Kortyzol, badanie ze śliny

Badanie śliny jest jedną z najdokładniejszych metod pomiaru hormonu zwanego kortyzolem. Prawidłowe wykonanie badania jest kluczowe.

Test ze śliny

Wymagania ogólne

  • Nie należy jeść ani pić przez 30 minut przed pobraniem próbki.
  • Oprócz tego powinno się również zaprzestać mycia zębów.
  • Nie należy pobierać próbek po ciężkim wysiłku fizycznym lub stresie.
  • Nie powinno się pobierać próbek w przypadku zachorowania na choroby zakaźne.

Badania przesiewowe w kierunku zespołu Cushinga

  • Pacjenci otrzymują probówkę i mały tampon, który wkładają do ust i umieszczają w probówce, gdy ten będzie wystraczająco nasączony śliną.
  • Próbkę pobiera się po położeniu się do łóżka, najlepiej o północy (między godziną 23:00 a 24:00; należy nastawić budzik!).
  • Można ją trzymać na szafce nocnej do następnego ranka.
  • Próbki należy pobierać przez okres dwóch dni. Niższa wartość jest zapisywana jako reprezentatywna.

Praktyczne pobieranie próbek

  • Tampon należy żuć lub ssać, aż będzie dobrze nasączony (ok. 2 minuty).
  • Próbka może być przechowywana w lodówce do trzech dni.
  • Próbkę można wysłać do laboratorium pocztą lub kurierem.

Dodatkowe informacje

Autor

  • Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
  • Aleksandra Kucharska-Janik, lekarz rezydent, Oddział Okulistyczny, Międzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie (edytor)

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Zespół Cushinga. References are shown below.

  1. Niemann L. Recent Updates on the Diagnosis and Management of Cushing’s Syndrome, Endocrin Metab 2018, 33: 139-46, doi:10.3803/EnM.2018.33.2.139, DOI
  2. Juszczak A., Grossman A. Postępowanie w chorobie Cushinga — od testu diagnostycznego do leczenia, Endokrynol Pol., 2013, 64(2): 166-74, www.ptendo.org.pl
  3. Lonser R., Nieman L., Oldfield E. Cushing’s disease: pathobiology, diagnosis, and management, J Neurosurg 2017, 126: 404-17, doi:10.3171/2016.1.JNS152119, DOI
  4. Kirk L., Hash R., Katner H., et al. Cushing's Disease: Clinical Manifestations and Diagnostic Evaluation, Am Fam Physician 2000, 62: 1119-27, www.aafp.org
  5. Lewiński A., Stasiak M. Współdziałanie lekarza POZ i endokrynologa w zakresie diagnostyki i leczenia endokrynopatii. Lekarz POZ, 2017, 3(2): 73-90, www.termedia.pl
  6. Endocrine Society. Diagnosis of Cushing´s Syndrome: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline, stand 2008, www.endocrine.org
  7. Endocrine Society. Treatment of Cushing's Syndrome: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline, stand 2015, www.endocrine.org
  8. Fleseriu M., Auchus R., Bancos I. et al. Consensus on diagnosis and management of Cushing's disease: a guideline update, The Lancet Diabetes & Endocrinology 2021, 9: 847-75, eprints.whiterose.ac.uk
  9. Nguyen H. Endogenous Cushing Syndrome, Medscape, aktualizacja: 13.03.2020, dostęp: 17.08.2022, emedicine.medscape.com