Czym jest zakażenie narządów płciowych wywołane przez chlamydie?

Zakażenie chlamydiami w okolicach narządów płciowych wywołuje bakteria Chlamydia trachomatis. Zakażenie to przebiega bezobjawowo u 60-90% zakażonych kobiet. Do najczęstszych objawów należy ból podczas oddawania moczu lub upławy u kobiet i wydzielina z cewki moczowej umężczyzn. Mężczyźni często odczuwają świąd wokół ujścia cewki. U kobiet może również wystąpić plamienie. Choroba może powodować bóle podbrzusza i gorączkę. W rzadkich przypadkach może wystąpić przejściowy ból stawów.

Nieleczone zakażenie chlamydiami może prowadzić do zapalenia jajowodów, kanału szyjki macicy, przewlekłego bólu podbrzusza, ciąży pozamacicznej (ciąży poza macicą) oraz zapalenia jąder. Może dochodzic także do niepłodności.

Zakażenie chlamydiami jest najczęstszą bakteryjną infekcją przenoszoną drogą płciową na świecie. Szacuje się, że rocznie na 100 000 mieszkańców przypada 300–400 niezdiagnozowanych nowych przypadków. Zakażenie występuje najczęściej u młodych kobiet i mężczyzn poniżej 25 roku życia.

Wszystkie osoby aktywne seksualnie powinny poddawać się badaniu przy każdej zmianie partnera w przypadku stosunku płciowego bez zabezpieczenia oraz w czasie ciąży.

Przyczyny

Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu seksualnego z inną zakażoną osobą. Zakażenie chlamydiami często przebiega bezobjawowo. Dlatego też do zakażenia może dojść jeszcze zanim osoby dotknięte chorobą będą zdawały sobie z tego sprawę. Wczesne wykrywanie (badania przesiewowe) i identyfikacja źródła zakażenia są zatem ważnymi środkami zapobiegającymi dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby. W przypadku stosunku płciowego bez zabezpieczenia ryzyko zakażenia wynosi około 20% zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Okres inkubacji wynosi zwykle 7-21 dni.

Bakterią można się zakazić poprzez kontakty seksualne bez zabezpieczenia. Drobnoustrój bytuje w błonie śluzowej cewki moczowej u mężczyzn i kobiet i tam się namnaża. U kobiet ma to miejsce również na szyjce macicy (cervix uteri). Bakterie mogą rozprzestrzeniać się z cewki moczowej do prostaty (gruczołu krokowego) lub najądrza u mężczyzn bądź do macicy i jajowodów u kobiet. 

Stosunek seksualny bez prezerwatywy oraz częste zmiany partnera zwiększają ryzyko zakażenia chlamydiami. Zakażenia chlamydiami występują również częściej u kobiet przyjmujących doustne środki antykoncepcyjne.

Diagnostyka

Jeśli masz typowe objawy, takie jak ból przy oddawaniu moczu, krwawienie międzymiesiączkowe lub upławy, powinnaś/eś poddać się badaniu lekarskiemu, aby wykluczyć inne przyczyny tych objawów. Podczas badania lekarze pobierają wymaz z szyjki macicy lub pochwy kobiety. Materiał komórkowy pobiera się z szyjki macicy (cervix uteri) za pomocą wacika. W laboratorium wykrywa się DNA chlamydii. U kobiet w ciąży można również zbadać próbkę moczu. U mężczyzn badanie przeprowadza się na podstawie próbki moczu lub wymazu z cewki moczowej.

Kiedy pobierana jest próbka?

Ponieważ u wielu osób nie występują żadne objawy, pobieranie próbek jest zalecane w następujących sytuacjach:

• u kobiet poniżej 25. roku życia (badania przesiewowe)
• w czasie ciąży przy badaniu wstępnym
• przed aborcją
• u młodych kobiet i mężczyzn, którzy uprawiali seks bez zabezpieczenia z nowymi partnerami
• u kobiet z obfitą wydzieliną z pochwy
• u kobiet z objawami choroby zapalnej miednicy mniejszej
• u kobiet, u których wystąpiło krwawienie międzymiesiączkowe lub inne zaburzenia krwawienia (również u kobiet przyjmujących tabletki antykoncepcyjne)
• u kobiet z zaburzeniami oddawania moczu niespowodowanymi zakażeniem dróg moczowych
• u mężczyzn z typowymi objawami
• w celu ustalenia źródła zakażenia.

Leczenie

Infekcję leczy się antybiotykami, które zabijają bakterie. Leczenie polega na podawaniu mężczyznom i nieciężarnym kobietom doksycykliny (np. 2 x 100 mg przez 7 dni) lub 1,0 - 1,5 g azytromycyny w pojedynczej dawce doustnej. Istnieją dobrze tolerowane antybiotyki, które mogą być stosowane również w ciąży. Partnerzy powinni być leczeni niezależnie od wyniku testu. Współżycie seksualne bez zabezpieczenia można wznowić dopiero po tygodniu leczenia, ponieważ bakterie mogą przetrwać jeszcze przez kilka dni. W przypadku podejrzenia niepowodzenia terapii zalecana jest kontrola najwcześniej po 6 tygodniach od zakończenia leczenia.

Zakażenie chlamydiami to poważna, zakaźna choroba, która wymaga leczenia. W przypadku potwierdzonego zakażenia partnerzy seksualni z ostatnich 6 miesięcy powinni zostać zbadani i w razie potrzeby poddani leczeniu. Stosowanie prezerwatyw zapobiega zakażeniu.

Rokowanie

Można mieć chlamydię, nie zauważając żadnych objawów. Od zakażenia do ewentualnego wystąpienia objawów mija co najmniej 5-14 dni. Jeśli jesteś nosicielem nieleczonej choroby, prawdopodobnie wyzdrowiejesz w ciągu 1-2 lat. Prawie wszyscy wracają do zdrowia po antybiotykoterapii. Jeśli kobiety są leczone w niewystarczającym stopniu lub z opóźnieniem, może dojść do zapalenia jajowodów. Może to być przyczyną niepłodności. Ponieważ choroba przebiega zwykle bezobjawowo, wiele osób jest nosicielami chlamydii przez długi czas, zanim zasięgnie porady lekarza.

Zapalenie lub bliznowacenie jajowodów zwiększa ryzyko późniejszej ciąży pozamacicznej (ciąży poza macicą, np. ciąży jajowodowej). U niektórych kobiet w wyniku nieodpowiedniego leczenia chlamydii może wystąpić przewlekły ból podbrzusza. Zakażenie może zostać przeniesione na dziecko podczas porodu, powodując zapalenie oczu lub zapalenie płuc. Może też prowadzić do powikłań w czasie ciąży.

Jeśli mężczyźni nie są odpowiednio leczeni, chlamydia może doprowadzić do zapalenie najądrzy, a tym samym również do niepłodności.

Dodatkowe informacje

• Antybiotykoterapia
• Ciąża pozamaciczna
• Przewlekły ból podbrzusza u kobiet
• Zapalenie płuc wywołane przez chlamydie
• Zakaźne zapalenie spojówek (conjunctivitis)
• Zakażenie chlamydiami w ciąży
• Niespełnione pragnienie posiadania dzieci
• Urogenitalne zakażenie chlamydialne u kobiet – Informacje dla lekarzy
• Urogenitalne zakażenie chlamydialne u mężczyzn – Informacje dla lekarzy

Autorzy

• Tomasz Tomasik (recenzent)
• Kalina van der Bend (recenzent)
• Martina Bujard (recenzent/redaktor)
• Julia Trifyllis (recenzent/redaktor)