Co to jest ostre zapalenie dróg żółciowych?
Definicja
Ostre zapalenie dróg żółciowych to stan zapalny, zwykle spowodowany przez kamienie żółciowe, które blokują lub zwężają drogi żółciowe.
Choroba może mieć przebieg zagrażający życiu i wymaga natychmiastowej interwencji lekarza!
Objawy
Chorzy źle się czują, mają bóle w prawej górnej części brzucha, gorączkę i dreszcze. W przebiegu choroby rozwija się żółtaczka. Stolce są odbarwione, a mocz ma piwnobrązowy kolor. Czasami występują swędzenie i nudności. U osób starszych może również wystąpić splątanie lub senność.
Triada Charcota (od nazwiska francuskiego neurologa J. M. Charcota) oznacza trzy główne objawy zapalenia dróg żółciowych:
- ból w prawej górnej części jamy brzusznej
- gorączka
- żółtaczka.
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną są kamienie żółciowe, które blokują drogi żółciowe, a tym samym utrudniają odpływ żółci. Jednak zaburzenia odpływu mogą być również spowodowane interwencjami medycznymi (np. badania endoskopowe, chemioterapia), zapaleniem trzustki lub pasożytami, które osadzają się w przewodzie żółciowym.
Zastój żółci prowadzi do dalszego zakażenia bakteriami pochodzącymi z jelit. Zwiększone ciśnienie w układzie dróg żółciowych sprzyja migracji bakterii do krwiobiegu, co może prowadzić do zatrucia krwi (sepsa).
Czynniki ryzyka
- Kamienie żółciowe
- Zwężenie przewodów żółciowych
- Powikłania operacji dróg żółciowych
- Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (rzadka choroba, w której utrzymuje się stan zapalny dróg żółciowych)
- Wiek: osoby w wieku powyżej 50 lat są częściej dotknięte tą chorobą.
Częstotliwość występowania
Jest to choroba raczej rzadka, tylko u ok. 1% osób cierpiących na kamienie żółciowe rozwija się zapalenie dróg żółciowych.
Badania
Opisane powyżej dolegliwości i ewentualne znane czynniki ryzyka wskazują na ostre zapalenie dróg żółciowych. Lekarz może stwierdzić kamienie żółciowe lub zaburzenia odpływu dróg żółciowych na podstawie badania ultrasonograficznego jamy brzusznej.
W przypadku podejrzenia zapalenia dróg żółciowych należy pacjenta niezwłocznie skierować do szpitala. Tutaj można wykonać badania krwi i inne procedury obrazowania (endosonografia, tomografia komputerowa).
Leczenie
Celem leczenia jest wyeliminowanie zaburzeń odpływu w drogach żółciowych i zwalczenie zakażenia bakteryjnego. W przypadku zapalenia dróg żółciowych natychmiast podaje się antybiotyk o szerokim spektrum działania, w razie potrzeby pod intensywną obserwacją lekarską.
Leczenie farmakologiczne
Zakażenie bakteryjne leczy się antybiotykami. Wybór antybiotyku zależy od spektrum patogenów. Antybiotykoterapia zastosowana w pierwszej ostrej fazie leczenia jest dostosowywana do wyników posiewu krwi i wymazu z dróg żółciowych.
Inne terapie
Istnieje kilka opcji leczenia stosowanych w celu usunięcia kamieni żółciowych i odblokowania dróg żółciowych.
Metoda ECPW (endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna) pozwala uwidocznić drogi żółciowe przy użyciu rentgenowskiego środka kontrastowego i usunąć kamienie żółciowe. Ta procedura obrazowania jest wykorzystywana w celach diagnostycznych, jak również w leczeniu zaburzeń odpływu dróg żółciowych. Zabieg należy przeprowadzić w ciągu 24 godzin, a w razie oznak sepsy — natychmiast.
Kamienie żółciowe można również usunąć chirurgicznie. Jeśli operacja jest przeciwwskazana, można wykonać przezskórną cholangiografię przezwątrobową (PTC, dostęp z zewnątrz przez wątrobę).
Rokowanie
Rokowania zależą od tego, jak wcześnie będzie rozpoznane i leczone zapalenie dróg żółciowych. Śmiertelność tej choroby wynosi 3–10%.
Dodatkowe informacje
- Kamienie żółciowe
- Sepsa
- Antybiotyki
- Ostre zapalenie dróg żółciowych — informacje dla personelu medycznego
Autorka
- Ulrike Boos, redaktorka Deximed, Freiburg