Co to jest grzybica strzygąca?

Definicja

Grzybica strzygąca jest to grzybica skóry głowy. Niektóre organizmy grzybowe, tzw. dermatofity, zakażają owłosioną skórę głowy, rzęsy i brwi i powodują łuszczące się, łyse miejsca ze stanem zapalnym lub bez niego.

Objawy

Grzybica skóry głowy

Choroba zaczyna się w postaci małych czerwonawych guzków w okolicy włosa. W ciągu kilku dni czerwony guzek staje się bledszy i łuszczy się, a włosy stają się bezbarwne i wiotkie, kruche i łamliwe.Miejsce infekcji rozprzestrzenia się, tworząc kolejne guzki o charakterystycznym kształcie pierścienia. Pojedyncze miejsca mogą z czasem łączyć się ze sobą. Zazwyczaj towarzyszy temu niewielki świąd, choć u niektórych pacjentów może on być bardzo nasilony. Grzybica skóry głowy prowadzi miejscami do utraty włosów. Jeżeli pojawiają się zmiany zapalne, mogą one być łagodne lub ciężkie.

Grzybica strzygąca głęboka to nietypowa forma grzybicy skóry głowy, w której na skórze głowy tworzy się silny stan zapalny, który ropieje i przypomina wyglądem plaster miodu.

Grzybica głęboka skóry głowy

Przyczyny

Grzybica strzygąca jest przenoszona przez ludzi lub zwierzęta domowe poprzez bezpośredni kontakt lub za pośrednictwem czapek, szczotek do włosów, pościeli lub odzieży. Ponieważ choroba jest zaraźliwa, w przedszkolach i szkołach mogą wystąpić niewielkie epidemie.

Grzybica cieląt to zakażenie specyficznym grzybem u bydła i cieląt, które występuje głównie u rolników i może mieć stosunkowo ciężki przebieg. Choroba rzadziej przenoszona jest też przez psy, świnie, owce, koty, kozy czy konie.

Częstotliwość występowania

Grzybica skóry głowy jest najczęstszym zakażeniem grzybiczym u dzieci na całym świecie. Najczęściej występuje u dzieci poniżej 10. roku życia.

Badania dodatkowe

• Dziecko ze swędzącą skórą głowy, łuszczącą się wysypką i wypadaniem włosów powinno być poddane badaniu lekarskiemu w celu ustalenia, czy nie doszło do zakażenia grzybiczego.
• Należy wykluczyć inne choroby skóry, takie jak łuszczyca.
• Diagnoza zazwyczaj jest prosta i opiera się na charakterystycznym wyglądzie zmian skórnych.
• Można pobrać próbki skóry, włosów i tkanki do mikroskopowego badania. W laboratorium podejmuje się próbę wyhodowania grzybów odpowiedzialnych za zakażenie z próbek.
• Badanie pobranego materiału genetycznego jest zwykle dokładniejsze i szybsze.
• Członkowie rodziny i inne osoby, które były w bliskim kontakcie z osobą zakażoną, powinny również zostać poddane badaniom pod kątem zakażenia grzybiczego.

Leczenie

• Celem leczenia jest usunięcie infekcji grzybiczej oraz zapobieganie nawrotom.
• Grzybicę skóry głowy leczy się zazwyczaj lekami w postaci tabletek, ewentualnie w połączeniu z kremem lub szamponem przeciwgrzybiczym.
• Leczenie należy kontynuować aż do całkowitego wyleczenia. Od 4. tygodnia leczenia co 14 dni należy przeprowadzać badanie i w razie potrzeby przedłużyć terapię. W zależności od gatunku grzyba może ona trwać od 1 do 3 miesięcy.
• U dzieci grzybica strzygąca jest często leczona we współpracy z dermatologami.
• Dzieci, u których rozpoczęto leczenie, mogą uczęszczać do szkoły lub przedszkola. Jednak w przypadku niektórych gatunków grzybów muszą pozostać w domu na okres jednego tygodnia.
• Szczotki i grzebienie należy wyrzucić. Pościel, czapki i tym podobne rzeczy należy wyprać.
• Zgolenie lub skrócenie włosów może znacznie skrócić czas leczenia.
• Należy zidentyfikować zwierzęta przenoszące grzybicę, na przykład w przypadku choroby bydła, i w miarę możliwości również je leczyć. W oborach należy wdrożyć odpowiednie środki higieniczne.

Rokowania

• Leczenie grzybicy skóry głowy jest długie i wymaga kontroli przebiegu.
• Grzyby mogą uodpornić się na działanie leków. Dodatkowo pacjenci mogą ponownie zarazić się od członków rodziny.

Zapobieganie

• Należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobami zakażonymi.
• Nie należy używać szczotek do włosów, grzebieni ani nakryć głowy osób zakażonych.

Dodatkowe informacje

• Łuszczyca
• Grzybica skóry głowy — informacje dla lekarzy

Autor

• Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
• Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)