Palec i złamania palców
Kość w palcu ręki lub palcu u nogi technicznie nazywana jest paliczkiem (liczba mnoga: paliczki). Oprócz kciuka i palucha, palce składają się z trzech paliczków: paliczek bliższy (phalanx proximalis), paliczek środkowy (phalanx media) i paliczek dalszy (phalanx distalis). Kciuk jak ioraz paluch stopy składają się jedynie z dwóch kości: czyli paliczakpaliczka bliższego i dalszego.
PomiW obrędzybie nimipalca znajdują się trzy stawy: Bliskoblisko ciała, znajduje się staw między paliczkiem bliższym a kością śródręcza w śródręczu (staw MCP, lubczyli staw śródręczno-paliczkowy tj. staw podstawy palca), staw między paliczkiem bliższym a środkowym (staw PIP, lubczyli staw międzypaliczkowy bliższy), i wreszcieoraz staw najbardziej oddalony od ciała, międzyktóry paliczkiemłączy paliczek środkowymrodkowy az paliczkiem dalszym (staw DIP, lubczyli staw międzypaliczkowy dalszy).
Złamania palców mogą wiwystęcpować wystąpićzarówno wewnątrz, lubjak i na zewnątrz stawustawów. Złamania palców są zazwyczaj zamknięte, (tzn. nie mawiążą się z większegokszym urazuuszkodzeniem skóry), i tylko nieznacznie przemieszczone. Dzięki temu złamanie można łatwo przywróciustawić dow pierwotnej pozycji. W przypadku palca Malleta (palca młoteczkowatyoteczkowatego (tzw. palec Malleta) dochodzi do zerwania ścięgnogna prostownika na końcu palca, jestco zerwaneuniemożliwia iaktywne pacjentwyprostowanie niekońcówki palca. W tym przypadku może aktywnietakże wyprostowadojść końcado palca.oderwania Kawałekfragmentu kości może zostać oderwany w miejscu połączenia zeprzyczepu ścięgnemgna.
Mechanizm urazu
Zwykle zZłamanie palca jest bezpośrednimzwykle wynikiem bezpośredniego urazu, np. uderzenia opuszków palca. Złamania palców są typowe w wyniku zwichnięcia lub uderzenia. Sportysportach z piłką, takietakich jak piłka ręczna, koszykówka iczy siatkówka, są typowe dla złamań palców. Szczególnie wW przypadku złamań paliczka dalszego mogą również wystąpić również złamania wieloodłamowe, spowodowanektóre powstają na skutek stłuczeniemuczenia lub zmiażdżeniemenia palca.
Diagnostyka
KlasyczneDo klasycznych, alechoć niepewneniezbyt objawyprecyzyjnych objawów złamania palca tonależą ból i obrzęk palca. Jeśli palec jest skrócony, wma nieprawidłowymowe ułożeniuenie lub nienaturalniewykazuje ruchomynienaturalną ruchomość, znajczęściej pewnością świadczyoznacza to o złamaniuamanie. BadanieW lekarskiebadaniu musilekarskim równienależy ocenić funkcję ścięgien i, stabilność więzadeł pobocznych, a takżeoraz wszelkie przesunięcia rotacyjne. Aby to zrobiocenić, palec musi być zgięty i przesunięty w różnych kierunkach.
DiagnozDiagnostykę potwierdza badanie rentgenowskie. BadanieW ultrasonograficzneprzypadku jest równieżdzieci wystarczające domoże wykryciabyć złamańtakże ubadanie dzieciultrasonograficzne.
Terapia
Celem terapii jest prawidłowe wyleczenie złamania i oraz leczenie wszelkich urazów tkanek miękkich, aby zapobiec późniejszym powikłaniom.
TerapiaRodzaj leczenia zależy od rodzajulokalizacji i lokalizacjicharakteru złamania. NieprzemieszczoneZłamania, stabilne złamaniaktóre są zazwyczajnieprzemieszczone i stabilne, najczęściej leczone są zachowawczo,. natomiast wW przypadku złamań przemieszczonych, niestabilnych złamań lub złamań znajdujących się wewnątrz stawu konieczna, może być operacjakonieczna interwencja chirurgiczna. Złamania zpalca przemieszczeniemmłoteczkowatego swymagają również zwykle leczone chirurgicznie. W przypadku palca Malleta operacja jest koniecznaoperacji tylko wtedy, gdy odłamany fragment kości jest zbyt duży fragment został oderwany od kości lub jeśli utrudniauniemożliwia to mobilnoprawidłową funkcjonalność palca.
NiepowikW przypadku niepowikłaneanych złamaniaamań, leczyleczenie siępolega zana pomocąunieruchomieniu szynypalca w szynie, którą trzebapacjent nosić przez kilka tygodni. Złamany palecamanie można również ustabilizować poprzez bandażemowanie zpalca taśmy nado sąsiednim palcusiedniego. Palec powinien być równietakże zabezpieczony szyną lub bandażem z taśmymą wprzy momencie ponownegoponownym rozpoczęciaciu uprawianiaaktywności sportusportowej.
ZPo radiologicznegozdjęciu punktuszyny widzenialub gojenie trwa długoopatrunku, alew paleczależności jestod często funkcjonalnie stabilny po 3–4 tygodniach. Następniewskazań, należy rozpocząć aktywne ćwiczenia rehabilitacyjne, aby uniknąć usztywnienia stawów (przykurczów). W razie potrzeby możnapacjentowi zastosowamogą być zalecone leki przeciwbólowe.
Powikłania
W wyniku zbytZbyt długiegougie unieruchomieniaunieruchomienie dochodzimoże prowadzić do obkurczenia więzadeł i torebki stawowej, co możeskutkuje prowadzićusztywnieniem do usztywnieniastawu. Zrosty między ścięgnami ia sąsiednimi kośćmi mogą również upośledzaograniczać ruchomość stawupalca. ZbytZ kolei zbyt krótkie unieruchomienie powodujemoże stawprowadzić rzekomydo powstania stawu rzekomego i opóźnionenionego gojeniegojenia się kości.
Rokowanie
Rokowanie w przypadku złamań palców jest zazwyczaj dobre, szczególnie jeśli złamanie było stabilne lub zostało odpowiednio nastawione. Jednak częstoprzez okres do roku po urazie mogą występujepować zwiększona sztywność i ograniczenie ruchomości dotkniętychtego palców przez okres do 1 roku po uraziepalca. Aby zapobiec ograniczeniom ruchowym, ważne jest więc jak najwcześniejszeWczesne rozpoczęcie ćwiczeń rehabilitacyjnych jest kluczowe dla uniknięcia tych problemów. NiekorzystneNiekorzystnie prognostycznie srokują przede wszystkim złamania wieloodłamowe ioraz złamania w obrębie stawów, które mogą prowadzić do powikłań.
Dodatkowe informacje
- Palec Malleta
- Złamanie palca – Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Kalina van der Bend, lekarz
, Blachownia(recenzent) - Markus Plank, mgr, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń