Co to jest zespół ciasnoty przedziałów powięziowych?
Cały układ mięśniowy składa się z kilku funkcjonalnych grup mięśni. Każda z tych grup mięśni jest otoczona twardą tkanką łączną zwaną powięzią. Przestrzeń zamknięta przez powięź nazywana jest przedziałem mięśniowym (powięziowym). Powięź jest mało rozciągliwa. Jeśli wymiary grupy mięśniowej (objętość mięśni) krótkotrwale się zwiększają — np. podczas treningu — ciśnienie wewnątrz przedziału również wzrasta. Zbyt duży wzrost ciśnienia hamuje dopływ krwi do odpowiednich mięśni. Dochodzi do braku tlenu, a następnie uszkodzenia tkanek, co powoduje ból.
Ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych jest częstym powikłaniem złamań podudzia. Przewlekły zespół ciasnoty przedziałów powięziowych może wystąpić u sportowców z powodu częstego dużego (nadmiernego) obciążenia mięśni, głównie podczas biegania. Najczęściej dotyka młodych mężczyzn w wieku do 29 lat.
Przyczyny
Uważa się, że przyczyną jest szybki wzrost objętości mięśni związany z intensywnym treningiem. Podczas ćwiczeń objętość mięśni wzrasta z powodu zwiększonego przepływu krwi i nagromadzenia płynów w mięśniach. Jednocześnie stosunkowo nieelastyczna powięź mięśniowa, która ciasno otacza mięsień, nie może się dalej rozciągnąć. Zwiększa to ciśnienie w tkance mięśniowej, pogarsza przepływ krwi i powoduje niedotlenienie, co może powodować ból. Po ustąpieniu obciążenia ciśnienie ponownie spada, dopływ krwi wraca do normy, a ból ustępuje.
Diagnostyka
Typowy dla zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych jest napadowy ból podczas wysiłku, który rozpoczyna się stopniowo. Ból często ustępuje w spoczynku. Ból może być tak silny, że nie można zgiąć nogi w kostce, ponieważ dodatkowe rozciąganie mięśni dodatkowo potęguje ból. Ból koncentruje się w zajętym przedziale mięśniowym. Ponadto może wystąpić drętwienie nogi i stopy; zwykle między dwoma pierwszymi palcami.
Lekarz może potwierdzić rozpoznanie, prosząc pacjenta, by zaczął biec (o ile to możliwe). Bieganie często powoduje, że mięśnie danego przedziału mięśniowego stają się tkliwe i napięte już po 15 minutach. W razie potrzeby można również określić ciśnienie w tkance.
Leczenie
Pierwszym i najważniejszym środkiem leczenia jest odciążenie i ostrożne rozciąganie mięśni nóg. Aby oszczędzać mięśnie, należy zmienić rodzaj treningu: przez pewien czas wybierać aktywności, które nie powodują bólu. Unikać biegania po twardych powierzchniach i upewnić się, że noszone obuwie posiada dobrą amortyzację.
Jeśli problemy nie ustąpią, konieczna może być operacja. Stosunkowo wcześnie po operacji ponownie można rozpocząć trening wysiłkowy i lekki trening wzmacniający mięśnie nóg. To kluczowe działanie, które pomoże uniknąć blizn i zrostów w obszarze przeprowadzonego zabiegu.
Rokowanie
U pacjentów poddawanych odpowiedniemu leczeniu rokowanie jest ogólnie dobre. Nawet w przypadku operacji rokowanie jest dobre; większość pacjentów może ponownie ćwiczyć jak zwykle po kilku tygodniach.
Dodatkowe informacje
- Bieganie — zapobieganie urazom
- Urazy w piłce ręcznej
- Urazy w piłce nożnej
- Urazy w lekkoatletyce
- Zespół bólu mięśniowo-powięziowego/zespół ciasnoty przedziałów powięziowych — informacje dla lekarzy
Autorzy
- Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema