Czym jest wydzielina z pochwy?

Jest to śluz pochwowy wydzielany przez błonę śluzową pochwy i szyjkę macicy. Zwykle wszystkie kobiety mają jakąś formę wydzieliny, w postaci mlecznej lub przezroczystej. Zapach często jest lekko kwaśny i nie jest nieprzyjemny.

Zdrowa flora pochwy zawiera bakterie kwasu mlekowego. Kwas mlekowy zapewnia, że wartość pH w pochwie jest zwykle w kwasowym zakresie między 3,8 a 4,4.

Wydzielina i jej ilość różnią się w zależności od kobiety i cyklu menstruacyjnego. Największa ilość wydzieliny wydzielana jest w okolicach owulacji. Więcej wydzieliny powstaje także w czasie ciąży i podczas przyjmowania środków antykoncepcyjnych zawierających estrogeny.

Jeśli występują nieprawidłowe upławy i nietypowy zapach, często przyczyną jest infekcja pochwy. Mówi się wtedy o „patologicznej“ wydzielinie.

Co może być przyczyną?

Częste przyczyny patologicznej wydzieliny

• Waginoza bakteryjna
  • Waginoza bakteryjna spowodowana jest zmianami w składzie bakterii pochwy, gdzie miejsce bakterii kwasu mlekowego zajmują inne bakterie.
  • Powodują one szarawą, wodnistą, czasem pienistą wydzielinę o silnym, rybim zapachu.
  • Może wystąpić świąd lub pieczenie pochwy, ale wiele kobiet nie doświadcza żadnych objawów.
• Zakażenie grzybicze (Candida)
  • Zakażenie grzybicze można rozpoznać po białej, gęstej i lekko kruszącej się wydzielinie z pochwy, a także intensywnym świądzie i zaczerwienieniu skóry w okolicy pochwy i sromu.
• Choroby przenoszone drogą płciową (STD)
  • zakażenie chlamydiami
  • rzeżączka
  • opryszczka narządów płciowych
  • zwiększona ilość wydzieliny i świąd
  • najczęściej spotykane u młodych kobiet aktywnych seksualnie
• Podrażnienie chemiczne
  • Może być spowodowane przez mydła, produkty higieniczne, takie jak: tampony, podpaski lub prezerwatywy lateksowe.
• Alergiczne zapalenie pochwy
  • Może być reakcją na spermę, prysznic, środki higieniczne lub barwniki.
• Wkładka domaciczna (spirala)
  • Zwiększona ilość wydzieliny, często z towarzyszącymi śladami krwi (plamienie).
• Ektopia szyjki macicy
  • Odnosi się do obecności komórek szyjki macicy w obszarze pochwy, co może prowadzić do wystąpienia śluzowej wydzieliny.
• Tlenowe zapalenie pochwy
  • Zapalenie pochwy wywołane przez bakterie przerastające normalną florę bakteryjną pochwy.
  • Czynniki wywołujące to m.in. paciorkowce grupy B (Streptococcus agalactiae), Escherichia coli, Staphylococcus aureus i enterokoki.
  • Obecne objawy to: żółtozielone upławy, ból podczas stosunku płciowego i ewentualnie krwawienie kontaktowe.

Rzadsze przyczyny

• Ciało obce w pochwie
  • zapomniane tampony, środki antykoncepcyjne lub inne ciała obce
  • w konsekwencji zwiększona ilość wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu
  • Może rozwinąć się zespół wstrząsu toksycznego (rzadki i zagrażający życiu!).
• Zanikowe zapalenie pochwy
  • u kobiet po menopauzie
  • świąd, pieczenie, ból podczas stosunku płciowego
  • żółtawe, cuchnące upławy lub krwawienie z pochwy
• Rak szyjki macicy
  • Chorobie mogą towarzyszyć upławy, zwłaszcza w zaawansowanym stadium.

Inne przyczyny

• Wykorzystywanie seksualne
• Zarażenia pasożytami (schistosomatoza, Entamoeba histolytica)
• Choroba Behçeta
• Po operacji lub radioterapii
• Przetoka pochwowa

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

W przypadku zmian lub odchyleń w wyglądzie i zapachu zwykłej wydzieliny. Nieprzyjemny zapach, świąd i pieczenie wskazują na patologiczną przyczynę. Zgłoś się do swojego lekarza!

Badania dodatkowe

Historia choroby

Podczas wywiadu lekarskiego mogą zostać zadane następujące pytania:

• Kiedy po raz pierwszy zauważyła Pani wydzielinę?
• Jak wygląda wydzielina (kolor, zapach, ilość)?
• Czy występuje jakieś pieczenie lub świąd okolic intymnych?
• Czy odczuwa Pani bóle?
• Czy w przeszłości miała Pani choroby przenoszone drogą płciową?
• Jaką antykoncepcję Pani stosuje? Czy używa Pani środków plemnikobójczych, pessarów, prezerwatywy?
• Czy przyjmowała Pani ostatnio antybiotyki?
• Czy bierze Pani "pigułki"?

Badanie ginekologiczne

• Podczas badania pochwy sprawdzane są również błony śluzowe w celu wykrycia chorób, takich jak polipy, zakażenia grzybicze czy infekcje miednicy mniejszej.
• Podczas badania można zmierzyć wartość pH i w razie potrzeby pobrać próbki w celu posiewu na obecność chlamydii i ewentualnie gonokoków.

Co możesz zrobić sam?

Ogólne porady dotyczące higieny intymnej

• Pochwa oczyszcza się sama.
• Zewnętrzne narządy płciowe należy myć tylko raz dziennie wodą i w razie potrzeby łagodnym mydłem. Mycie należy wykonywać ruchem od przodu do tyłu - od pochwy w kierunku odbytu.
• Kobietom z częstymi infekcjami grzybiczymi zaleca się, aby nie nosiły obcisłych ubrań i używały bawełnianej bielizny, którą można prać w wysokich temperaturach.
• Dostępne bez recepty globulki dopochwowe z bakteriami kwasu mlekowego mogą być stosowane w celu przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Nie zwalczają one jednak infekcji.
• Infekcje przenoszone drogą płciową muszą być leczone w sposób szczególny, przy czym należy również leczyć partnerów, aby zapobiec nowym zakażeniom.

Dodatkowe informacje

• Wydzielina z pochwy – Informacje dla lekarzy

Autorka

• Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
• Lek. Susanna Allahwerde, specjalistka ds. medycyny ogólnej, Berlin