Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Kliniczna anatomia barku

Informacje ogólne

  • Oprócz tego artykułu na temat anatomii barku, istniejeidostępny jest również artykuł na temat badania przedmiotowego barku.
  • W przypadku kości, nacisk kładziony jest na struktury, które łatwo bada się palpacyjnie i które mogą pomóc w orientacji anatomicznej.

Kości

Łopatka

  • Budowa kości stawu ramiennegoBudowa kości stawu ramiennego
    Budowa kości stawu ramiennego
    Te kostneKostne punkty orientacyjne na łopatce można zidentyfikować palpacyjnie:
    • wyrostek barkowy łopatki (wysokość ramion)
      • Wraz z końcem bocznym obojczyka tworzy kostny wyrostek barkowy.
    • wyrostek kruczy (processus coracoideus)
      • mocowanie dla mięśni (Caputcaput breve następujących mięśni: M m. bicepsbicipitis brachii, Mm. coracobrachialis, Mm. pectoralis minor) i więzadeł
    • grzebień łopatki (spina scaplae)
      • Grzebień kostny biegnący przezskośnie plecyku górze i kończprzechodzący sięw napłaski wyrostkuwyrostek barkowym(wyrostek barkowy).
    • Margomargo medialis (brzeg przyśrodkowy)
      • przyśrodkowa krawędź łopatki
    • Angulusangulus inferior (kąt dolny)
      • dolny koniec łopatki

Kość ramienna

  • Badanie kości ramiennej w neutralnej pozycji (ramię zwisające w dół, dłoń skierowana do przodu)
    • guzek większy (Tuberculumtuberculum majus): boczny, duży występ kostny na proksymalnejnasadzie głowiebliższej kości ramiennej
      • punkt początkowy dla ścięgien stożka rotatorów (wyjątek: mięsień podłopatkowy, Mm. subscapularis)
    • guzek mniejszy (Tuberculumtuberculum minus): brzusznypołożony od przodu i przyśrodkowo, mniejszy występ kostny na proksymalnejnasadzie głowiebliższej kości ramiennej
      • punkt początkowyprzyczepu dla Mmięśnia podłopatkowego (m. subscapularis)
    • bruzda mięśnia dwugłowego (Sulcussulcus bicipitalis)/bruzda międzyguzkowa (Sulcussulcus intertubercularis): między dwoma guzkami
      • Przez ten kanał przebiega długiew niej ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia (caput longum m. bicipitis brachii).

Obojczyk

  • Kość w kształcie litery S łącząca wyrostek barkowy z mostkiem, którą można łatwo wyczuć palpacyjnie ze względu na jej powierzchowne położenie.
  • Ze względu na kształt litery S, boczna część obojczyka obraca się, gdypodczas ramięruchu jest używaneramienia, zwłaszcza gdyprzy jest używaneuniesieniu powyżej wysokości barków. W kontekście stawu mostkowo-obojczykowego przyczyniaPrzyczynia się to do większego obciążenia stawu barkowo-obojczykowego, a tym samym do zwiększonego ryzyka rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów.

Stawy

Staw ramienny

  • Staw wieloosiowy kulisty, składający się z okrągłej głowy kości ramiennej i wydrążenia stawowego (Cavitascavitas glenoidalis) łopatki.
  • Szeroka torebka stawowa wraz(capsula zearticularis) stawemoraz kulistymkulista budowa umożliwiają duży zakres ruchu kończyny górnej.
    • Wadą jest zwiększone ryzyko zwichnięcia.
  • Stabilizatory statyczne stawu
    • obrąbek stawowy na brzegu panewki (Labrumlabrum glenoidale)
    • szereg więzadeł stawu ramiennego wzmacniających torebkę stawową
  • Stabilizatory dynamiczne
    • Stożek rotatorów otacza głowę kości ramiennej jak kołnierz i wyśrodkowuje ją w panewce stawowej.
      • Występuje osłabienie mięśni w brzuszno-przyśrodkowym stożku rotatorów, dlatego większość zwichnięć występuje w tym kierunku.
    • Ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia również pełni funkcję stabilizatora (choć w niewielkim stopniu), gdyż przebiega na głowie kości ramiennej, w kierunku doczaszkowym.

Staw podbarkowy

  • Staw poboczny składający się z głowy kości ramiennej, kaletki podbarkowej i podnaramiennej oraz kostnego sklepienia stawu ramiennego.
    • Kaletki maziowe służą do minimalizowania tarcia.

Staw barkowo-obojczykowy

  • synonimŁac: stawarticulatio barkowo-obojczykowyacromioclavicularis (articulus acromioclavicularis)
  • Staw ten jest jedynym kostnym połączeniem między obojczykiem a łopatką i przenosi na tułów wszystkie siły działające na kończynę górną.
  • Chrząstka włóknista w przestrzeni stawowej (krążek stawowy, discus acromioclavicularisarticularis) częściowo kompensuje niezgodność między dwoma stawami.
  • Stabilność stawu zapewniają głównie więzadła barkowo-obojczykowe i więzadło kruczo-barkowe (ligamentum acromioclaviculare).

Staw mostkowo-obojczykowy

  • Staw ten jest jedynym połączeniem między tułowiemkośćcem osiowym a obręcząkośćcem barkowąkończyny górnej.
  • Staw ten jest niezwykle elastyczny i może poruszać się we wszystkich płaszczyznach.
  • Torebka stawowa jest cienka i wzmocniona więzadłami mostkowo-obojczykowymi i międzyobojczykowymi, które przyczyniają się do stabilności stawu.
  • Cienki krążek stawowy (discus articularis) dzieli staw na dwie oddzielne komory.

kaletkiKaletki maziowe

Bursa subacromialis/subdeltoidea (kaletka podbarkowa/podnaramienna)

  • Te dwie kaletki znajdują się pod kostnym wyrostkiem barkowym.
  • Główną funkcją kaletki podbarkowej/podnaramiennej jest ochrona ścięgien stożka rotatorów przed naciskiem i tarciem na spodniej stronie wyrostka barkowego.
  • Stosunkowo często dochodzi do podrażnień w obrębie kaletek, które w następniepstwie poprzez opuchliznęobrzeku mogą przyczynić się do uwięźnięcia stawu.

Mięśnie i ścięgna

Stożek rotatorów

  • Stożek rotatorów tworzą 4 mięśnie, które z jednej strony stabilizują staw ramienny, a z drugiej umożliwiają zróżnicowane ruchy kończyny górnej. Biegną one od łopatki do guzka większego lub mniejszego (mięsień podłopatkowy, Mm. subscapularis).
    • mięsień nadgrzebieniowy, M. supraspinatusmięsień nadgrzebieniowy, M. supraspinatus
      mięsień nadgrzebieniowy (M. supraspinatus)
      mięsień nadgrzebieniowy (m. supraspinatus) — przede wszystkim odwodzenie (funkcja odwodziciela, wraz ze wzrostem odwodzenia Mm. deltoideus staje się bardziej aktywny)
    • mięsień podgrzebieniowy (m. infraspinatus) — przede wszystkim odracanie ramienia (rotacja zewnętrzna) oraz odwodzenie (razem z m. obłym mniejszym)
    • mięsień podłopatkowy (m. subscapularis) — przede wszystkim nawracanie ramienia (rotacja do wewnątrz)
    • mięsień obły większy (m. teres major) — przedewspomaga wszystkimczynność rotacjam. zewnętrznanajszerszego grzbietu w pociąganiu ramienia ku tyłowi i przywodzeniu

miMięsień naramienny (m. deltoideus)

  • Silny mięsień naramienny odgrywa główną rolę w kształtowaniu konturu barku; zaniki są wyraźnie widoczne w porównaniu bocznym.
    • przy zwichnięciu w stawie ramiennym traci swoją charakterystyczną wypukłość
  • Jego 3 części wychodzą z obojczyka, wyrostka barkowego i grzebienia łopatki i przyczepiają się do guzowatości naramiennej (Tuberositastuberositas deltoidea) na proksymalnej jednej trzeciej kości ramiennej.
  • Jego głównym zadaniem jest silne odwodzenie oraz pociąganie ramienia. ku przodowi i tyłowi

Mięśnie w okolicy panewki stawowej

  • Długa głowa mięśnia dwugłowego ramienia (Mcaput longum m. bicepsbicipitis brachii) wywodzizaczyna sięsie z guzkaw nadpanewkowegojamie stawowej, na guzku nadpanewkowym (Tuberculumtuberculum supraglenoidale) i przechodzi ponadowieową kości ramiennej w kierunku przedramienia.
  • Długa głowa mięśnia dwugłowego ramienia wychodzi z guzka podpanewkowego (Tuberculum infraglenoidale).

Nerwy i naczynia krwionośne 

Nerw nadłopatkowy (Nervusnervus suprascapularis)

  • Nerw nadłopatkowy wychodzi z korzeni C5–C6 rdzenia kręgowego i unerwiazaopatruje Mm. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus) i Mpodgrzebieniowy (m. infraspinatus).
  • Przebiega nad łopatką przez wcięcie łopatki i jestpod predysponowanywięzadłem poprzecznym górnym łopatki, co stanowi predyspozycję do urazwystępowania zespołów uciskowych wcięcia.
  • Konsekwencją uszkodzeniaucisku jest zmniejszone odwodzenie i rotacja zewnętrzna. W przypadku przewlekłego uszkodzenia, dochodzi do zaniku Mm. supraspinatus i m.infraspinatus ze zwiększającym się wysunięciem grzebienia łopatki.

Nerw piersiowy długi (Nn. thoracicus longus)

  • Nerw ten wychodzi z korzeni C5–C7 i unerwiazaopatruje mięsień zębaty przedni (Mm. serratus anterior).
  • Korzenie nerwowe C5 i C6 biegną przez mięsień pochyły środkowy (Mm. scalenus medius), podczas gdy włókna C7, które czasami mogą być nieobecne, biegną przed mięśniem.
  • Nerw biegnie za splotem ramiennym (Plexusplexus brachialis) i naczyniami w dole pachowym (Fossafossa axillaris).
  • Biegnie wzdłuż powierzchni Mm. serratus anterior i zewnętrznej strony klatki piersiowej.
  • Nerw może zostać uszkodzony w okolicy pachy lub ściany klatki piersiowej (np. ciężki plecak lub kule sięgające do pachy), aco w następniepstwie prowadzi do powstania charakterystycznej łopatki skrzydlatej.

Nerw dodatkowy (Nervusnervus accessorius)

  • 11.XI Nerwnerw czaszkowy unerwiajzaopatrujący część środkową i dolną mięsieńśnia czworobocznyczworobocznego (Mm. trapezius) i mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy (Mm. sternocleidomastoideus).
  • Nerw biegnie przez mięsień dźwigacz łopatki (Mm. levator scapulae) do wyżej wymienionych mięśni.
  • Jednostronne porażenie nerwu dodatkowego powoduje zgięcie szyi w stronę przeciwną (nieporażony m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy pociąga ją na swoją stronę).1
    • powstaje wtedy tzw. „szyja krzywa”, czyli kręcz mięśniowy
  • Obustronne uszkodzenie powoduje wypadnięcie funkcji mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, z odchyleniem głowy ku tyłowi i upośledzeniem skręcania jej na boki
  • Uszkodzenie nerwu z utratą Mm. trapezius powoduje obniżenie barku po danej stronie.

Nerw pachowy (Nervusnervus axillaris)

  • Nerw pachowy wychodzi z korzeni C5–C6 i unerwiazaopatruje mięsień obły mniejszy (Mm. teres minor) i wewnętrzną stronę mięsieńśnia naramiennynaramiennego (Mm. deltoideus).
  • PrzebiegaW onprzebiegu ściśleprzewija wzdsię dookoła szyjki chirurgicznej (collum chirurgicumkości ramiennej i jest szczególnie podatnynarażony na uszkodzenie podczas złamania szyjki lub w obszarzeczasie szyjkiodprowadzania chirurgicznejzwichnięcia (Collumw chirurgicum)stawie kości ramiennejramiennym.1
  • Uszkodzenie powoduje drętwienie bocznej części barku, osłabienie odwodzenia, a po pewnym czasie widoczny zanik Mm. deltoideus.

Tętnica podobojczykowa (Arteriaarteria subclavia)

  • Tętnica biegnie między pierwszym żebrem a obojczykiem. W tym obszarze tętnica może zostać uciśnięta, co prowadzi do problemów zzaburzeń krążeniemenia w ramieniu.

IllustrationenIlustracje

Schultergelenk KnochenaufbauSchultergelenk Knochenaufbau
SchultergelenkKości Knochenaufbaustawu barkowego
M. infraspinatusM. infraspinatus
M. infraspinatuspodgrzebieniowy
M. subscapularisM. subscapularis
M. subscapularispodłopatkowy
M. supraspinatusM. supraspinatus
M. supraspinatusnadgrzebieniowy
Scapula von vorne und hintenScapula von vorne und hinten
ScapulaŁopatka: vonwidok vorneprzedni undi hintentylny

Kaletki stawu barkowegoKaletki stawu barkowego
BursaeKaletki desstawu Schultergelenksbarkowego
 
SternoklavikulargelenkSternoklavikulargelenk
Sternoklavikulargelenk(1) Staw mostkowo-obojczykowy

QuellenŹródła

Literatur Piśmiennictwo

 
  1. Marciniak T., Ziółkowski M. Anatomia prawidłowa człowieka T.III Układ nerwowy, narządy zmysłów. Podręcznik dla studentów i lekarzy medycyny. Wyd. III. RUZSP AM Wrocław 1992.

Autor*innenAutorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (recenzent)
  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Innere Medizin, Frankfurt
anatomi skuldrans kliniska anatomi Klinisk anatomi, skuldra
Anatomia barku; Scapula; Łopatka; Humerus; Clavicula; Obojczyk; Staw obojczykowo-barkowy; Przestrzeń podbarkowa; Wyrostek barkowy; Staw mostkowo-obojczykowy; Bursa subacromialis; Bursa subdeltoidea; Stożek rotatorów; Nervus suprascapularis; Nerw piersiowy długi; N. thoracicus longus; Nervus accessorius; Nervus axillaris; Arteria subclavia
przestrzen podbarkowa; srozek rotatorow; nerw piersiowy dlugi
Kliniczna anatomia barku
document-disease document-nav document-tools document-theme
Oprócz tego artykułu na temat anatomii barku, istniejeidostępny jest również artykuł na temat badania przedmiotowego barku. W przypadku kości, nacisk kładziony jest na struktury, które łatwo bada się palpacyjnie i które mogą pomóc w orientacji anatomicznej.
Fizjoterapia/Medycyna sportowa
Bark, anatomia kliniczna
/link/11967bc5e33f4803a394515df80ec764.aspx
/link/11967bc5e33f4803a394515df80ec764.aspx
bark-anatomia-kliniczna
SiteDisease
Bark, anatomia kliniczna
K.Reinhardt@gesinform.de
mail#j.dabrowska@medibas.pl
pl
pl
pl