Co to jest zapalenie kaletki maziowej?
W obrębie ciała znajdują się miejsca, w których ścięgna i inne struktury łącznotkankowe szczególnie intensywnie ocierają się o sąsiadujące z nimi kości. Aby zmniejszazmniejszyć tegoto rodzaju tarciatarcie, ciało wyposażone jest w kaletki maziowe. Kaletki, nazywane także bursami, to małe "woreczki" wypełnione mazią, które znajdują się zwykle w pobliżu stawów. Nazwai umożliwiają ich prawidłacińskaowe kaletkifunkcjonowanie, tozapewniając bursa.gładkie W ciele człowieka znajdujeprzesuwanie się wiele kaletek maziowych. Zapalenie kaletki maziowej (bursitis) oznacza stan zapalny w obrębie kaletkitkanek.
W stawie kolanowym jednajedną z kaletek maziowych znajdujejest siękaletka przedrzepkowa (bursa praepatellaris), zlokalizowana bezpośrednio przed rzepką i nazywana się kaletką przedrzepkową (bursa praepatellaris): Zlokalizowana jest, pomiędzy rzepką (patella) a potężnym ścięgnem mięśnia czworogłowego zapewniajuda. Jej roląc mujest umożliwienie gładkieadkiego przesuwanieprzesuwania się ścięgna mięśnia nad rzepką.
Przyczyny
Często stan zapalnyZapalenie kaletki maziowej jeststawu reakcjąkolanowego namoże miejscowewynikać urazyz wielu czynników, nagłetakich jak:
-
Przeciążenie – np. intensywne
przeciobciążeniaenielubkolana w wyniku długotrwałeejpowtarzające się obciążenia. Może nim być także tzw. jałowe zapalenie (czyli bez zakażenia) lub zakażenie (bakteriami, wirusami).Na zapalenie przedniego odcinka stawu kolanowego szczególnie narażone są osoby wykonujące pracę zawodowąpracy w pozycji klęczącej (np.blacharzeu glazurników,glazurnicyparkieciarzy,parkieciarzeblacharzy,i osobyosób sprzątającecych). -
Urazy
Podatnimechanicznesą–równieżgwałtownesportowcyupadki na kolano, którzyre mogą prowadzić do uszkodzenia kaletki. W przypadku otwartego urazu może dojść do zakażenia bakteryjnego lub wirusowego, chociaż jest to rzadsze. -
Powtarzające się obciążenia – np. w wyniku czę
stostychupadająupadków,nacokolanamoże mieć miejsce u sportowców (siatkarze, piłkarze ręczni). -
Zapalenie
Innjałowe – zapalenie kaletki maziowej bez infekcji bakteryjnej. -
Choroby współistniejące
przyczyną–jestzapaleniegwałtowny upadek na staw kolanowy. Jeśli skutkiem upadku będzie otwarty uraz,kaletki możedojśtowarzyszyćdochorobomwnikaniastawów,bakteriitakimlubjakwirusreumatoidalne zapalenie stawówiczyrozwinięciadnasięmoczanowa,zakaa takżeniae chorobom metabolicznym, np.Tencukrzycy.
W rodzaj zapaleniazapaleniu kaletki maziowej jestszczególnie jednaknarażone rzadszysą od wyżej wymienionych. Zapalenie kaletki maziowej może niekiedy towarzyszyć przewlekłemu zapaleniu kilku stawów.
Zapalenie kaletki maziowej najczęściej dotyka mężczyznosoby w wieku odśrednim, zwłaszcza mężczyźni w wieku 40 do -60 lat. ZapalenieZjawisko to jest częstsze w obrębie stawu łokciowego, natomiast zapalenie kaletki w stawie łokciowymkolanowej występuje częściej niż w kolanowymrzadziej.
Objawy i diagnostyka
NajczęstszeTypowe objawy zapalenia kaletki maziowej kolana to b:
- Ból
iwograniczenieobrębieruchomościkolana, szczególnie nasilający się przy poruszaniu kolanem lub wstawiewynikukolanowymnacisku na okolicę kaletki. - Obrzęk,
Kolanozaczerwienieniejestorazczęsto obrzęknięte i zaczerwienione. Wielu pacjentów zgłasza wrażenieuczucie ciepła wtymokolicymiejscukolana. - Ograniczenie ruchomości kolana, a w niektórych przypadkach niemożność pełnego wyprostowania nogi.
ObjawyRozpoznanie zapalenia kaletki stawu kolanowego są bardzo typowe imaziowej zazwyczaj łatwoopiera jest postawić rozpoznaniesię na podstawieobjawach zwykłegoklinicznych, badaniaw tym badaniu palpacyjnym oraz wywiadzie lekarskim. Jeśli istnieje podejrzenie zakażenia, lekarz może zalecić punkcję stawu w celu pobrania płynu z kaletki do analizy mikrobiologicznej. W przypadku podejrzenia zakażeniauszkodzenia wywołanego patogenami zaleca się pobranie płynu z miejsca obrzęku (punkcja stawu) i jego analizę w celu ustalenia, czy i jakie patogeny są w nim obecne. W takim przypadku pobierana jest również krew do oznaczenia parametrów stanu zapalnego.
Dokładniejszej oceny kaletki maziowej można dokonać badaniem ultrasonograficznym. Jeśli zachodzi podejrzenie, że uszkodzona jest również rzepkarzepki lub saminnych stawstruktur stawu, pomocne może być zdjwykonanie badania rentgenowskiego.
USG stawu kolanowego jest również przydatne do oceny stanu kaletki maziowej i wykrycia ewentualnego obrzęcieku. rentgenowskieW przypadku podejrzenia zmian w strukturach wewnętrznych kolana, lekarz może zalecić rezonans magnetyczny (RM).
Leczenie
PacjenciLeczenie powinnizapalenia aktywniekaletki uczestniczyćmaziowej kolanowej zależy od przyczyny i nasilenia objawów procesie leczenia. CzęstoW stanfazie zapalnyostrej powraca po chwilowej poprawie, dlatego wanajważneniejsze jest, aby chorzy wprowadzili takie zmiany w swoim codziennym życiu, dzięki którym nie dopuszczą do nawrotu choroby. Są to przede wszystkim:
- Odpoczynek i odciążenie
, uniesienie, chłodzenie i ewentualnie lekki uciskstawuw–okresie ostrym - unikanie pozycji klęczącej i innych działań, które obciążają staw.
- Chłodzenie stawu – stosowanie zimnych okładów
łaściwego,sprzaby zmniejszyć obrzętukochronnegoinpból.poduszki pod - Unieruchomienie kolana
podczas–pracyzastosowanie szyn, bandaży lub opasek podtrzymujących wpozycjiceluklęczącejograniczenia ruchomości.
W fazieprzypadku ostrejbólu czi stanu zapalnego stosuje sięsto konieczneniesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) w postaci maści (np. diklofenak) lub doustnych, które pomagają złagodzić ból i stan zapalny.
Jeśli obrzęk jest przyjmowanie przez 5–7 dni leku przeciwzapalnego (z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, NLPZ). Jednoczesne stosowanie odciądużenia, chłodzenia i leków sprawia, że większość pacjentów wraca do zdrowia. W przypadku znacznej ilości płynu zgromadzonego w obrębie kaletkiy, lekarz może zadecydowawykonać o jej odbarczeniu (tj. nakłuciuucie cienkkaletki w celu usunięcia nadmiaru płynu i zmniejszenia nacisku na otaczające igłą)tkanki. W niektórych przypadkach, zmniejszygdy ból jest intensywny i nie ustępuje, może być konieczne podanie iniekcji glikokortykosteroidów bezpośrednio do kaletki. Jest to naciskskuteczna nametoda, tkankijednak imoże przyniesiewiązać pacjentowisię ulgz ryzykiem działań niepożądanych.
W przypadku zakażenia bakteryjnego niezbędna jest antybiotykoterapia, a w ciężkich przypadkach może być konieczne leczenie szpitalne.
Jeśli żadnestan zzapalny tychnawraca, działań inne metody leczenia nie przyniosprzynoszą poprawyefektu, istnieje jeszcze możliwość podania glikokortykosteroidu bezpośrednio do zmienionej zapalnie kaletki (w postaci iniekcji). Jest to metoda obarczona możliwymi powikłaniami, jednak wykonywana przez wykwalifikowanych lekarzy zwykle daje szybką i znaczną ulgę.
W przypadku ciężkiej infekcji bakteryjnej, występowania wyraźnych objawów chorobowych (wysoka gorączka itp.) lub zaburzenia odporności, konieczne może być leczenie szpitalne. Największe znaczenie w leczeniu bakteryjnego zapalenia kaletki maziowej ma skuteczna antybiotykoterapia.
W rzadkich przypadkach nawrotu dolegliwości wskazane morozważe byćane usunięcie kaletki maziowej (bursektomia), co wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
Rokowanie
ChorobaRokowanie w zapaleniu kaletki maziowej stawu kolanowego jest zazwyczaj całkowicie niegroźna, a rokowania są dobre. Większość pacjentów wracaodzyskuje dopełną zdrowiasprawność po kilkudniowymodpowiednim leczeniu, które zazwyczaj obejmuje leki przeciwzapalne, chłodzenie stawu i odpoczynek.
ZapalenieNależy jednak pamiętać, że zapalenie kaletki może nawracać, zwłaszcza u osób, które wciąż wykonują czynności obciążające staw kolanowy, takie jak praca w pozycji klęczącej. Profilaktykaobejmuje stosowanie odpowiedniego sprzętu ochronnego (np. poduszek pod kolana) oraz unikanie długotrwałych obciążeń kolana.
Jeśli zapalenie kaletki maziowej stawuwynika częstoz jednak powraca, czego przyczyną prawdopodobnie jest – poza innymi kwestiami – konieczność przyjmowania pewnych pozycji ciała podczascharakteru pracy zawodowej, comoże zwiększa ryzyko pojawienia się stanu zapalnego. Osoby dotknięte tym schorzeniem powinny koniecznie stosowabyć odpowiedniuznane sprzęt ochronny.
Jeżeli przyczyna zapalenia kaletki wynika jednoznacznie z charakteru wykonywanego zawodu, można je wówczas uznać jakoza chorobę zawodową., Wco takichmoże przypadkachprowadzić zazwyczajdo wymaganakonieczności jestzmiany zmianastanowiska zawodupracy lub przynajmniej znaczące ograniczenieograniczenia czynności powodujwyzwalających chorobęobjawy.
Dodatkowe informacje
- Zapalenie kaletki przedrzepkowej
Ilustracje
- Kalina van der
BandBend, lekarz (recenzent) - Susanne Meinrenken, dr med., Brema
- Marie-Christine Fritzsche, lekarka, Freiburg