Definicja

Alergia lub nietolerancja pokarmowa na dodatki do żywności to dolegliwości, które nawracają po ich zjedzeniu. W porównaniu z innymi produktami spożywczymi, dodatki stosunkowo rzadko wywołują niepożądane objawy alergi, częściej natomiast powodują niespecyficzne objawy nietolerancji.

• Nietolerancja pokarmowa to nieprawidłowa reakcja na spożycie jednego lub większej ilości składników żywnościowych. W jej przypadku ta reakcja jest zwykle wolniejsza i mniej dotkliwa.
• Alergia pokarmowa to reakcja alergiczna na określone substancje. Często prowadzi do ostrych, szybko rozwijających się objawów.

Dodatki to związki, które są dodawane do żywności w procesie produkcji. Należą do nich konserwanty, przeciwutleniacze, zagęszczacze i barwniki. Każdy dodatek spełnia określone zadania. Dodaje się je np. w celu przedłużenia trwałości żywności, poprawy konsystencji lub uzyskania pożądanego smaku czy koloru. Dodatki są oznaczone numerami E, które należą do wspólnego kodu europejskiego. Wszystkie dodatki muszą być wskazane na etykietach produktów spożywczych pod pełną nazwą lub jako numer E. Innymi popularnymi dodatkami są substancje słodzące.

Dolegliwości i inne niepożądane działania spowodowane przez dodatki nie dają tak nasilonych objawów jakie obserwuje się w przypadku reakcji alergicznych na niektóre pokarmy. Niektóre badania dowodzą, że częściej reagują na nie dzieci niż dorośli. Są to zazwyczaj dzieci, u których już wystepują inne choroby alergiczne. Na przykład w przypadku astmy oskrzelowej takie konserwanty jak dwutlenek siarki i siarczyny wydają się częściej powodować reakcje alergiczne. Spotykana jest nadwrażliwość na określone substancje konserwujące, przeciwutleniacze, barwniki i wzmacniacze smaku. Niektóre osoby są uczulone na czerwony barwnik – karmin (koszelina), który jest stosowany m.in. w kosmetykach, kawiorze i słodyczach.

Dolegliwości mogą powodować również niektóre przeciwutleniacze, kwas glutaminowy i pokrewne związki stosowane jako wzmacniacze smaku w produktach mięsnych i rybnych lub daniach kuchni azjatyckiej. To samo dotyczy substancji słodzących takich jak sorbitol, ksylitol, izomalt, mannitol, laktitol i maltitol, które w większych ilościach mają działanie przeczyszczające.

Objawy

Objawy, które występują w ciągu kilka minut do godzin po zjedzeniu wyzwalającego je produktu spożywczego przypominają dolegliwości typowe dla innych nietolerancji i alergii pokarmowych. Częstą reakcją jest zaczerwieniona, obrzęknięta i swędząca błona śluzowa jamy ustnej. Te objawy są nazywane zespołem alergii jamy ustnej. Po spożyciu mogą wystąpić również dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności i bóle brzucha. Na skórze reakcja alergiczna może objawiać się swędzącą wysypką oraz pokrzywką. W przypadku ciężkiej nadwrażliwości mogą wystąpić trudności w oddychaniu i zawroty głowy. W wyniku reakcji alergicznej może dojść również do objawów ze strony układu krążenia. W najgorszym przypadku istnieje ryzyko wystąpienia ciężkiej, nawet zagrażającej życiu reakcji ogólnoustrojowej ze wstrząsem anafilaktycznym.

Dodatkowe informacje

• Alergia.
• Alergie krzyżowe.
• Wstrząs anafilaktyczny.
• Nietolerancja i alergia pokarmowa.
• Alergia i nietolerancja pokarmowa – informacje dla lekarzy.
• Alergia pokarmowa – informacje dla lekarzy.

Lista kontrolna i objawy

• Lista kontrolna dla dzieci z nietolerancją/alergią pokarmową.
• Dziennik żywieniowy.