Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Złamanie kości nosowej

Streszczenie

  • Definicja:  Złamanie szkieletu kostnego nosa.
  • Częstość występowaniaEpidemiologia:  Najczęstsze złamanie w  obrębie twarzy, częściej u mężczyzn.
  • Objawy:  Ból, obrzęk oraz zwykle krwawienie i  deformacja nosa po urazie.
  • Badanie fizykalne:  Obrzęk, bolesność palpacyjna, ewentualnie skrzywienie nosa.
  • Diagnostyka:  Rozpoznanie kliniczne w  przypadku skrzywienia nosa, nieprawidłowej ruchomości w  części kostnej i  trzeszczenia przy badaniu palpacyjnym. W przypadku niepewności klinicznej i  jej konsekwencji dla przebiegu leczenia, należy wykonać tomografię komputerową twarzoczaszki (RTG ma bardzo niewielką wartość diagnostyczną).
  • Leczenie:  W prostych złamaniach bez przemieszczenia następuje gojenie samoistne. W przypadku prostych złamań z  przemieszczeniem stosuje się ręczne nastawienie. W przypadku złożonych złamań wieloodłamowych, chirurgiczna otwarta rekonstrukcja anatomiczna.

Informacje ogólne

Definicja

  • Złamanie szkieletu kostnego nosa.
  • Szkielet kostny nosa składa się z  kości nosowej, wyrostka czołowego kości szczękowej i  wyrostka szczękowego kości czołowej.
    • Dlatego anatomicznie poprawnym terminem jest „złamanie szkieletu nosa”.

Częstość występowaniaEpidemiologia

  • Około 40% złamań twarzoczaszki to złamania szkieletu nosa.1
  • Wiek i  płeć
    • U  dorosłych mężczyzn zdarza się 3 razy częściej niż u  kobiet.
    • Podczas gdy osoby starsze są bardziej narażone na złamania wieloodłamowe, u dzieci nawet przy silnym obrzęku rzadko stwierdza się złamania z  przemieszczeniem.

Anatomia kliniczna

  • Nos jest narażony na urazy, ponieważ jest najbardziej odsłoniętą częścią twarzy.
  • Szkielet nosa składający się z  kości nosowej, wyrostka czołowego szczęki i  wyrostka szczękowego kości czołowej tworzy czaszkową część nosa.
    • Kość nosowa ma przeciętnie od 8 do 33 mm długości.
  • W kierunku ogonowym i  brzusznym znajdują się części chrzęstne, które określają kształt nosa i  tworzą przegrodę nosową.

Etiologia i  patogeneza

  • Przyczyną złamań szkieletu nosa jest zazwyczaj bezpośredni uraz.
  • Większość złamań u dorosłych powstaje w  wyniku bójek, wypadków i  urazów sportowych.2
  • U dzieci i  kobiet ze złamaniami szkieletu nosa należy wykluczyć przemoc fizyczną.

ICD-–10

  • S02.2 Złamanie kości nosowych.

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Klinicznie pewnymi objawami złamania szkieletu nosa są deformacja nosa, nieprawidłowa ruchomość w  części kostnej i  wyczuwalne trzeszczenie przy palpacji.
  • Konwencjonalne radiogramy boczne mają niską wartość diagnostyczną, więc jeśli rozpoznanie jest klinicznie niepewne, należy wykonać bezpośrednio TK lub cyfrową tomografię objętościową (wolumetryczną).
    • W TK możliwa jest jednoczesna ocena potencjalnego towarzyszącego złamania sąsiadujących struktur twarzoczaszki.

Wywiad lekarski

  • Dokładny opis urazu
    • czasCzas.
    • patomechanizmPatomechanizm
      • Jaki rodzaj urazu, np. pięść, piłka czy upadek na krawędź?
      • Z którego kierunku nastąpił uraz?
      • Jaka była siła uderzenia w  nos?
      • Dzięki tym pytaniom możliwa jest  klasyfikacja złamania.
  • Okoliczności towarzyszące
    • W przypadku bójek  należy zapytać o spożywanie alkoholu oraz użycie narkotyków.
      • Ma to znaczenie dla oceny deficytów neurologicznych po urazie głowy oraz dla wyboru środków przeciwbólowych lub innych leków.
  • Utrudnione oddychanie przez nos?
  • Osłabienie węchu?
    • Sugeruje złamanie w  obrębie przedniej części podstawy czaszki lub  kości sitowej.
  • Wcześniejsze urazy lub operacje nosa?

Klasyfikacja złamań na podstawie mechanizmu urazu

  • Klasyfikacja według Mathoga i  Simmena
    • typTyp I: złamanie z  wgłobieniem bocznej części nosa w  wyniku działania siły bocznej (typ „uderzenie kijem bilardowym”).
    • Typ II: złamanie mnogie w  wyniku działania siły czołowo-–bocznej; piramida nosa jest przechylona w  bok w  kierunku przeciwnym do działania siły (typ „uderzenie pięścią”).
    • typTyp III: działanie siły z  przodu ze złamaniem przegrody nosowej i  naderwaniem małżowiny nosowej (typ „uderzenie o  kierownicę”).
    • typTyp IV: siła skierowana odogonowo w  kierunku czaszkowym lub grzbietowym i  działająca na koniuszek nosa, powodująca przerwanie kostno-–chrzęstnego połączenia z  blaszką pionową oraz towarzyszący krwiak przegrody (typ „upadek na krawędź”).

Badanie przedmiotowe

Ocena stanu ogólnego pacjenta

  • W przypadku obrażeń zadanych z  dużą siłą, np. w wypadkach komunikacyjnych, należy aktywnie poszukiwać obrażeń towarzyszących.:
    • m.in. kręgosłupa szyjnego, uszkodzenia zębów lub oczu  oraz złamań sąsiednich kości twarzoczaszki:
      • kości czołowej
      • kości jarzmowej
      • oczodołu
      • żuchwy
    • ocena dróg oddechowych.

Ocena nosa

  • Obserwacja
    • Widoczne zniekształcenie nosa?
    • Krwawienie z  nosa?
    • Obrzęk?
    • Krwiak przegrody nosowej? - zawszeZawsze wymaga odbarczenia celem przeciwdziałania trwałej deformacji.
    • Wyciek płynu mózgowo-–rdzeniowego z  nosa lub uszu?
  • Badanie palpacyjne
    • Ruchome odłamy kostne?
    • Trzeszczenie?
  • Badanie czynnościowe
    • Wadliwy zgryz?
    • Ruchy gałek ocznych  (uszkodzenie mięśni okoruchowych towarzyszy złamaniom kości oczodołu).
    • ocenaOcena stanu poznawczego i  świadomości.
    • oddychanieOddychanie przez nos —– prosty test oceny wydychanej pary:
      • Pod nozdrzami pacjenta trzyma się lusterko lub blaszaną płytkę.
      • Jeżeli na płytce lub lusterku lub tak zwanej płytce Glatzela powstająca przy wydechu para z  obu nozdrzy układa się symetrycznie, oznacza to brak znaczącej niedrożności.
  • Dokumentacja
    • zZ powodów prawnych (wypadek, przemoc, napaść) dokładna dokumentacja obrażeń . 

Diagnostyka specjalistyczna

Badanie wnętrza nosa

  • Rynoskopia: ocena m.in. przegrody nosowej, małżowin nosowych i  dolnych przewodów nosowych po obu stronach za pomocą wziernika nosowego i  lampy czołowej . 
  • Endoskopia.
  • Usunięcie skrzepów krwi utrudniających oddychanie i, w  razie potrzeby, zatamowanie krwawienia.

Diagnostyka obrazowa

  • Obrazowanie przekrojowe
    • W przypadku niepewności klinicznych należy od razu, bez wcześniejszego badania rentgenowskiego, wykonać TK lub cyfrową tomografię objętościową.
    • To samo dotyczy podejrzenia złamania kości twarzy lub żuchwy, wycieku płynu mózgowo-–rdzeniowego lub zaburzeń ruchomości gałek ocznych.3
  • Klasyczne radiogramy
    • Często dają zarówno wyniki fałszywie dodatnie, jak i  fałszywie ujemne z  powodu błędnej interpretacji obrazu nieskostniałych szwów między kośćmi twarzy.
    • Z tego powodu zwykle rezygnuje się obecnie z  radiogramów, a w  razie konieczności wykonania procedur obrazowych należy zlecić obrazowanie przekrojowe (TK).

Wskazania do skierowania do specjalisty/hospitalizacji

  • W przypadku podejrzenia złamania kości nosowej lub krwiaka przegrody  lub związanych z urazem objawów towarzyszących, takich jak wadliwy zgryz, wyciek płynu mózgowo-–rdzeniowego oraz zaburzenia ruchomości gałek ocznych - – skierowanie do szpitala w celu diagnostyki i leczenia ewentualnych urazów towarzyszących.
    • Wcześniejsze prześwietlenie nie jest konieczne.

Leczenie

Cele leczenia

  • Przywrócenie czynności nosa (oddychanie i  węch).
  • Uniknięcie wad estetycznych (skrzywienie nosa).
  • Zapobieganie powikłaniom, takim jak np. nos siodełkowaty przy nieleczonym krwiaku przegrody nosowej.

Ogólne informacje o  leczeniu

  • Nieprzemieszczone, stabilne złamania  wymagają jedynie obserwacji, ponieważ zwykle goją się samoistnie.
  • W przypadku skrzywienia nosa, planowe nastawienie szkieletu nosa, zwykle po kilku dniach (po ustąpieniu obrzęku tkanek).
  • W przypadku otwartych ran profilaktyka przeciwtężcowa  według ogólnych zasad.

Złamanie proste

  • Nieprzemieszczone, proste złamania zwykle goją się samoistnie.
  • W przypadku przemieszczonych prostych złamań następuje zwykle nastawienie zamknięte po ustąpieniu początkowego obrzęku, z  okresem oczekiwania do 7 dni.
    • szkieletSzkielet nosa przesunięty w  bok: ręczne przywrócenie pierwotnego położenia za pomocą nacisku z  boku, często bez znieczulenia ogólnego.
    • Wgnieciony szkielet nosa: wyprostowanie szkieletu nosa od wewnątrz za pomocą elewatorium (narzędzie chirurgiczne) w  znieczuleniu ogólnym, ponieważ zabieg jest bardzo bolesny ze względu na kontakt z  błonami śluzowymi.

Złamanie złożone

  • W przypadku złamań złożonych zwykle konieczne jest operacyjne nastawienie otwarte.
    • klasycznyKlasyczny przykład: złamania wieloodłamowe u  starszych pacjentów.
  • W przypadku złamań otwartych konieczna jest również profilaktyka antybiotykowa.

Krwiak przegrody nosowej

  • Krwiak przegrody musi zostać niezwłocznie odbarczony przez specjalistę, ponieważ istnieje ryzyko martwicy z  powodu ucisku koagulatu na chrząstkę przegrody.
    • moMożliwe powikłanie następcze: nos siodełkowaty (zapadnięty).

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • Po kilku dniach obrzęk ustępuje, a  następstwa urazu okazują się zwykle mniej poważne, niż się początkowo wydawało.

Powikłania

  • Nos siodełkowaty w  przypadku nieleczonego lub nieodpowiednio leczonego krwiaka przegrody nosowej.
  • Oszpecenie (rzadko).
  • Utrudnione oddychanie przez nos.
  • Osłabienie węchu
    • zZ punktu widzenia traumatologii niemożliwe z  powodu samego złamania szkieletu nosa -– możliwe tylko w  przypadku współistniejącego złamania przedniej podstawy czaszki lub  sklepienia sitowia.

Rokowanie

  • Przy odpowiednim leczeniu rokowanie jest dobre.

Informacje dla pacjentów

InformacjeMateriały edukacyjne dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Świeże złamanie szkieletu nosa z przemieszczeniem i skrzywieniem nosa .pngŚwieże złamanie szkieletu nosa z przemieszczeniem i skrzywieniem nosa .png
Świeże złamanie szkieletu nosa z przemieszczeniem i skrzywieniem nosa (Źródło: Wikipedia)

Źrodródła

Piśmiennictwo

  1. Kucik CJC.J., Clenney T., Phelan J. Management of acute nasal fractures., Am Fam Physician 2004;, 70: 1315-20., PubMed
  2. Erdmann D., Follmar KEK.E., Debruijn M., et al. A retrospective analysis of facial fracture etiologies., Ann Plast Surg 2008;, 60: 398., pmid:18362568, PubMed
  3. Avery LLL.L., Susarla SMS.M., Novelline RAR.A. Multidetector and three-dimensional CT evaluation of the patient with maxillofacial injury., Radiol Clin North Am 2011;, 49: 183., pmid:21111135, PubMed

AutorzyOpracowanie

  • Mateusz Szmidt, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
  • Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Lino Witte, Dr med., Arzt in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Frankfurt a. M.(recenzent/redaktor)
S022
Nesebrudd; nesefraktur; nesefractur; septalt hematom; fractura nasi
Złamanie nosa; Złamanie kości nosowej; Złamanie podstawy nosa; Złamanie szkieletu nosa; Uraz twarzy; Złamana kość nosowa; Zmiana położenia nosa; Deformacja nosa; Krwiak przegrody nosa; Klasyfikacja Mathoga i Simmena
Złamanie kości nosowej
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:  Złamanie szkieletu kostnego nosa. Częstość występowaniaEpidemiologia:  Najczęstsze złamanie w  obrębie twarzy, częściej u mężczyzn. Objawy:  Ból, obrzęk oraz zwykle krwawienie i  deformacja nosa po urazie.
Laryngologia
Złamanie kości nosowej
/link/24fc11171e7e42708b7b5e7bca893083.aspx
/link/24fc11171e7e42708b7b5e7bca893083.aspx
zlamanie-kosci-nosowej
SiteDisease
Złamanie kości nosowej
K.Reinhardt@gesinform.de
livem.com#dr.dabrowska@wpparol@konsylium24.pl
pl
pl
pl