Co to jest ślepota śnieżna?

W przypadku ślepoty śnieżnej dochodzi do niewielkich, powierzchownych uszkodzeń rogówki spowodowanych nadmiernym promieniowaniem UV. Obraz kliniczny jest zwykle bardzo typowy i obejmuje silny ból, łzawienie, zwiększoną wrażliwość na światło, wyraźne uczucie obecności ciała obcego oraz zaczerwienione i podrażnione oczy. Mogą wystąpić pewne zaburzenia widzenia. Objawy występują zwykle 4–12 godzin po ekspozycji na światło UV, tj. np. po słonecznym dniu na śniegu, wizycie w solarium lub pracach spawalniczych.

Przyczyna

Nieco upraszczając, ślepotę śnieżną można również nazwać „oparzeniem słonecznym oczu”. Gdy oczy są wystawione na zbyt duże natężenie światła słonecznego lub promieniowania ultrafioletowego (UV) z innego źródła, dochodzi do niewielkich, powierzchownych uszkodzeń rogówki. Podobnie jak w przypadku oparzeń słonecznych, obrażenia te nie są wyraźnie odczuwane w momencie ich wystąpienia. Objawy często pojawiają się 4–12 godzin później, zwykle wieczorem lub w nocy. Każdy, kto jest wystawiony na silne światło słoneczne przez długi czas bez okularów przeciwsłonecznych, jest narażony na zwiększone ryzyko. Ryzyko jest szczególnie wysokie na wodzie, śniegu i w wysokich górach. Często ślepota śnieżna jest również wywoływana przez spawanie bez okularów ochronnych lub brak ochrony oczu w solarium. Jest to stosunkowo częste zaburzenie.

Diagnostyka

Obraz kliniczny jest charakterystyczny. Podczas badania okulistycznego w oku widoczne są niewielkie uszkodzenia rogówki. W razie potrzeby w celu potwierdzenia rozpoznania do oczu wkraplane są krople ze specjalnym barwnikiem. Powodują one zabarwienie powstałych obrażeń, podczas gdy zdrowe obszary wyglądają normalnie.

Leczenie

Leczenie ma na celu przede wszystkim złagodzenie bólu do czasu samoistnego zagojenia się urazów. Ważne jest również zapobieganie zakażeniu uszkodzonych obszarów rogówki. Zazwyczaj dobrze jest unikać jasnego światła do czasu ustąpienia bólu. W tym celu można nosić okulary przeciwsłoneczne nie tylko na zewnątrz, ale także w pomieszczeniach.

Często konieczne jest przyjmowanie leków przeciwbólowych. Z reguły preparaty dostępne bez recepty są wystarczająco silne — ale należy się upewnić, że przyjmuje się wystarczającą dawkę. Krople do oczu, które rozszerzają źrenice, również pomagają łagodzić ból. Aby zapobiec zakażeniu ran rogówki, często przepisuje się maść do oczu z antybiotykiem, często w połączeniu z opatrunkiem na noc. Krople do oczu o działaniu miejscowo znieczulającym powinny być stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach: mogą opóźnić gojenie i spowodować, że uszkodzone oko nie będzie odpowiednio chronione, ponieważ odruch zamykania powieki może być zaburzony.

Jeśli objawy nie ustąpią po 24–48 godzinach od rozpoczęcia leczenia, wskazana jest kolejna wizyta u lekarza.

Rokowanie

Z reguły objawy znacznie zmniejszają się w ciągu 12–24 godzin od rozpoczęcia leczenia, a drobne urazy goją się. Jeśli rogówka jest poważnie uszkodzona, łatwo może dojść do zakażenia, a objawy mogą utrzymywać się dłużej.

Aby zapobiec ponownemu uszkodzeniu, zalecana jest odpowiednia ochrona oczu podczas spawania i w solarium, a także odpowiednie okulary przeciwsłoneczne podczas przebywania na słońcu.

Dodatkowe informacje

• Zapalenie rogówki po ekspozycji na UV (ślepota śnieżna) — informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema