Nadużywanie alkoholu lub narkotyków — czy jestem zagrożony uzależnieniem?

Spożywanie alkoholu i narkotyków — definicje

Standardowa porcja alkoholu odpowiada małej butelce piwa (0,33 l), dużej butelce lekkiego piwa (0,5 l), kieliszkowi wina (0,125 l) lub podwójnej porcji wódki (4 cl napoju spirytusowego). Standardowa porcja zawiera ok. 12 g czystego alkoholu.

Narkotyki obejmują to nielegalnie nabyte środki psychoaktywne i odurzające przyjmowane bez przepisu lekarza.

Czy piję za dużo?

Powszechnie stosowanyprzyjmowany limit „mało ryzykownego spożycia alkoholu" wynosi 24 g czystego alkoholu dziennie dla mężczyzn (czyli np. dwie szklankibutelki piwa po 0,3 l) i do 12 g czystego alkoholu dla kobiet (czyli np. jednąjedna szklankębutelka piwa 0,3 l). Po przekroczeniu tego limitu spożycie alkoholu uznaje się za „ryzykowne".

Pijesz za dużo, jeśli

• jesteś kobietą i wypijasz więcej niż 9 standardowych porcji tygodniowo lub więcej niż 3 standardowe porcje jednorazowo
• jesteś mężczyzną i wypijasz więcej niż 14 standardowych porcji tygodniowo lub więcej niż 4 standardowe porcje jednorazowo
• spożywasz alkohol przez więcej niż trzy dni w tygodniu.

Osoby starsze, młodzież i osoby z chorobą somatyczną powinny pić mniej alkoholu niż podano powyżej. Kobiety w ciąży i kobiety planujące ciążę powinny całkowicie powstrzymać się od spożywania alkoholu.

Czy istnieje ryzyko związane z alkoholem i narkotykami?

Tak, jeśli

• spożywasz alkohol lub używaszprzyjmujesz narkotyki oraz prowadzisz pojazdy lub obsługujesz maszyny
• spożywasz alkohol lub używaszprzyjmujesz narkotyki i jesteś uczestnikiem ruchu drogowego
• łączysz spożywanie alkoholu lub narkotyków z innymi lekami
• nie informujesz lekarza o fakcie regularnego spożywaniu alkoholu lub używaniaprzyjmowanie narkotyków
• cierpiszrozpoznano zu powoduCiebie zaburzeniachorobę somatycznegosomatyczną lub psychicznegopsychiczną
• spożywasz alkohol lub używaszprzyjmujesz narkotyki mając pod opieką dzieci
• jesteś w ciąży lub chcesz zajść w ciążę i spożywasz alkohol lub używaszprzyjmujesz narkotyki: Nawetnawet niewielkie ilości alkoholu lub narkotyków mogą zaszkodzić nienarodzonemu dziecku (zob. także artykuł alkoholowyAlkoholowy zespół płodowy). InnePamiętaj, lekiże równieżwniez przyjmowanie leków nie przepisanych przez lekarza mogą być szkodliwe w trakcie ciąży.

Czy używanie alkoholu lub narkotyków stało się u Ciebie nawykiem?

Tak, jeśli regularnie spożywa sięywasz alkohol lub używaprzyjmujesz narkotykównarkotyki, aby:

• odprężyć się, złagodzić stany lękowe lub móc zasnąć
• czuć się bardziej komfortowo w sytuacjach społecznych
• nie myśleć o smutnych lub nieprzyjemnych rzeczach
• tłumić problemy społeczne lub psychiczne
• przebywać z osobami, które regularnie piją alkohol lub zażywajprzyjmują narkotyki.

Jeśli regularnie pijesz alkohol, z czasem przyzwyczajasz się do spożywanej ilości i czujesz słabsze działanie. Może to prowadzić do (szkodliwego) zwiększenia dawki.

Czy alkohol i narkotyki rządzą moimTwoim życiem?

Tak, jeśli:

• zastanawiasz się, czy masz wystarczającą ilość alkoholu lub narkotyków na wieczór lub weekend.
• ukrywasz alkohol lub narkotyki bądź kupujesz alkohol w różnych sklepach, aby inni się nie dowiedzieli, ile pijesz.
• zdobycie alkoholu lub narkotyków zajmuje Ci dużo czasu.
• odczuwasz silny głód alkoholu lub narkotyków.
• zmieniasz jeden rodzaju alkoholu na inny w nadziei, że nie spowoduje to upicia się.
• próbujesz podczas spotkań towarzyskich zdobyć dodatkowe drinki lub pijesz po kryjomu, gdy inni nie widzą.

Czy alkohol lub narkotyki stały się dla mnieCiebie problemem?

Tak, jeśli:

• nie możesz przestać pić lub brać narkotyków, gdy już raz zacząłeś.
• próbowałeś nie pić alkoholu i nie brać narkotyków przez tydzień, ale udało Ci się to tylko przez kilka dni.
• nie możesz wykonywać swoich zadań w pracy lub w domu z powodu alkoholu lub narkotyków.
• kontynuujesz spożywanie alkoholu lub używanieprzyjmowanie narkotyków pomimo problemów społecznych lub psychicznych.
• masz problemy zdrowotne spowodowane spożywaniem alkoholu lub zażywaniemprzyjmowaniem narkotyków.
• masz poczucie winy po spożyciu alkoholu lub zażyciuprzyjęciu narkotyków.
• zauważasz, że inni ludzie komentują Twoje spożycie alkoholu lub używanieprzyjmowanie narkotyków.
• spożywasz alkohol lub zażywaszprzyjmujesz narkotyki rano w celu „rozruszania się".
• nie pamiętasz, co wydarzyło się pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
• zraniłeś kogoś z powodu spożywania alkoholu lub zażywaniaprzyjmowania narkotyków.
• tracisz dużo czasu na regenerację po odurzeniu.
• masz objawy odstawienia, gdy nie napijesz się alkoholu lub nie zażyjeszprzyjmiesz narkotyków.

Co mogęmożesz z tym zrobić?

Spróbuj zmniejszyć lub zakończyć spożywanie/używanie. Spożycie alkoholu powinno zejść poniżej limitów ryzyka określonych powyżej. Niektóre grupy osób (np. kobiety w ciąży lub osoby cierpiące z powodu niektórych choróbchore) nie powinny w ogóle pić alkoholu.

Gdzie mogęmożesz uzyskać wsparcie, jeśli mammasz problem z uzależnieniem?

Jeśli potrzebujesz pomocy w zmniejszeniu spożycia/używania, możesz skontaktować się z następującymi osobami/organizacjami:

• lekarzemlekarz - w celu uzyskania porady, terapii lub skierowania do specjalisty
• poradniąporadnia lub ośrodkiemrodek opiekipomocy społecznej w Twojej gminie lub dzielnicy
• grupągrupa samopomocy np. w miejscu pracy
• grupa wsparcia dla osób z Anonimowymiuzależnieniami Alkoholikami(np. anonimowi alkoholicy)
• ogólnopolski telefon zaufania „Uzależnienia”: 800-199-990

Autorzy

• Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
• Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden