Czym jest ostre zapalenie prostaty?

Definicja

Ostre zapalenie gruczołu krokowego to bolesny stan zapalny męskiego gruczołu krokowego, zwykle wywołany przez bakterie. Bakterie te odpowiadają patogenom powodującym zakażenia dróg moczowych.

Objawy

Choroba objawia się ostrym początkiem, bólem w podbrzuszu i okolicy krocza, który może promieniować do pleców. Pojawia się gorączka i złe samopoczucie. Prostata jest powiększona i bolesna w trakcie tzw. badania per rectu (przez odbyt).

Inne możliwe objawy to ból podczas oddawania moczu lub stolca, zmniejszony przepływ moczu i ropna wydzielina z cewki moczowej. Może również wystąpić zaburzony przepływ moczu lub zatrzymanie moczu. To są nagłe przypadki, które wymagają natychmiastowej pomocy medycznej!

Przyczyny

Najczęściej czynnikiem wyzwalającym jest zakażenie dróg moczowych (zapalenie pęcherza moczowego), które rozprzestrzenia się na prostatę. Odpowiedzialne są te same bakterie, które powodują infekcje dróg moczowych. Ale przyczyną mogą być także patogeny chorób przenoszonych drogą płciową. W przypadku niedoborów odporności (np. HIV) mogą wystąpić również rzadsze patogeny.

Częstość występowania

Ostre zapalenie gruczołu krokowego występuje najczęściej u mężczyzn między 20 a 40 rokiem życia oraz po 70 roku życia.

U mężczyzn z zakażeniem układu moczowego przebiegającym z gorączką zajęcie gruczołu krokowego występuje w 85% przypadków.

Badania dodatkowe

Rozpoznanie stawia się na podstawie wymienionych wyżej typowych objawów oraz wykrycia zakażenia dróg moczowych za pomocą testu paskowego moczu.

Podczas badania lekarskiego prostata jest bardzo dokładnie badana palpacyjnie. Ponadto przeprowadzane są badania moczu i krwi. Za pomocą posiewu moczu można określić patogen i dostosować wybór antybiotyku. Z krwi można również oznaczyć wartość PSA (antygen specyficzny dla prostaty), który jest często podwyższony w zapaleniu gruczołu krokowego.

Badanie USG pozwala wykluczyć zatrzymanie moczu i ropień prostaty.

W przypadku podejrzenia patogenów przenoszonych drogą płciową, pobiera się wymaz z cewki moczowej.

Skierowanie do specjalisty jest wskazane:

• W przypadku przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego
• Jeśli patogeny są atypowe
• W przypadku nawracających zakażeń dróg moczowych
• Jeśli diagnoza nie może być postawiona z całą pewnością
• Gdy leczenie antybiotykami nie przynosi efektów

Przyjęcie do szpitala jest konieczne, gdy stan ogólny jest bardzo zły/ciężki, gdy istnieje podejrzenie sepsy oraz gdy występują objawy niedrożności dróg moczowych lub zatrzymania moczu.

Leczenie

Ponieważ jest to zakażenie bakteryjne, wskazane jest leczenie antybiotykami. Zalecane są takie same antybiotyki jak w przypadku powikłanego zakażenia dróg moczowych. Środki przeciwbólowe mogą złagodzić dyskomfort.

Pacjenci z zatrzymaniem moczu, złym stanem ogólnym i ryzykiem sepsy otrzymują w szpitalu dożylną antybiotykoterapię. Jeśli mocz nie może zostać oddany, konieczne może być założenie cewnika moczowego.

Dalsze postępowanie

Po kilku dniach należy wykonać badanie kontrolne. Wartość PSA należy ponownie zmierzyć po 3–6 miesiącach od ustąpienia objawów, jeśli wartość była podwyższona.

Jeśli mimo leczenia nie ma poprawy, należy skierować pacjenta do specjalistów w celu wykonania badań dodatkowych.

Rokowanie

Przy odpowiednio wczesnym leczeniu antybiotykami rokowanie jest dobre. Rzadko ostre zapalenie gruczołu krokowego może przekształcić się w przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego i prowadzić do nawracających zakażeń układu moczowego.

Dodatkowe informacje

• Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego
• Wartość PSA
• Zatrzymanie moczu
• Infekcje dróg moczowych u mężczyzn
• Sepsa
• Ostre zapalenie gruczołu krokowego – Informacje dla personelu medycznego

Autor

• Tomasz Tomasik (recenzent)
• Marcin Major (recenzent)
• Ulrike Boos (redaktor)