Dlaczego palenie jest tak niezdrowe?
Nikotyna powoduje zmiany w naczyniach krwionośnych, które z czasem skutkują zmniejszonym ukrwieniem narządów. Substancje smoliste zawarte w tytoniu są główną przyczyną znacznie zwiększonej zachorowalności na choroby nowotworowe.
80-90% wszystkich zgonów z powodu raka płuc jest spowodowanych paleniem tytoniu. Palenie tytoniu 13-krotnie zwiększa ryzykorozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). POChP to choroba, która niszczy strukturę płuc, utrudniając tym samym między innymi oddychanie. Palenie zwiększa również ryzyko choroby wieńcowej i udaru mózgu oraz skutkuje zwiększonym ryzykiem zakażeń i przewlekłego zapalenia oskrzeli. Skóra i inne narządy starzeją się u palaczy szybciej, znacznie zwiększone jest też u nich ryzyko osteoporozy i złamania szyjki kości udowej.
Palacze żyją średnio 5-10 lat krócej.
Palenie może powodować wiele rodzajów nowotworów.
Wykazano, że palenie tytoniu odgrywa rolę w rozwoju następujących nowotworów:
- Nowotwór płuc
- nowotwór jamy ustnej
- nowotwór przełyku
- nowotwór w gardle
- nowotwór jamy ustnej i gardła
- nowotwór pęcherza moczowego
- nowotwór szyjki macicy
- nowotwór trzustki
Bierne palenie
Wykazano również, że bierne palenie zwiększa ryzyko zachorowaniana nowotwór płuc i choroby sercowo-naczyniowe. Bierne palenie jest szczególnie szkodliwe dla dzieci i nienarodzonych dzieci. Bierne palenie zwiększa ryzyko wystąpienia u dzieci wielu dolegliwości i chorób, takich jak podrażnienie dróg oddechowych,astma i zapalenie ucha środkowego. Tylko około jedna czwarta palaczek rzuca palenie w trakcie ciąży.
Bierne palenie naraża osoby, które nie palą na ekspozycję na mieszankę dymu: dymu pochodzącego z żarzącej się części papierosa, fajki lub cygara (dym boczny) oraz dymu wydychanego przez palaczy (dym główny). W niektórych przypadkach dym boczny jest nawet bardziej toksyczny i szkodliwy niż dym główny lub zawiera wiele istniejących zanieczyszczeń w wyższych stężeniach.
Nawet jeśli ludzie nie palą w palarni, wiele toksyn z dymu odkłada się na ścianach lub przedmiotach, a następnie jest wdychanych. Nie ma dolnej granicy, powyżej której bierne palenie jest bezpieczne. Nawet bardzo małe ilości mogą być szkodliwe dla zdrowia. Otoczenie wolne od dymu tytoniowego jest jedynym sposobem ochrony przed zagrożeniami związanymi z biernym paleniem.
Możesz zmniejszyć ryzyko
Wszystkie rodzaje tytoniu są szkodliwe i uzależniające. Szkodliwe są również fajki wodne i e-papierosy. E-papierosy są wprawdzie mniej rakotwórcze, ale powodują podrażnienie błon śluzowych jamy ustnej i gardła. Używanie e-papierosów jest tak samo uzależniające jak palenie tytoniu.
Całkowite zaprzestanie palenia zmniejsza ryzyko wielu chorób. Dotyczy to również osób, które paliły przez wiele lat. W przypadku osób, które zaprzestały palenia, mija 20 lat, zanim ryzyko śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny zmniejszy się do tego samego poziomu, co w przypadku osób, które nigdy nie paliły. Jednak już po około 5 latach bez palenia profil ryzyka chorób sercowo-naczyniowych ulega poprawie. Po 10 latach od rezygnacji z palenia ryzyko śmiertelnego nowotworu płuc jest już o połowę niższe niż u palaczy. Ponadto oszczędzasz pieniądze, jesteś mniej podatny na infekcje i możesz poprawić swoją kondycję.
Istnieje wiele sposobów na zaprzestanie palenia i metod lekarskich, które mogą w tym pomóc.
Dodatkowe informacje
- Astma i palenie
- choroba wieńcowa i palenie tytoniu
- palenie tytoniu w trakcie ciąży
- zaprzestanie palenia tytoniu/odzwyczajanie się od palenia
- Dlaczego należy rzucić palenie i jak to zrobić?
- wyroby tytoniowe bezdymne
- palenie tytoniu — Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Markus Plank, MSc BSc, Medizin- und Wissenschaftsjournalist, Wien
- Natalie Anasiewicz, Ärztin, Freiburg
Link lists
Authors
Previous authors
Updates
Gallery
Snomed
References
Based on professional document Palenie. References are shown below.
- Hartmann-Boyce J, Begh R, Aveyard P. Electronic cigarettes for smoking cessation. BMJ. 2018 Jan 17;360:j5543. doi: 10.1136/bmj.j5543. PMID: 29343486. PubMed
- BMJ Best Practice. Smoking cessation. Last reviewed: 30 Jun 2023, last updated: 21 Feb 2023 bestpractice.bmj.com
- Chung S, Baumlin N, Dennis JS, Moore R, Salathe SF, Whitney PL, Sabater J, Abraham WM, Kim MD, Salathe M. Electronic Cigarette Vapor with Nicotine Causes Airway Mucociliary Dysfunction Preferentially via TRPA1 Receptors. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Nov 1;200(9):1134-1145. doi: 10.1164/rccm.201811-2087OC. PMID: 31170808 PubMed
- Lavacchi D, Roviello G, Rodriquenz MG. Electronic nicotine delivery systems (ENDS): not still ready to put on END. J Thorac Dis 2020; 12: 3857-65. PMID: 32802467 PubMed
- Mallock N, Böss L, Burk R, et al. Levels of selected analytes in the emissions of "heat not burn" tobacco products that are relevant to assess human health risks. Arch Toxicol 2018;92:2145-9. PMID: 29730817 PubMed
- Lindson N, Pritchard G, Hong B, et al. Strategies to improve smoking cessation rates in primary care. Cochrane Database Syst Rev. 2021;9:CD011556. www.cochranelibrary.com
- Mons U, Müezzinler A, Gellert C, et al. Impact of smoking and smoking cessation on cardiovascular events and mortality among older adults: Meta-analysis of individual participant data from prospective cohort studies of the CHANCES consortium. BMJ 2015; 350: h1551- doi: 10.1136/bmj.h1551 DOI
- Løchen ML, Gram IT, Mannsverk J, et al. Association of occasional smoking with total mortality in the population-based Tromsø study, 2001-2015. BMJ Open 2017; 7(12): e019107. pmid: 29288187 PubMed
- Hackshaw A, Morris JK, Boniface S, Tang JL, Milenković D. Low cigarette consumption and risk of coronary heart disease and stroke: meta-analysis of 141 cohort studies in 55 study reports. BMJ 2018;360:j5855. PMID: 29367388 PubMed
- Maki Inoue-Choi, PhD, MS, et al. Dose-Response Association of Low-Intensity and Nondaily Smoking With Mortality in the United States. JAMA Network Open. 2020;3(6):e206436. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.6436 DOI
- Taylor G, et al. Change in mental health after smoking cessation: Systematic review and meta-analysis. BMJ 2014; 348:g1151. www.bmj.com
- Reitsma M, Kendrick P, Anderson J, Arian N, Feldman R, Gakidou E, Gupta V. Reexamining Rates of Decline in Lung Cancer Risk after Smoking Cessation. A Meta-analysis. Ann Am Thorac Soc 2020;17(9):1126-32. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Sanner T, Grimsrud TK. Nicotine: carcinogenicity and effects on response to cancer treatment - a review. Front Oncol 2015; 5: 196. doi:10.3389/fonc.2015.00196 DOI
- Tattan-Birch H, Hartmann-Boyce J, Kock L, et al. Heated tobacco products for smoking cessation and reducing smoking prevalence. Cochrane Database Syst Rev 2022;1(1):CD013790. www.cochranelibrary.com