Co to jest zapalenie nadtwardówki?

Definicja

Zapalenie nadtwardówki jest chorobą zapalną nadtwardówki, warstwy tkanki łącznej pomiędzy twardówką a spojówką oka.

Objawy

Zapalenie nadtwardówki (Źródło: Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Episcleritis)

Bez wcześniejszego urazu na oku nagle pojawia się okrągły, zaczerwieniony obszar. Często występuje trójkątne (sektorowe) rozprzestrzenianie się między tęczówką a brzegiem powieki. Zapalenie rzadko jest bolesne, ale może powodować uczucie dyskomfortu, zwłaszcza przy poruszaniu oczami. Chore oko ma tendencję do większego łzawienia, ale widzenie nie jest upośledzone przy zapaleniu nadtwardówki. Zapalenie nadtwardówki często dotyczy tylko jednego oka. Może jednak dotyczyć też obojga oczu.

Zapalenie nadtwardówki jest stosunkowo częstym schorzeniem. Schorzenie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. U niektórych pacjentów zapalenie występuje wielokrotnie.

Przyczyny

Przyczyna zapalenia nadtwardówki nie jest jednoznacznie poznana. Zapalenie tylko w rzadkich przypadkach jest spowodowane patogenami, takimi jak bakterie czy wirusy. Przyjmuje się raczej, że jest to reakcja nadwrażliwości układu immunologicznego. Czasami zapalenie nadtwardówki może być związane ze stresem, sytuacjami stanowiącymi obciążenie lub alergią. Wyjątkowo rzadko zapalenie nadtwardówki może być spowodowane chorobami autoimmunologicznymi. W zdecydowanej większości przypadków nie stwierdza się przyczyny zapalenia nadtwardówki.

Częstość występowania

Zapalenie nadtwardówki jest częstą chorobą, częściej występującą u kobiet niż u mężczyzn, pojawiającą się w 2/3 przypadków tylko w jednym oku.

Badania

Rozpoznanie stawia się dość prosto na podstawie opisanych dolegliwości i badania oka. Jeśli choroba dotyka innych części oka, może być zalecane badanie okulistyczne. W większości przypadków nie są konieczne dalsze badania. Można zlecić badania krwi, jeśli podejrzewa się chorobę podstawową.

Leczenie

Celem leczenia jest zahamowanie stanu zapalnego i złagodzenie objawów. W łagodnych przypadkach leczenie nie jest konieczne, gdyż choroba zwykle ustępuje samoistnie.

Leczenie zapalenia nadtwardówki jest często stosowane w celu osiągnięcia szybszego zmniejszenia stanu zapalnego. W tym celu podaje się krople do oczu zawierające kortykosteroidy lub krople do oczu z innym środkiem przeciwzapalnym. To może złagodzić dyskomfort i zwykle zmniejszyć stan zapalny w ciągu trzech do czterech dni.

Na czas trwania zapalenia i leczenia nie należy nosić soczewek kontaktowych.

Rokowanie

Zapalenie nadtwardówki jest częstym schorzeniem i zwykle ustępuje samoistnie w ciągu jednego do dwóch tygodni, nie pozostawiając trwałych uszkodzeń. Jednak po epizodzie zapalenia nadtwardówki zwiększa się ryzyko nawrotu choroby w przyszłości. Wówczas można z porównywalnym sukcesem ponownie zastosować ten sam sposób leczenia.

Dodatkowe informacje

• Zapalenie nadtwardówki – informacje dla lekarzy

Autorzy

• Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
• Natalie Anasiewicz, dr n. med., Davos
• Jonas Klaus, lekarz, Fryburg Br.