Zapalenie pochewki ścięgnistej (choroba de Quervaina) – co to jest?
Definicja
Choroba zostade Quervaina to zapalenie pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału ścięgien prostowników kciuka, które objawia się bólem w okolicy nadgarstka po stronie kciuka. Została po raz pierwszy opisana w 1895 roku 1895 przez szwajcarskiego lekarza Fritza de Quervaina. Jest to zapaleniejedno pochewkiz ścinajczęgnistejstszych (tendovaginitis)schorzeń pierwszegozwiązanych przedziałuz zapaleniem ścięgien prostowników, które objawia siobrę bólembie nadgarstka po stronie kciuka.
Choroba de Quervaina dotykawystępuje najczęściej u osób po 40. roku życia, alechociaż może również wystąpidotyczyć u osób młodszych. Kobiety chorują znacznie częściej niż mężczyźni, zwłaszczaszczególnie w okresie ciąży i karmienia piersią. Choroba może pojawibyć się również w wynikuwynikiem przeciążaniaenia ścięgien kciuka, np.szczególnie przy jednostronnych, powtarzalnych czynnościach jednostronnych.
Przyczyna
W obrębie nadgarstka znajdujeznajdują się wieleliczne ścięgiengna, więzadezadła ioraz pochewekpochewki ścięgnistychgniste, które mogą ulec zapaleniu w wyniku przeciążaniaenia, urazu lub miejscowego obrzęku tkanek. W rzeczywistościpoczątkowej odczynfazie zapalnychoroby występuje tylkoodczyn zapalny, jednak w pierwszym okresie choroby. W późniejszym etapie dochodzimoże dojść do rozrostu tkanki łącznej, wprzez wyniku czegoco ścięgna zrastają się i zmniejszajązmniejsza się ich zdolność do przesuwania się, co powodujeprowadzi do bóllu.
Zapalenie pochewki ścięgnistej zwyklenajczęściej spowodowane jest spowodowane nadmiernym obciążeniem podczasścięgien w wyniku pracy, uprawiania sportu lub gry na instrumencie muzycznym. Często przyczyną jest zaburzenie równowagi hormonalnej (menopauza, doustne środki antykoncepcyjne, ciąża, laktacja). Do zapalenia pochewki ścięgnistejChoroba może tetakże dochodziwystąpić w przebiegu chorób reumatycznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, podagra oraz cukrzyca. Do rozwoju choroby reumatycznejprzyczyniają się również zmiany hormonalne, podagrytakie ijak cukrzycymenopauza, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, ciąża czy laktacja. U niektórych osób odmienna budowa anatomiczna nadgarstka może zwiększać ryzyko wystąpienia choroby de Quervaina.
Objawy i dolegliwości
Choroba de Quervaina rozwija się zwykle wstopniowo, ciąguprzez kilka tygodni ilub miesięcy,. objawiaPierwszym sięobjawem narastającymjest bólem nadgarstkal w okolicy nadgarstka, szczególnie w rejonie kciuka. Ból jestnasila najbardziej odczuwalnysię przy poruszaniu kciukiem i może promieniować w kierunku przedramienia, a nawet barku. MożeszPacjent miećma trudności z chwytaniem i trzymaniem przedmiotów chorą ręką. Ból może promieniować do kciuka, ale także do przedramienia a nawet do barku. Dolegliwodolegliwości mogą nasilibyć sięna dotyle tego stopniasilne, że nieutrudniają bcodzienne funkcjonowanie. Czędzieszsto mógł normalnie posługiwać siwystępuje również obrzęką w okolicy chorego ścięgna, które jest wrażliwe na dotyk.
Choroba de Quervaina występuje zazwyczaj wdotyczy obu nadgarstkachnadgarstków jednocześnie, choć może występować również jednostronnie. Okolica wokół chorego ścięgna jest wrażliwa na nacisk i często obrzęknięta.
Diagnostyka
Rozpoznanie stawianechoroby jestde podczasQuervaina badaniastawia lekarskiegosię głównie na podstawie typowego wywiadu (anamnezy)lekarskiego oraz ocenybadania klinicznejklinicznego. LekarzPodczas dokładniebadania ogląda nadgarstek,lekarz ocenia jego ruchomość inadgarstka, badaprzeprowadza palpacyjniepalpację oraz sprawdza reakcję na ruchy kciuka. BCharakterystycznym testem jest tzw. test Finkelsteina – ból pojawia się przy ruchu, zagdy które odpowiada chore ścięgno. Przy próbiepacjent zgięciaął kciuk w kierunku dłoni, a następnie odchyleniaodchyla rękikę w kierunku palca małego (test Finkelsteina) zwykle pojawia się charakterystyczny bólpalca.
WJeśli niektórychdiagnoza przypadkachjest wykonujeniepewna, sięlekarz może zlecić dodatkowe badania obrazowe, np.takie badaniejak ultrasonograficzneultrasonografia (USG) lub badanierezonans rezonansu magnetycznegomagnetyczny (RM), które pozwalają zobrazować zmiany w strukturze ścięgien i pochewek ścięgnistych.
JeśliW jakoprzypadkach, przyczynę stanu zapalnegogdy podejrzewa się, chorobże zapalenie pochewki ścięgnistej reumatycznąjest wynikiem choroby reumatycznej, wskazane jestmoże być przeprowadzenie badaniabadań krwi w celu wykrycia markerów zapalnych lub innych wskaźników chorób autoimmunologicznych.
Terapia
Terapie wykorzystywane w leczeniuLeczenie choroby de Quervaina polegająpolega na odciążaniu,zastosowaniu stosowaniumetod lekózachowawczych oraz w przeciwbólowych i przeciwzapalnych (NLPZ), iniekcjach z glikokortykosteroidów i fizjoterapii. W wyjątkowych przypadkach stosujeleczeniu się leczenie operacyjne. Zapalenie pochewki ścięgnistej związane z ciążą zwykle ustępuje samoistnie po zakończeniu karmienia piersiąoperacyjnym.
-
Największe znaczenie ma oszczOszczędzanie i odciążaniekciukanadgarstka: Najważniejszym elementem terapii jest unikanie czynności, które wyzwalają ból. Kciuk inadgarstka. W tym celunadgarstek można unieruchomićkciuk i nadgarstekza pomocą szyn, bandaży lub opasek podtrzymujących.OszczędzajNależy również unikać intensywnego używania rękę i unikaj czynności, które wyzwalają ból,ki przez okresnawet do1-3 tygodni. -
Okłady chłodzące: W przypadku ostrego bólu, obrzęku i/lub
uciepleniapodwyższonej temperatury w obrębie nadgarstka,możnapomocnestosowamogą być zimne okłady,chłodzktóre zmniejszającestan zapalny. -
Farmakoterapia: W
ostrym okresie chorobyleczeniu stosuje się kremylubi żele przeciwzapalne i przeciwbólowe,nptakie jak preparaty zawierające diklofenak.zWdiklofenakiem.przypadkuJeślisilnego ból jest silny,lu możnarównietakżestosowazastosować doustne niesteroidowe lekiprzeciwbóloweprzeciwzapalne (NLPZ). -
LekarzIniekcje glikokortykosteroidów: W przypadku braku poprawy po leczeniu farmakologicznym, lekarz możerównież wykonazlecić iniekcjezglikokortykosteroidów do tkanek otaczających zajęte ścięgnagno.IniekcjaIniekcjezsąglikokortykosteroidów łagodzi objawyskuteczne u około 80–-90% pacjentów. -
Fizjoterapia:
zalecanaFizjoterapia jestwtedyzalecana, gdy objawy utrzymują się przez dłuższy czas.PomocneStosujesą tutaj odpowiedniesię ćwiczenia rozciągające oraz wzmacniające, które pomagają w przywróceniu pełnej sprawności nadgarstka. -
Leczenie operacyjne:
wskazaneWjest tylko wprzypadku przewlekłej postaci choroby,jeśliktóra nieuzyskanoreagujepoprawyna leczenie zachowawcze (po 4–-6 miesiącach),leczeniawykonujezachowawczegosię zabieg chirurgiczny. Operacjawykonywana jest w znieczuleniu miejscowym ipolega na podłużnym rozcięciu pochewki ścięgnistej i jest przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym. Zabiegmożejestbyćzwyklewykonanyskuteczny wwarunkach ambulatoryjnych. Po 2–3 tygodniach można powrócić do zwykłych czynności. Leczenie takie jest skuteczne w ok.90% przypadków, a po 2-3 tygodniach pacjent może wrócić do codziennych czynności.
Rokowanie
Rokowanie w chorobie de QuervainQuervaina jest zwykle bardzo dobre. WPo większościwyleczeniu przypadkówstanu zapalnego nadgarstek odzyskuje pełną sprawność. W wielu przypadkach objawy ustępują po wyleczeniukilku stanutygodniach zapalnegoleczenia zachowawczego. Jednakże, choroba może nawracać, zwłaszcza po powrocie do obciążających czynności.
Dodatkowe informacje
- Zapalenie ścięgien w obrębie nadgarstka
- Choroba de Quervaina (tendovaginitis stenosans de Quervain) – Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Kalina van der Band, lekarz (recenzent)
- Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden