Leki służące odzwyczajaniu się od palenia (wareniklina)

Wareniklina wiąże się z tymi samymi receptorami (miejscami wiązania) w mózgu co nikotyna, ale bez wywoływania efektu nikotynowego.

Chcesz zaprzestać palenia? Gratulacje, ponieważ podejmujesz jedno z najważniejszych działań, aby zrobić coś dobrego dla swojego zdrowia i zapobiec poważnym chorobom.

Istnieje wiele metod i terapii, które mogą pomóc w odzwyczajaniu się od palenia; udowodniono skuteczność połączenia konsultacji i leczenia farmakologicznego. Ważne jest, aby edukować ludzi o szkodliwym wpływie palenia na ich zdrowie.

Nikotynowe leki zastępcze są dostępne w różnych formach (gumy do żucia, plastry, spraye). W przypadku braku pożądanych rezultatów z użyciem tych preparatów, można rozważyć wareniklinę jako opcję leczenia.

Co to jest wareniklina?

Wareniklina jest lekiem, który wiąże się z tymi samymi receptorami (miejscami wiązania) komórek nerwowych w mózgu, co nikotyna, ale bez wywoływania jej działania. Po zainhalowaniu i przedostaniu się nikotyny do krwiobiegu nie może ona działać (lub nie działa tak silnie), ponieważ odpowiednie receptory w mózgu zostały już zablokowane przez wareniklinę. Nikotyna traci swój efekt działania, a pożądane dobre samopoczucie nie pojawia się. Zmniejsza to chęć na kolejnego papierosa i ułatwia zaprzestanie palenia.

Wykazano, że wareniklina sprzyja odzwyczajaniu się od palenia; przed przepisaniem leku przeprowadza się dokładne badanie lekarskie w celu oceny ryzyka dla pacjenta podczas przyjmowania preparatu.

Jak stosuje się lek?

Po podjęciu decyzji o zaprzestaniu palenia zaleca się ustalenie daty zakończenia (palenia) i rozpoczęcie leczenia 1-2 tygodnie przed tą datą. Zgodnie z zaleceniami lekarza, procedura wygląda zazwyczaj następująco:

  • 1.–3. dzień: 0,5 mg 1 x dziennie
  • 4.–7. dzień 0,5 mg 2 x dziennie
  • od 8. dnia do końca leczenia: 1 mg 2 x dziennie.

Zazwyczaj zaleca się łącznie 12 tygodni leczenia. Niekiedy uzasadnione może być wydłużenie czasu leczenia. W przypadku niewydolności nerek i silnych działań niepożądanych zmniejsza się dawkę.

Mogą wystąpić takie działania niepożądane jak nudności, naturalistyczne sny, zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe i objawy neuropsychiatryczne.

Działania niepożądane

Ogólnie biorąc, wszystkie skuteczne leki mogą wywołać działania niepożądane. nudności są najczęściej spotykanym działaniem niepożądanym związanym ze stosowaniem tego leku. Nudności są przemijające i nie stanowią dla większości pacjentów powodu do przedwczesnego zakończenia terapii. W przypadku niektórych pacjentów dawka jest nieznacznie zmniejszana (patrz wyżej). Czasami pomocne jest przyjmowanie tabletek razem z posiłkiem. Inne lekkie działania niepożądane warenikliny to zaburzenia snu, wymiotowanie, ból głowy i zaburzenia smaku.

Według badań, po zażyciu warenikliny nastąpił znaczny wzrost liczby myśli samobójczych. Mogą również wystąpić inne, psychiczne działania niepożądane, takie jak niepokój i bezsenność oraz depresyjne nastroje. Na szczęście te działania niepożądane są rzadkie. Osoby leczone z powodu objawów depresji nie powinny przyjmować warenikliny.

Należy uważnie przeczytać ulotkę dołączoną do opakowania i postępować zgodnie z zawartymi w niej instrukcjami. Możliwe działania niepożądane występujące podczas odzwyczajania się od palenia, mogą być trudne do odróżnienia od dolegliwości spowodowanych odstawieniem nikotyny. W razie pytań lub wątpliwości należy zwrócić się o pomoc do lekarza.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
  • Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Zaprzestanie palenia. References are shown below.

  1. Bała M.M., Cedzyńska M., Balwicki Ł. et al. Wytyczne leczenia uzależnienia od nikotyny. Wprowadzenie i podsumowanie zaleceń, Med Prakt 2022, 7-8: 24-40, www.mp.pl
  2. Studziński K, Tomasik T, Windak A, et al., On Behalf Of The Lipidogram Investigators. The Differences in the Prevalence of Cardiovascular Disease, Its Risk Factors, and Achievement of Therapeutic Goals among Urban and Rural Primary Care Patients in Poland: Results from the LIPIDOGRAM 2015 Study. J Clin Med. 2021 Nov 30;10(23):5656. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Balwicki Ł. et al. Rekomendacje w zakresie ochrony dzieci i młodzieży przed konsekwencjami używania produktów nikotynowych. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny,Warszawa, 2020. ISBN 978-83-65870-30-8, pzh.gov.pl
  4. Batra A.: Treatment of tobacco dependence, Dtsch Arztebl Int 2011, 108(33): 555–64, www.aerzteblatt.de
  5. Ministersto Zdrowia, Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP), (dostęp: 15.03.2025). pacjent.gov.pl
  6. Lindson–Hawley N., Thompson T.P., Begh R. Motivational interviewing for smoking cessation, Cochrane Database of Syst Rev 2015, 3: CD006936, doi:10.1002/14651858.CD006936.pub3, DOI
  7. Hartmann–Boyce J., Chepkin S.C., Ye W., et al. Nicotine replacement therapy versus control for smoking cessation, Cochrane Database Syst Rev, 31.05.2018, 5:CD000146, cochranelibrary-wiley.com
  8. Berlin I., Grangé G., Jacob N., Tanguy M–L. Nicotine patches in pregnant smokers: randomised, placebo controlled, multicentre trial of efficacy, BMJ 2014, 348: g1622, BMJ (DOI)
  9. Siu A.L. Behavioral and pharmacotherapy interventions for tobacco smoking cessation in adults, including pregnant women: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement, Ann Intern Med 22.09.2015, 163:622 doi: 10.7326/M15-2023, DOI
  10. Leaviss J., Sullivan W., Ren S., et al. What is the clinical effectiveness and cost-effectiveness of cytisine compared with varenicline for smoking cessation? A systematic review and economic evaluation, Health Technol Assess, 2014, 1-120, PMID: 24831822, PubMed
  11. Walker N., Howe C., Glover M., et al. Cytisine versus nicotine for smoking cessation, N ENgl J Med 2014, 371: 2353-62, New England Journal of Medicine
  12. Hajek P., McRobbie H., Myers K. Efficacy of cytisine in helping smokers quit: systematic review and meta–analysis. Thorax 2013, pmid:23404838, PubMed
  13. Anthenelli R.M., Benowitz N.L., West R. et al. Neuropsychiatric safety and efficacy of varenicline, bupropion, and nicotine patch in smokers with and without psychiatric disorders (EAGLES): a double-blind, randomised, placebo-controlled clinical trial, Lancet 2016, 387: 2507-20, pmid:27116918, PubMed
  14. American Association for the Advancement of Science. American Thoracic society. Smoking cessation drug may increase risk of adverse cardiovascular event, 2017, www.eurekalert.org
  15. Thomas K.H., Martin R.M., Knipe D.W., et al. Risk of neuropsychiatric adverse events associated with varenicline: systematic review and meta-analysis, BMJ 2015, 350: h1109, www.bmj.com
  16. Pearson J.L., Sharma E., Rui N., et al. Association of Electronic Nicotine Delivery System Use With Cigarette Smoking Progression or Reduction Among Young Adults, JAMA Netw Open 2020, PMID: 33231634, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Hartmann–Boyce J., McRobbie H., Lindson N., et al. Electronic cigarettes for smoking cessation, Cochrane Database Syst Rev. 29.04.2021, 4:CD010216. doi: 10.1002/14651858.CD010216.pub5, www.cochrane.org
  18. WHO. E–cigarettes, 29.01.2020, www.who.int
  19. Coleman T., Chamberlain C., Davey M.A., et al. Pharmacological interventions for promoting smoking cessation during pregnancy, Cochrane Database Syst Rev 2015, 12: CD010078, doi:10.1002/14651858.CD010078.pub2, DOI
  20. Dhalwani N.N., Szatkowski L., Coleman T., et al. Nicotine replacement therapy in pregnancy and major congenital anomalies in offspring, Pediatrics 2015, doi:10.1542/peds.2014-2560, DOI