Co to jest zmiana Dieulafoya?

W przypadku obecności zmiany Dieulafoya (exulceratio simplex) uszkodzenie naczynia krwionośnego prowadzi do ostrych, nawracających i zagrażających życiu krwawień z przewodu pokarmowego. Przyczyną krwawienia jest pęknięcie małego naczynia krwionośnego w błonie śluzowej ściany żołądka.

Zmiana Dieulafoya jest chorobą rzadką i stanowi 1–5% wszystkich ostrych krwawień z przewodu pokarmowego u osób dorosłych. Mężczyźni są dotknięci chorobą dwa razy częściej niż kobiety.

Przyczyna

Zwykle drobne naczynia krwionośne (tętniczki) w ścianie przewodu pokarmowego rozgałęziają się, tworząc coraz mniejsze i cieńsze naczynia krwionośne. Kiedy drobne naczynie krwionośne pęka, pojawia się niewielkie, nieszkodliwe krwawienie. W przypadku zmiany Dieulafoya drobne naczynie krwionośne w warstwach ściany żołądka, położonych blisko błony śluzowej, nie rozgałęziają się. Średnica takiego naczynia krwionośnego wynosi 1–5 mm i jest tym samym dziesięć razy większa niż normalna średnica naczynia krwionośnego w błonie śluzowej ściany żołądka. Pęknięcie takiego naczynia krwionośnego powoduje obfite krwawienie.

Zmiana Dieulafoya występuje głównie w żołądku, ale może również pojawić się w innych częściach przewodu pokarmowego.

Przyczyna występowania zmiany Dieulafoya jest nadal niewyjaśniona.

Pacjenci ze zmianą Dieulafoya często cierpią również na inne choroby, takie jak choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, przewlekła choroba nerek lub cukrzyca. W przypadku krwawiącego wrzodu żołądka zwykle można stwierdzić związek z nadużywaniem alkoholu lub stosowaniem preparatów NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), które mogą powodować powstawanie owrzodzeń. W przypadku krwawienia z przewodu pokarmowego spowodowanego zmianą Dieulafoya nie ma takiego związku.

Diagnostyka

Przyczyna krwawień nie jest znana. Najczęstszymi objawami są powtarzające się krwiste wymioty oraz obecność krew w stolcu (50%), krwiste wymioty (około 30%), obecność krwi w stolcu (około 20%). Krwawienia zwykle mają samoograniczający się przebieg, ale często nawracają i mogą powodować obfite krwawienie.

Z racji tego, że zmiana jest niewielka i otacza ją prawidłowa błona śluzowa (nie ma owrzodzeń ani torbieli), rozpoznanie jest utrudnione i można je postawić z dużą pewnością jedynie bezpośrednio po wystąpieniu krwawienia. Diagnoza następuje zwykle na podstawie gastroskopii. Często badanie musi zostać powtórzone, zanim uda się znaleźć właściwą przyczynę. W ponad 90% przypadków rozpoznanie następuje na podstawie gastroskopii, jeśli badanie jest wykonywane w ciągu pierwszych dwóch godzin po przyjęciu do szpitala. Jeśli wyniki gastroskopii są ujemne, informacji może dostarczyć badanie rentgenowskie naczyń krwionośnych jelita (angiografia) z kontrastem. Ewentualnie można wykonać endoskopię kapsułkową.

Leczenie

W przypadku takiej zmiany metodą standardową jest obecnie endoskopia. Za pomocą endoskopu można zlokalizować krwawienie i zatamować je klamrą (klipsem). Takie leczenie jest skuteczne w 90–95%. Tylko w wyjątkowych przypadkach do zahamowania krwawienia potrzebna jest operacja chirurgiczna.

Rokowanie

Rokowania są dobre, jeżeli krwawienie zostanie zlokalizowane i zatamowane. Krwawienie może jednak być niebezpieczne dla życia.

Dodatkowe informacje

• Krwawiący wrzód żołądka
• Gastroskopia
• Endoskopia kapsułkowa
• zmiana Dieulafoya — informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Philipp Ollenschläger, dziennikarz medyczny, Kolonia
• Aleksandra Kucharska-Janik, lekarz rezydent, Oddział Okulistyczny MSSW (edytor)