Jak często występujeOstry ból pleców?
Ból pleców jest bardzo powszechny. Dotyka 60–80% populacji co najmniej raz w życiu. W okresieciągu 12 miesięcy około 50% populacjiosób uskarża się nadoświadcza tego rodzajutypu dolegliwości, a ok. 5–15% podajezgłasza, że maból jepleców przezwystępuje całyu czasnich przewlekle. Jest to więc chorobaschorzenie o charakterze społecznaecznym. Ból pleców może bywystępować ostryw postaci ostrej lub przewlekłyej. Ostry oznacza, że ból trwa zazwyczaj krócej niż trzy miesiące. Wiele osób w ciągu całego życia doświadcza kilku epizodów ostrego bólu pleców.
Kręgosłup
Kręgosłup jestto z zasady silnąsilna i wytrzymałąa strukturąstruktura, organizmu.która Umoumożliwia poruszanie się w pozycji wyprostowanej i chroni nerwy rdzeniardzeń kręgowegogowy. KręgosSkłup składająada się z 7 kręgów szyjnych, 12 kręgów piersiowych i 5 kręgów lędźwiowych. Pomiędzy kręgami znajdują się krążki międzykręgowe, zbudowane z chrząstki, a ich wewnętrzna część – jątrzdro krąmiażkówdżyste znajduje– sięjest miękka „poduszeczka“. Po bokach każdego kręgugów znajdują się stawy, które umożliwiające ruchy kręgosłupa i zapewniające jego stabilność. StabilnoDodatkowo, stabilność i mobilność kręgosłupa zapewniazapewniają dodatkowo kilka warstwodpowiednie mięśninie.
Z upływem lat dochodzi do typowych zmian związanych z wiekiem, zwłaszcza w obrębie krążkachków międzykręgowych, które stają się cieńsze i mogą uleculegać przerwaniudegeneracji. Wówczas takich przypadkach wewnętrzna część krążka jestmoże niekiedywypchnąć wypychanasię poza swoje miejsce, co prowadzi do ucisku na zewnątrz i uciska jeden lub więcej korzeni nerwów rdzeniowychnerwowych w kanale kręgowym. Taki stan nazywany jest wypadnięciemwypukliną krlub przepuklinążka międzykręgowegodysku. WypadnięciePrzepuklina krążka międzykręgowego występuje u bliskookoło 35% populacji, częstojednak nie powodujączawsze powoduje dolegliwości bólowychlowe.
Przyczyny
W wielu przypadkach nie można jednoznacznie ustaliokreślić, dlaczegoprzyczyny ktoś maostrego bóllu pleców. MoDo najczęstszych czynników ryzyka należliwe są następujące przyczyny: dźwiganie ciężkich przedmiotów i, ruchy skrętne tułowia, jednostronne obciążenia, słaba kondycja fizyczna i długotrwały, brak ruchuaktywności fizycznej, niezadowolenie istres, problemy wemocjonalne pracyoraz lubpredyspozycje w domu, skłonność dziedzicznagenetyczne. Często występujeprzyczyną kilkajest przyczynkombinacja nakilku razz tych czynników.
Jak powstaje ból?
WOstry większościból przypadkpleców nie możnae dokładniemieć zlokalizowaćróżne źródła bólu. CzęstoW występujewielu całkiemprzypadkach niegroźnyjest problemto z kręgosłupem, zwany potocznietzw. „postrzałem“” lub(lumbago) lumbago.– Moból odczuwany w dolnej części pleców, który może to jednak być bardzo bolesnyintensywny, ale zwykle nie wiąże się z poważnym uszkodzeniem kręgosłupa. Inną możliwczęstą przyczyną ostrego bólu pleców jest wypadniprzepuklina dysku, gdy jądro miażdżyste wypycha sięcie poza swoje miejsce, uciskając korzeń nerwowy. Zmiany degeneracyjne krążka międzykręgowegogów, w następstwie którego dochodzi do ucisku korzeni nerwowych i ich podrażnienia. Na skutek zużycia i zmian związanych z wiekiem (szczególnie w obrębie wyrostków poprzecznych), możemogą dojśprowadzić do uwiucisku korzeni nerwowych przez zwęzieniażone korzenia nerwowego w zbyt wąskim otworzeotwory międzykręgowymgowe. CzęstoW wtedywyniku tego pojawia się ból oraz wzmożone napięcie mięśnie, które zaczynają bolećniowe.
WRzadziej rzadkichból przypadkachpleców mogąmoże krybyć sięwynikiem za tymi objawami też inne (potencjalnieinnych, poważne)niejszych chorobyproblemów zdrowotnych, np.takich jak złamanie kręgu, guzynowotwory, infekcje lub zmianychoroby zapalne (np. reumatyzm). DotyczyW totych jednakprzypadkach ból pleców jest tylko niewielkiegojednym odsetkaz przypadkobjawów i wymaga dalszej diagnostyki.
Ból pleców można wobec tego sklasyfikować w następujący sposób:
zwyczajneZwykłe (nieswoisteniespecyficzne) bóle pleców i lumbago(– 80–90%)przypadków.- Ból korzeni nerwowych promieniujący poniżej kolana
,– najczęściejzspowodowanypowodu wypadnięciaprzepukliną krążka międzykręgowego lub zwężonegoeniem otworu międzykręgowego (10%) (rwa kulszowa totylkoterminnazwastosowanydlado określenia bólu promieniującego wzdłuż nerwu kulszowegodo stopy). Możliwe inne iInne, rzadziej występujące choroby(nowotwór– nowotwory, złamanie kościamania,chorobachorobyreumatyczna)reumatyczne(– 1–5%).
Co można zrobić we własnym zakresie?
Poniższe informacje oparte są na obecnym stanie badań:
- Leczenie
kręgosłupaostrego bólu pleców najlepiejpobudzarozpocząćpoprzezodmożliwiejaknormalnenajszybszegowykonywaniepowrotuswoichdo normalnych czynności codziennych.NależyZalecazatemsięjakstopniowenajszybciej wrócić do codziennejwznowienie aktywności fizycznej i wykonywanie codziennychpracobowiązków. Czasami pomocne może być krótkotrwałe zwolnienie lekarskie. Odczuwanie bólu podczas wykonywania czynności nie jest ani szkodliwe,ani niebezpieczne. Unikaj jak możeszale leżenia. Ból może nasilić się do tego stopnia, że unieruchomi Cięenie w łóżku(szczególnienie jest rozwiązaniem. Brak aktywności fizycznej może prowadzić do osłabienia mięśni i pogorszenia stanu zdrowia.Unikaj długotrwałego leżenia, zwłaszcza w przypadku bólu korzeniowego
), ponieważ to może nasilić dolegliwości.NależyWarto jednakzadbapamiętaćo to,abyżeunieruchomienieodpoczynek w łóżku nietrwało zbyt długo. Odpoczynek w łóżku sam w sobie niejest sposobem leczenia,aikrnie przyspieszy procesu zdrowienia. Kręgosłupaup nie wyleczy się leżąc.ObjawyBól pleców można skutecznie leczyć lekami, z których część jest dostępna
jestbez receptyi można sięwnie zaopatrzyć samemu w apteceaptekach. Jeśli przyjmujesz leki przeciwbólowe, stosuj jeokołoregularnie, 3–4 razy dziennie,wabyregularnychuzyskaćodstępachlepszyczasuefekt.Bądź optymistą i pamiętaj, że nie ma
zagrożeniapowodu do niepokoju.WZ połączeniu zczeniem aktywnościąfizycznąfizycznej taka postawa sprzyja szybkiemu powrotowi do zdrowia.
Kiedy należy szukać pomocy?
Silny ból tylko pleców rzadkich przypadkachrzadko oznacza, że mamy do czynienia z poważną chorobą.ę, Pomocyjednak należy jednak szukać pomocy, jeśli:
jesteJesteś zaniepokojony stanem swojego zdrowia.bBól jestsilnyintensywny i niejesteś w stanie go wytrzymać nawetustępuje po zastosowaniuśrodkleków przeciwbólowych lubodciążenia plecówodpoczynku.potrzebujeszPotrzebujesz zwolnienia lekarskiego lubgdyból nie mija szybko.zauwaZauważasz niedowłady mięśni.zauważaszMasz problemy z oddawaniem moczu lub czujesz drętwienie w okolicy krocza (może tobyświadczyćspowodowaneorozległympoważnym wypadnięciemciu krążka międzykręgowego, które wymaga leczenia operacyjnego w ciągu 24 godzin).zauwaZauważasz niezamierzoną utratę wagi lub masz złe samopoczucie ogólne.
Co zrobi lekarz?
Lekarz przeprowadzi szczegółowe badanie,
wabycelu ustaleniaokreślić, czy chodziw Twoim przypadkuo „ogólnyzwykły” ból pleców“, ból korzeniowy spowodowanywypadnięciemprzepuklinąkrążka międzykręgowegodysku, czyozwężenie kanału kręgowego. Należy również wykluczyćewentualnąpoważniejszeciężkąchorobychorobę podstawowąpodstawowe,mogącąktóre w rzadkich przypadkachstanowimogą powodowaćprzyczynból pleców.W zależności od objawów, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak badanie krwi lub zdjęcie rentgenowskie. Badania obrazowe nie są rutynowo wykonywane, chyba że ból nie ustępuje po 4–6 tygodniach. Zwykle zdjęcia rentgenowskie nie dostarczają jednoznacznych informacji w przypadku bólu pleców.
NiekiedyLekarz
konieczneprzekażejestCiprzeprowadzeniedokładnebadaniainformacjekrwina temat diagnozy iwykonanieomówizdjdostęćpnerentgenowskichopcje leczenia.Badania radiologicznego nie wykonuje się jednak rutynowo poza sytuacją, gdy ból nie zmienia się istotnie w ciągu 4–6 tygodni. Dotyczy to zarówno zwykłego bólu pleców, jak i bólu korzeniowego (podejrzenia wypadnięcie krążka międzykręgowego). Zdjęcia rentgenowskie potwierdzają przyczynę bólu pleców tylko u niewielkiej ilości pacjentów. Chorzy z bólem kręgosłupa nie powinni być niepotrzebnie narażani na działanie promieniowania rentgenowskiego.Lekarz wyjaśni Ci, na jaką chorobę cierpisz, i powie Ci, co możesz zrobić sam w tej sytuacji.Lekarz moMoże również przepisaćCiodpowiednie leki przeciwbólowe.LekarzDodatkowo, oceni, czy jesteś zdolny do pracy lub czy powinieneś porozmawiać z pracodawcą o zmianiezatrudnieniarodzaju pracy.Pacjenci, którzy podejmują regularną aktywność ruchową, w tym pracę zawodową, szybciej wracają do zdrowia.Jeśli po 1–2 tygodniach nie nastąpi poprawa
po ok. 1–2 tygodniach, lekarz oceni, czywwskazaneTwoim przypadku przydatne mogbędąokazać sięzabiegichiroterapeutyczneterapeutyczne,(takie jak terapia manualna).TakieTego rodzaju leczenieprzeprowadzają chiropraktycy lub fizjoterapeuci ze specjalnym przeszkoleniem w zakresie terapii manualnej. Leczenie tomoże pomóc złagodzić ból i poprawićTwojąruchomość.JeśliW
cierpisz z powoduprzypadku bólu korzeniowego,lekarz oceni, czybędziekoniecznapotrzebnajest operacja.DotyczyTylkotoniewielkitylko kilku procentodsetek pacjentów,wymaga leczenia operacyjnego – większośćz nich jednakszybkoodczuwapoprawiapoprawęswójistanniezdrowiawymagabezleczeniainterwencjioperacyjnegochirurgicznej.LekarzPo
oceni, od kiedy (po ok.około 4–6 tygodniach)wskazanylekarzbędziezaplanuje dalszy program rehabilitacji, w tym ćwiczeńwiczenia lub zajęćciaruchowychruchowe z fizjoterapeutą.Monitorowanie i kontrola pacjenta po zakończeniu leczenia, aby mieć pewność, że wszystko przebiega prawidłowo. Jeśli nie możesz wrócić do wykonywania czynności codziennych, powinieneś przemyśleć swoją sytuację życiową. Być może w Twoim życiu występują inne przyczyny – poza bólem pleców, któreuniemożliwiajpomogąCiprzywrócićpowrót do zdrowia.Jeśli Twoje dolegliwości spełnąpoważne i długotrwałe (powyżej 8–12 tygodni) może bysprawnośćwymagane skierowanie do kliniki zajmującej się leczeniem chorób kręgosłupa lub do lekarza specjalisty.
Kiedy objawy ustępują?
Stan wipacjenta poprawia siększości chorychzwykle po kilku dniach do tygodnia, a całkowite wyleczenie następuje po 4–6 tygodniach. Zaledwie niewielki odsetek osób zmaga się z ostrymprzewlekłym bólem pleców poprawia się po kilku tygodniach, nieżalenie,wymagającym czydalszej byli leczeni, czy nie. Jeśli występuje ból korzeniowy, może to trwać dłużej, czasem nawet do kilku miesięcy. Niektórzy doświadczają nawrotu choroby w ciągu 1–2 lat. W okresach między nawrotami, wielu pacjentów skarży się na niewielki ból, co nie jest niczym nadzwyczajnym, ani niebezpiecznym. Sztuką jest nauczyć się radzenia sobie z tymi dolegliwościamidiagnostyki.
Czy można zapobiec bólom kręgosłupa?
Nie da się udzielić uniwersalnych rad. Niewiele jest badań dotyczących działań profilaktycznych, mimo to można jednak sformułować pewne zalecenia, które są przydatne w wielu przypadkach, zwłaszcza dla uniknięcia nawrotów choroby:
Staraj się pozostawać w dobrej formie dzięki sprawiającej przyjemność aktywności fizycznej i różnorodnym zajęciom. Poszukaj, jaka forma aktywności najlepiej Ci odpowiada. Kręgosłup jest stworzony do bycia w ruchu, z zasady jest strukturą silną i bardzo wytrzymałą.Ruszaj się przez 20–30 minut dziennie, mogą to być np. spacery, jazda na rowerze lub pływanie.Unikaj długotrwałego siedzenia, zwłaszcza jeśli odczuwasz ból.Wiele osób korzysta z programu treningowego, obejmującego ćwiczenia rozciągające i zróżnicowaną aktywność mięśni.Podnoś i przenoś tylko przedmioty tylko wtedy, jeśli wiesz, że jesteś w stanie je unieść. Przedmioty noś blisko ciała.Spróbuj zmienić swoją skomplikowaną sytuację zawodową lub życiową, jeśli właśnie z taką masz do czynienia.I pamiętaj: Dobre samopoczucie i radość mają również korzystne działanie na kręgosłup!
Dodatkowe informacje
- Przewlekły ból pleców
- Aktywność fizyczna – lek dla ciała i duszy
- Przewlekły ból pleców – Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Kalina van der
BandBend, lekarz (recenzent) - Caroline Beier, specjalista chorób wewnętrznych, Hamburg