Co to jest zakażenie adenowirusem?
Adenowirusy bardzo często powodują zakażenia u małych dzieci. W niektórych przypadkach pewna podgrupa wirusa (jest około 50 tak zwanych serotypów) wywołuje również ból gardła i zapalenie spojówek u starszych dzieci.
Jaki jest przebieg zakażenia adenowirusem?
Przebieg choroby jest różny w zależności od podgrupy wirusa. Dzieci poniżej 7. roku życia najczęściej chorują z powodu zakażeń powodowanych przez adenowirusa, natomiast u dorosłych zakażenie przybiera łagodną postać. Prawie wszystkie typy adenowirusów wywołują gorączkę. Ponadto mogą wystąpić trudności w oddychaniu.
Objawy mogą być różne — od gorączki i bólu gardła po kaszel i zapalenie płuc. Często mylnie uważa się, że ból gardła został spowodowany zakażeniem bakteryjnym. Niektóre podgrupy wywołują gorączkę, obrzęk węzłów chłonnych i ciężkie zapalenie spojówek i rogówki, które są bardzo zakaźne.
Adenowirusy są po rotawirusach drugą co do częstości przyczyną chorób biegunkowych przebiegająych z gorączką u dzieci.
Przyczyna
Adenowirusy są przenoszone drogą kropelkową (np. przez kaszel) oraz kałowo-oralną u dzieci z biegunką. Wirus może przetrwać poza organizmem przez długi czas, a przy nieodpowiedniej higienie rąk może być łatwo przenoszony.
Diagnostyka
Lekarz stawia wstępną diagnozę na podstawie objawów, dlatego w większości przypadków bezpośrednie wykrycie adenowirusa nie jest konieczne. Można zmierzyć parametry stanu zapalnego, co wymaga pobrania próbki krwi. Wartość CRP może być przy zakażeniu adenowirusem podwyższona. Jest jednak podwyższona również przy infekcjach bakteryjnych, przez co często stawiana jest błędna diagnoza i pacjentowi przepisywane są antybiotyki, nieskuteczne w infekcjach wirusowych i nie zapewniające poprawy.
Terapia
Leczeniem z wyboru jest terapia objawowa. Wirusa jako takiego nie da się zwalczyć. Celem leczenia jest więc złagodzenie dolegliwości. Nie ma odrębnych zaleceń żywieniowych dla dzieci. Dodatkowo można podawać paracetamol lub ibuprofen w celu uśmierzenia bólu i obniżenia gorączki, co może pozytywnie wpłynąć na apetyt u dziecka. Zwykle jest to niegroźna choroba, która cofa się sama. Oprócz zakażenia adenowirusem u dziecka może dojść także do zakażenia bakteryjnego. W takim przypadku należy podać antybiotyki. Ważne jest zwracanie uwagi na odpowiednią higienę rąk. Jeśli choroba dotyczy także oczu, ze względu na wysokie ryzyko zakażenia należy pilnie zrezygnować m.in. ze wspólnych ręczników.
Czy dziecko może iść do przedszkola?
Dzieci z gorączką i w złym stanie ogólnym powinny pozostać w domu i wrócić do przedszkola dopiero po całkowitym ustąpieniu gorączki i znacznej poprawie stanu ogólnego.
Dzieci z ostrymi chorobami biegunkowymi mogą ponownie uczęszczać do żłobków i przedszkoli po 48 godzinach od ustąpienia objawów. Dotyczy to również niemowląt w wieku pieluszkowym.
Profilaktyka
- Szczepionki przeciwko wirusowi nie są dostępne.
- Ważne są środki higieniczne: MYCIE RĄK.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?
- Niemowlęta z ciężką biegunką lub wymiotami powinny być zawsze zbadane przez lekarza.
- Małe dzieci, które sprawiają wrażenie osowiałych i pozbawionych energii, nie chcą się bawić itp. powinny być zbadane przez lekarza.
- Przy objawach odwodnienia (mała ilość moczu, ciemny mocz, suchość w ustach i wyraźne pragnienie) należy się skontaktować z lekarzem.
- W przypadku wystąpienia silnego bólu brzucha, wysokiej gorączki, krwawej plwociny lub krwi w stolcu, należy również pilnie skonsultować się z lekarzem.
Jeśli występują objawy poważnego niedoboru płynów, krew w stolcu lub silny ból brzucha, konieczne może być skierowanie do szpitala. W szpitalu utrata płynów może być wyrównana przez ich dożylne podawanie (roztwór soli fizjologicznej bezpośrednio do krwiobiegu). Hospitalizacja jest jednak rzadko konieczna.
Autorzy
- Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
- Natalie Anasiewicz, lekarka, Fryburg Bryzgowijski