MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Laryngologia
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Nos
  6. Krwawienie z nosa

Krwawienie z nosa

Krwawienie z nosa może mieć wiele przyczyn, takich jak uderzenie w nos, przeziębienie, dłubanie w nosie, suche powietrze lub niektóre leki. Dociskanie nosa przez około 15–20 minut prawie zawsze zatrzymuje krwotok.
Last published: 04.12.2023  |  Last revised: 09.07.2022  |  Last updated: 11.07.2022
:    : 
: 0
  • Krwawienie z nosa
  • Krwotok z nosa
  • Epistaxis

Czym jest krwawienie z nosa?

Definicja

W krwawieniu z nosa (łac. epistaxis), zwykle krwawią małe naczynia krwionośne błony śluzowej nosa. Zwykle u zdrowego człowieka krwawienie pojawia się tylko po urazie lub wskutek dłubania w nosie. Krwawienie zwykle ustaje samoistnie po kilku minutach, ale może występować w sposób nawracający.

Krwawienie z nosa
Krwawienie z nosa

Objawy

W przypadku krwawienia z nosa krew może wypływać z jednego lub obu nozdrzy, ale może też spływać po tylnej ścianie gardła. Rzadko krwawienie dotyczy większych naczyń krwionośnych w tylnej części nosa, np. w kontekście ogólnych procesów starzenia się naczyń u osób starszych, które mogą prowadzić do bardzo silnego krwawienia. 90% krwawień występuje w przedniej części nosa. 

Przyczyny

Krwawienie z nosa może wynikać z kilku przyczyn:

  • Uraz, np. poprzez dłubanie palcem w nosie
  • Uderzenie lub nacisk na nos
  • Ciało obce w nosie
  • Sucha błona śluzowa nosa
  • Zakażenia nosa lub zatok
  • Stosowanie niektórych leków, np. aerozolu do nosa
  • Badania lekarskie nosa lub okolic nosa
  • Szereg innych, znacznie rzadszych przyczyn, np. inne choroby przewlekłe, rak błony śluzowej nosa, zaburzenia krzepnięcia krwi itp.

W czasie krwawienia z nosa często stwierdza się podwyższone ciśnienie tętnicze, ale nie wydaje się to być bezpośrednią przyczyną. Występowaniu krwawienia z nosa również sprzyjają zimne/suche powietrze, substancje alergizujące w powietrzu lub leki rozrzedzające krew.

Osoby, które miały niedawno krwawienie z nosa, są w grupie zwiększonego ryzyka ponownego krwawienia. Dzieje się tak dlatego, że po ostatnim krwotoku ranę zamyka tylko cienki strup. Strup często odrywa się ponownie przy niewielkim wpływie czynników. Może wystarczyć jedynie wydmuchiwanie nosa, aby wywołać ponowny krwotok.

Częstotliwość występowania

Większość ludzi doświadczyła krwawienia z nosa w tym czy innym czasie. Krwawienie z nosa występuje najczęściej u dzieci do 10. roku życia i u dorosłych po 70. roku życia. Bardzo rzadko chorują małe dzieci poniżej 2. roku życia, wtedy zwykle mamy do czynienia z urazem, ciałem obcym lub inną chorobą będącą przyczyną. Krwawienie z nosa wydaje się być częstsze u mężczyzn niż u kobiet.

Badania

  • Krwawienie z nosa zwykle nie wymaga badania lekarskiego i leczenia. Wyjątkiem są ciężkie, niemożliwe do powstrzymania lub nawracające krwotoki.
  • Podczas badania lekarskiego ustala się początek i intensywność krwotoku.
  • Szczególnie ważne informacje to istniejące wcześniej schorzenia i przyjmowane leki.
  • Zazwyczaj mierzone jest ciśnienie tętnicze i puls.
  • W przypadku obfitego krwotoku mierzy się poziom hemoglobiny, a w przypadku podejrzenia choroby przewlekłej mierzy się również inne parametry krwi.
  • W przypadku skierowania do laryngologa może zostać wykonana endoskopia nosa.
  • W celu rozpoznania stanu zapalnego, po ciężkim urazie lub w przypadku podejrzenia guza można wykonać tomografię rezonansu magnetycznego lub komputerową czy specjalne badanie rentgenowskie naczyń krwionośnych.
  • W niektórych przypadkach mimo badania nie udaje się ustalić przyczyny.

Leczenie

  • Po zajęciu pozycji pionowej z głową lekko pochyloną do przodu i ściśnięciu dolnej części nosa (nozdrza) na całej szerokości, większość krwotoków ustanie w ciągu 15–20 minut.
  • Dodatkowo można położyć zimny ręcznik na grzbiecie nosa i/lub na karku.
  • W razie potrzeby można zastosować aerozol do nosa o działaniu obkurczającym naczynia, zawierający oksymetazolinę.
  • W celu zatrzymania krwotoku dotknięte naczynia krwionośne mogą zostać poddane sklerotyzacji (zamknięciu ich światła).
  • Jeśli krwotok jest szczególnie trudny do zatamowania, można zastosować pęczniejącą tamponadę piankową, która wywiera stały nacisk na krwawiące naczynie.
  • Krwawiące naczynie można w niektórych przypadkach zacisnąć chirurgicznie lub zablokować sztucznym zatorem, podając leki powodujące krzepnięcie krwi.
  • Po powtarzających się pomiarach wartości ciśnienia tętniczego powyżej 180/120 mmHg zaleca się stosowanie leków obniżających ciśnienie.
  • Jeśli krwotok można opanować, można kontynuować dotychczasowe leczenie przeciwzakrzepowe. W przypadku masywnego i niemożliwego do zatrzymania krwawienia z nosa lub w przypadku przedawkowania leków przeciwkrzepliwych konieczna jest konsultacja z lekarzem.

 Rokowania

  • Większość krwotoków ustaje samoistnie lub po leczeniu uciskiem zewnętrznym (uciskanie nozdrzy).
  • Istnieje zwiększone ryzyko ponownego krwotoku w okresie 10–14 dni.
  • Jeśli krwawienie z nosa występuje w wyniku innej choroby, rokowanie zależy od choroby podstawowej.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
  • Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Epistaksja (krwawienie z nosa). References are shown below.

  1. Womack J.P., Kropa J., Jimenez Stabile M. Epistaxis: Outpatient Management. Am Fam Physician. 15.08.2024, 98(4): 240-5, www.aafp.org
  2. Beck R., Sorge M., Schneider A., Dietz A. Current approaches to epistaxis treatment in primary and secondary care. Dtsch Arztebl Int 2018, 115: 12-22, www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Morgan D.J., Kellerman R. Epistaxis: evaluation and treatment. Prim Care. marzec 2014, 41(1): 63-73, doi: 10.1016/j.pop.2013.10.007, www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Cebula G., Ciećkiewicz J. Krwawienie z nosa. Interna - Mały Podręcznik. Medycyna praktyczna, www.mp.pl, dostęp: 10.08.2023.
  5. Qureishi A., Burton M.J. Interventions for recurrent idiopathic epistaxis (nosebleeds) in children. Cochrane Database Syst Rev, 12.09.2012, 9:CD004461, Cochrane (DOI)
  6. Karchier E.B. Krwawienie z nosa – stan nagły o zróżnicowanej etiologii. Stany Nagłe po Dyplomie, marzec 2022, podyplomie.pl
  7. Brzoznowski W. Przyczyny krwawień z nosa. Medycyna Praktyczna, www.mp.pl, dostęp 17.10.2023
  8. Kikidis D., Tsioufis K., Papanikolaou V., Zerva K., et al. Is epistaxis associated with arterial hypertension? A systematic review of the literature. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2014, 271: 237–43, link.springer.com
  9. Stadler R.R., Kindler R., Holzmann D., Soyka M.B. The long-term fate of epistaxis patients with exposure to antithrombotic medication. Eur Arch Otorhinolaryngol, wrzesień 2016, 273(9): 2561-7, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Byun H., Chung J.H., Lee S.H., et al. Association of Hypertension With the Risk and Severity of Epistaxis, publikacja: 10.09.2020, aktualizacja: 1.01.2021, JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2020, 147(1): 1-7, doi:10.1001/jamaoto.2020.2906, www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Wojak J.C. Endovascular Treatment of Epistaxis. Semin Intervent Radiol. czerwiec 2020, 37(2): 150-6, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Escabasse V., Bequignon E., Verillaud B., et al.: Guidelines of the French Society of Otorhinolaryngology (SFORL). Managing epistaxis under coagulation disorder due to antithrombotic therapy. Eur Ann Otorhinolaryngol Head Neck Dis 2016, 134: 195–9, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Joseph J., Martinez–Devesa P., Bellorini J., et al. Tranexamic acid for patients with nasal haemorrhage (epistaxis). Cochrane Database Syst Rev 2018, 12(12):CD004328, publikacja: 31.12.2018,  doi:10.1002/14651858.CD004328.pub3, www.ncbi.nlm.nih.gov