Przodoskręcenie szyjek kości udowych i stopa sierpowata
Stopa sierpowata (przywiedziona) należy do dość powszechnych wad stóp u małych dzieci. Jednym z najczęstszych powodów nieprawidłowego ustawienia stóp i kończyn dolnych ze skrętem do wewnątrz jest zwiększona rotacja wewnętrzna uda, spowodowana przodoskręceniem szyjki kości (antetorsją) kości udowej. Jest to najczęstsza przyczyna stawiania stóp do środka podczas chodu u zdrowych dzieci.
W wieku rozwojowym wada ta dotyczy 13% dzieci. Rotacja wewnętrzna uda jest zwykle obustronna i częściej występuje u dziewcząt niż u chłopców. Zwykle pojawia się w wieku 3–4 lat i ulega samoistnej korekcji w okresie dojrzewania.
Przyczyny
Ustawienie stóp do środka lub na zewnątrz należy do najczęstszych wariantów anatomicznych w obrębie aparatu ruchu. U większości dzieci z tymi nieprawidłowościami rozwojowymi ustawienie kości normalizuje się samoistnie w miarę wzrostu. Jedną z możliwych przyczyn takiego ustawienia jest pozycja dziecka w macicy podczas ciąży, ze zgięciem i rotacją zewnętrzną na poziomie bioder oraz skręceniem do wewnątrz kości kończyn dolnych i stóp. Często istnieją również skłonności dziedziczne.
Objawy
Wada zauważana jest przez rodziców, gdy dziecko zaczyna chodzić, zwykle w wieku 3–4 lat. Do 6. roku życia nieprawidłowe ustawienie nadal może się pogłębiać. Zwraca uwagę niezgrabność chodu dziecka, które stawia stopy do wewnątrz. W niektórych przypadkach wada jest tak nasilona, że dziecko ma tendencje do potykania się o własne stopy.
Często można zaobserwować siad w ksztacie litery „W”, czyli w pozycji żabki, z rotacją wewnętrzną w stawach biodrowych i pośladkami na podłodze między kośćmi podudzianogami. Obie kości udowe są z reguły zrotowane do wewnątrz.
Rotacja stóp do wewnątrz zwykle nie powoduje bólu, a wada nie ma negatywnego wpływu na rozwój stabilności chodu, chociaż u dzieci stawiających stopy do środka może dochodzić częstszego potykania się, zwłaszcza podczas zmęczenia zmęczone.
Diagnostyka
Aby postawić rozpoznanie, lekarz dokładnie ogląda nogi i stopy. Rotację stóp do wewnątrz stwierdza się wtedy, gdy przodostopia są zwrócone do siebie. Przy zwiększonej rotacji wewnętrznej uda, kolana (rzepki) są zwrócone do wewnątrz.
W niektórych przypadkach lekarz musi wykluczyć wrodzoną dysplazję stawów biodrowych. W tym celu wykonuje się zdjęcie rentgenowskie stawów biodrowych.
Leczenie
Takie nieprawidłowe ustawienie kości udowych normalizuje się w większości przypadków między 6. a 8. rokiem życia lub nieco później. Z reguły samoistnej korekcji należy oczekiwać przed okresem dojrzewania. Żadna metoda leczenia nie okazała się skuteczna.
W rzadkich i bardzo mocno nasilonych przypadkach możliwa jest interwencja chirurgiczna. Wskazania każdorazowo ustalane sa indywidualnie, a decyzja o zabiegu chirurgicznym podejmowana jest bardzo ostrożnie.
Dodatkowe informacje
- Stopa sierpowata.
- Wrodzona dysplazja stawów biodrowych.
- Zwiększone przodopochylenie kości udowej — informacje dla personelu medycznego.
Autorzy
- Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz
- Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden