Ostry uraz stawu, skręcenie

Diagnostyka

Co zwichnito jest skręciacenie stawu?

Skręcenie (w języku medycznym distorsio) jest spowodowanewynikiem nadmiernego naciągnięciemcia, jednegonaderwania lub kilkucałkowitego rozerwania więzadeł w uszkodzonym stawiestawowych. Więzadła stawowe spełnią kluczową rolę w stabilizacji stawu, łącząc kości i umożliwiając kontrolowanie ruchu w stawie. Uszkodzenie tych struktur prowadzi do utraty stabilności stawu, bówczaslu naciągnii obrzęteku.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Skręcenie najczęściej występuje w wyniku urazu mechanicznego, na przykład:

• Zatrzymanie ruchu w niewłaściwej pozycji (np. wykręcenie stopy, potknięcie się)
• Nagłe skręcenie lub wygięcie stawu (np. podczas uprawiania sportów, szczególnie w dyscyplinach wymagających zmiennego obciążenia i szybkości ruchów, jak piłka nożna, koszykówka, narciarstwo czy skoki narciarskie).
• Upadki – często związane z próbą amortyzowania upadku przy rękach, jak ma to miejsce w przypadku skręceń nadgarstka lub palców rąk.

Objawy skręcenia stawu

Do typowych objawów skręcenia należą:

• Ból – zazwyczaj pojawia się bezpośrednio po urazie i jest szczególnie intensywny przy próbach ruchu w uszkodzonym stawie.
• Obrzęk – staw może szybko napełniać się płynem, co powoduje jego powiększenie.
• Zasinienie (siniak) – w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie stawu może pojawić się zasinienie.
• Ograniczenie ruchomości – ból i obrzęk mogą powodować utrudniony ruch w stawie.

Objawy mogą różnić się w zależności od stopnia uszkodzenia więzadeł, które mogą być nadwyrężone), naderwane lub całkowicie rozerwane.

Po urazieZazwyczaj stawuprzy szybkonajcięższych pojawiaskręceniach staw staje się silnyniestabilny obrzi trudny do poruszenia.

Diagnostyka skrękcenia stawu

Rozpoznanie skręcenia stawu zazwyczaj jest stawiane na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania fizykalnego, któryre pozwalają ocenić zakres ruchomości, obecność bólu oraz uszkodzenie więzadeł. Obrazowanie takie jak USG może byćpomóc bardzow bolesny.ocenie Nasileniestanu dolegliwościtkanek czmięstokkich dostarcza(więzadeł), informacjia otakże tymw wykluczeniu innych urazów, jak ciężki jest uraz.

Drobne urazy stawów można zazwyczaj leczyć samodzielnie. Celem wykluczenia ewentualnego urazuzłamanie kości, należy jednak zgłosić się do lekarza. DodatkowychRezonans informacjimagnetyczny o(RM) rodzajujest urazustosowany mow przypadku podejrzenia poważeniejszych dostarczyćuszkodzeń badaniewięzadeł ultrasonograficznelub towarzyszących uszkodzeń chrząstki stawowej. W przypadku podejrzenia złamania kości, może być konieczne zdjęcie rentgenowskie. Badaniajest RMpodstawowym ibadaniem TK wymagane są tylko w wyjątkowych przypadkach, w celu stwierdzenia dodatkowych urazówdiagnostycznym.

Leczenie skręcenia stawu

WskazLeczenie skręceń stawu zwykle jest zachowawcze i ma na celu zmniejszenie bówkilu, dotycząobrzęku leczeniaoraz nastprzywrócenie pełnej ruchomości w stawie. Składa siępujących urazz kilku etapów:

• naciągnięcie więzadeł w stawie skokowym, np. w wyniku „wykręcenia" stopy do wewnątrz
• naciągnięcie więzadeł w kolanie, np. w wyniku skręcenia (nadwyrężenie więzadeł krzyżowych)
• skręcenie nadgarstka, np. przy próbie amortyzowania upadku
• skręcenie stawu palca ręki, np. podczas przyjmowania piłki w grach zespołowych.

Zasady schematu

Schemat RICE

Przerwij dotychczasową aktywność i przestrzegaj zasad RICE w ciąguW pierwszych 2–4 dnidniach po urazie należy stosować zasadę RICE, która obejmuje:

• R (Rest) – Restodpoczynek: (odpoczynek)
  • Kontuzjowany staw powinien być unieruchomiony w odciążeniu, aby zapobiec dalszym urazom.
  • Przez kilka pierwszych dni po urazie powinieneś oszczędzać uszkodzoną część ciała, korzystając na przykład z pomocy ortopedycznychI (kul do chodzenia itp.Ice)
• I – Ice (lód)
  • Kontuzjowany: stawSchładzanie powinienstawu byćzmniejsza schładzanyobrzęk i ból. Lód i zimne okłady nigdy nie powinny być stosowane bezpośrednio na skórę, należy je uprzednio owinzawinąć w ręcznik lub ściereczkę, lubaby uniknąć bezpośredniego kontaktu z skóręczniką.
  • JeśliC nie(Compression) ma– poducisk: rękąNależy lodu, do chzałodzenia można uożyć ręcznika namoczonego w zimnej wodzie.
• C – Compression (ucisk)
  • Załóż opatrunek uciskowy z pomocąlub bandaża elastycznegoelastyczny, lubaby podobnychograniczyć środków opatrunkowychobrzęk.
• E (Elevation) – Elevationuniesienie: (uniesienie)
  • Kontuzjowany stawStaw powinien być uniesiony takpowyżej poziomu serca, aby znajdowawspomóc odpływ sipłynów i zmniejszyć obrzę powyżej reszty ciałak.

Środki

Stabilizacja pomocnicze

KontuzjowanyPo stawfazie powinienostrych byćobjawów, stabilizowanystabilizacja stawu za pomocą szyną, opasek elastycznych lub innych aparatów ortopedycznych jest kluczowa przez okres co najmniej 3–5 tygodni, w zależności od stopnia urazu. W tym czasie możliwena jeststopniowo pełnezacząć obciążenie kontuzjowanego stawu. Podczas uprawiania sportuać staw, powinienunikając byćjednak zabezpieczonydużych np. opaskprzecią lub taśmą kinezjologiczną przez 6 miesięcyżeń.

Fizjoterapia jest ważnymintegralnym elementem leczenia i rekonwalescencji., Wczesne rozpoczęcie wykonywania ćwiczeń bez obciążenia już w pierwszych dniach po urazie zapewnia szybszy powrszczegót do sprawności.

Operacja

Leczenie operacyjne nie jest zwykle konieczne. Może być wymaganalnie w przypadku szczeguszkodzeń więzadeł. Regularne ćwiczenia, rozciąganie oraz wzmacnianie mięśni wokólnieł stawu pozwala przywróciężkichć urazówpełną lubfunkcjonalność braku odpowiedzi na leczenie zachowawczestawu.

Leki

W raziefazie potrzebyostrych stosujobjawów mogą być stosowane leki przeciwzapalne i przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. NLPZ)., Mogą to być lekizarówno dostępne zarówno bez recepty, jak i te na receptę, w zależności od nasilenia objawów.

Operacja

Leczenie operacyjne jest rzadko wymagane, ale może być konieczne w przypadkach, gdzie więzadła są całkowicie rozerwane lub leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów. Operacja ma na celu odbudowę uszkodzonej struktury stawowej. Może być wymagane w szczególnych przypadkach, np. przy zerwaniu więzadeł w dużych stawach, jak kolano, gdzie stabilność stawu jest kluczowa.

Rokowanie

MoWiększość pacjentów, którzy przestrzegają zasad leczenia, odzyskuje pełną sprawność w okresie od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależliwymności powikod lokalizacji urazu i jego ciężkości. W przypadku skręceń o mniejszym stopniu nasilenia, okołaniemo może80% bypacjentów wraca do pełnej aktywności po 6 tygodniach. Czasami jednak mogą wystąpić problemy z przewlekłaą niestabilność kontuzjowanegocią stawu, na przykład(szczególnie po zerwaniu więzadła pobocznego), bocznegoco może wymagać długotrwałej rehabilitacji.

Podsumowanie

Skręcenie stawu to powszechny uraz, który może przydarzyć się każdemu, niezależnie od aktywności fizycznej. RokowanieWczesna jestdiagnostyka, ogólnieodpowiednie dobre.leczenie Okołoi 80%rehabilitacja pacjentówsą wracakluczem całkowiciedo szybkiego powrotu do zdrowia bezi żadnychminimalizowania pozostającychryzyka dolegliwościpowikłań. DoOdpowiednia uprawianiaopieka, pierwotnegounikanie sportuprzeciążeń oraz wzmacnianie stawu po 12urazie miesiącachpozwala wracana pełne odzyskanie sprawności i powrót do 90%codziennych chorychaktywności.

Dodatkowe informacje

• Ostry uraz stawu skokowego – Informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Kalina van der BandBend, lekarz (recenzent)
• Markus Plank, mgr, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń