i kokaina, ale także metylofenidat (lek stosowany w leczeniu ADHD). Typowe objawy używania tych narkotyków to euforia, zmniejszone zapotrzebowanie na sen, zmniejszony apetyt, szybsze tętno i podwyższone ciśnienie tętnicze, szybka mowa, drażliwość, niepokój i zwiększone pożądanie seksualne; później, gdy działanie narkotyku ustąpi, pojawia się depresja. Zatkany nos i uszkodzenie błony śluzowej nosa często występują u osób, które przyjmują substancję przez nos.
„Dopalacze"
Są to narkotyki takie jakecstasy (3,4-metylenodioksymetamfetamina - MDMA), które zazwyczaj mają działanie amfetaminopodobne i halucynogenne. Ta grupa obejmuje również kilka innych, nowych substancji, głównie o właściwościach stymulujących lub halucynogennych. Substancje te są nierzadko używane w kulturze rave i podobnych kulturach tanecznych.
U użytkowników ecstasy często pojawiają się omamy, szybkie tętno, wysoka temperatura ciała, odwodnienia, zawroty głowy i zaburzenia pamięci. Używanie ecstasy może prowadzić do zgonu.
Substancje halucynogenne
Narkotyki takie jak LSD (dietyloamid kwasu D-lizergowego), PCP (fencyklidyna) i ketamina są typowymi narkotykami halucynogennymi. Towarzyszą im różne objawy: LSD często powoduje omamy, zmianę postrzegania zmysłowego (na przykład słyszy się kolory), uporczywą zmianę postrzegania świata zewnętrznego, szybkie tętno, wysokiego ciśnienia tętnicze i drżenie. Czasami objawy psychotyczne (omamy lub objawy urojeniowe) utrzymują się dłużej.
Opiaty i opioidy
Ta grupa obejmuje heroinę, morfinę, kodeinę, tramadol, metadon, buprenorfinę i oksykodon. Niektóre z tych substancji są stosowane jako środki przeciwbólowe w opiece zdrowotnej. Opiaty powodują spowolnienie wszystkich reakcji organizmu, zamroczenie oraz upośledzenie oddychania. Charakterystyczne jest szybkie przyzwyczajenie organizmu do wysokich dawek i już po krótkim okresie nadużywania, po przerwaniu dostarczania narkotyku do organizmu, pojawiają się objawy odstawieniowe. W przypadku podawania dożylnego za pomocą strzykawki są widoczne często typowe ukłucia igłą.
Typowe oznaki nadużywania u młodzieży
Osiągnięcia szkolne: Obowiązki szkolne są zaniedbywane. Młodzi ludzie wciąż znajdują nowe wymówki, aby uniknąć chodzenia do szkoły. Poziom osiągnięć szkolnych nagle spada.
Zdrowie fizyczne i wygląd zewnętrzny: Osłabienie i obojętność mogą być oznaką nadużywania narkotyków, podobnie jak nagłe zaniedbanie higieny osobistej, ubioru i wyglądu zewnętrznego.
Wygląd: Prawie wszyscy młodzi ludzie zwracają uwagę na swoją strefę prywatności. Jeśli jednak zauważalna jest nadmierna tajemnica dotycząca rzeczy osobistych oraz relacji i aktywności społecznych, może to być oznaką nadużywania narkotyków.
Pieniądze: Zapotrzebowanie na pieniądze nagle wzrasta bez podania zrozumiałego wyjaśnienia przyczyny tych wydatków; młodzi ludzie kradną pieniądze i przedmioty, aby pokryć koszty narkotyków.
Czynniki ryzyka nadużywania narkotyków i uzależnienia od nich
Osobowość: Ludzie, którzy nieustannie poszukują wrażeń i przygód, cechują się impulsywnym zachowaniem i buntują przeciwko ustalonym normom społecznym, częściej sięgają po narkotyki i są narażeni na uzależnienie. Agresywni, temperamentni nastolatkowie bez wystarczającej samokontroli są również bardziej narażeni na uzależnienie.
Relacje społeczne: Szczególnie młodym ludziom jest trudno czasami oprzeć się presji rówieśników. Niedostateczny kontakt z rodzicami również zwiększa ryzyko uzależnienia.
Problemy psychiczne: Niektórzy ludzie chcą uciec od bolesnych problemów psychicznych, używając środków odurzających. Konsumenci próbują „leczyć" dolegliwości psychiczne, takie jak lęk, depresja i samotność. Połowa wszystkich osób z problemem uzależnieniowym równolegle cierpi z powodu zaburzeń psychicznych, np. depresje, ADHD, zaburzenia lękowe lub zespół stresu pourazowego.
Predyspozycje Ludzie z pewnymi cechami genetycznymi są bardziej podatni na nadużywanie narkotyków niż inni. W przypadku bliskiego pokrewieństwa z osobą mającą problemy alkoholowe lub narkotykowe, jesteś bardziej narażony na uzależnienie.
Rodzaj narkotyku: Niektóre rodzaje narkotyków uzależniają bardziej niż inne. Należą do nich heroina i kokaina. Ryzyko uzależnienia jest również wyższe w przypadku używania kilku różnych substancji.
Dodatkowe informacje
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden
