Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Hiperkifoza u osób w podeszłym wieku

Streszczenie

  • Definicja: Nadmierne skrzywienie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej z wypukłością grzbietową.
  • Częstość występowania: U 20–40% osób w wieku powyżej 60 lat.
  • Objawy: Możliwe są ból, ograniczenia w wykonywaniu czynności fizycznych i skłonność do upadków.
  • Wyniki: Obniżenie wzrostu i wypukłość grzbietowa kręgosłupa w widoku z boku.
  • Diagnostyka: Rozpoznanie wzrokowe. W razie potrzeby określenie kąta Cobba na bocznym zdjęciu rentgenowskim kręgosłupa w celu oceny stopnia zaawansowania.
  • Leczenie: Leczenie chorób współistniejących, takich jak osteoporoza. Program treningowy z ćwiczeniami poprawiającymi postawę i wzmacniającymi mięśnie pleców.

Informacje ogólne

Definicja

  • Nadmierne skrzywienie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej z wypukłością grzbietową 
  • Brak standardowej międzynarodowej definicji1
    • różne metody pomiaru z różnymi wartościami granicznymi
    • definicja często stosowana w piśmiennictwie: kąt Cobba >50° 

Częstość występowania

  • Chorobowość2
    • kąt Cobba >50° u 20–40% osób w wieku >60 lat 
    • Kobiety chorują częściej niż mężczyźni.

Etiologia i patogeneza

  • Wieloczynnikowa; do rozwoju hiperkifozy przyczyniają się różne czynniki. 
  • Złamania trzonu kręgu1
    • u około 40% pacjentów z hiperkifozą
  • Zwyrodnienie krążka międzykręgowego2
  • Niewydolność mięśni prostowników pleców i zmniejszona propriocepcja pozycji tułowia3
  • Predyspozycje genetyczne1
  • Wiotkość więzadeł międzykręgowych2

Czynniki predysponujące

ICD-10

  • M40 Kifoza i lordoza
    • M40.0 Kifoza zależna od wadliwej postawy
    • M40.1 Inna wtórna kifoza
      • M40.14 Inna wtórna kifoza w odcinku piersiowym
      • M40.15 Inna wtórna kifoza w odcinku piersiowo-lędźwiowym
    • M40.2 Inna i nieokreślona kifoza
      • M40.24 Inna i nieokreślona kifoza w odcinku piersiowym
      • M40.25 Inna i nieokreślona kifoza w odcinku piersiowo-lędźwiowym

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

Wywiad lekarski

  • Objawy
    • w większości przypadków przebieg bezobjawowy
    • Z czasem może pojawić się narastający ból pleców.
    • trudności w wykonywaniu codziennych czynności
    • obniżenie wzrostu
      • Często przestają pasować spodnie, ponieważ brzuch obniża się i przesuwa ku przodowi.
  • Uraz w wywiadzie
    • możliwe cechy wskazujące na przebyte złamanie
  • Wcześniejsze choroby
  • Przyjmowane leki
    • na przykład długotrwała terapia wysokimi dawkami glikokortykosteroidów jako czynnik ryzyka osteoporozy?

Badanie przedmiotowe

  • Oględziny pacjenta bez ubrań
    • hiperkifoza jest widoczna w widoku bocznym
    • „zjawisko choinki” w widoku z tyłu w przypadku złamań trzonów kręgów
      • marszczenia rozpoczynające się od środka kręgosłupa
  • Nasilenie kifozy można oszacować za pomocą prostych testów w gabinecie lekarza rodzinnego i oceniać jej przebieg w czasie na przykład na podstawie:
    • odległości między potylicą a ścianą1
      • Pacjent staje oparty plecami o ścianę.
      • Linijką zmierzyć odległość między potylicą a ścianą.
    • metodą blokową5
      • pacjent w pozycji na plecach
      • Ile bloków o określonej grubości (z reguły 1,7 cm) mieści się między leżanką a potylicą?

Diagnostyka specjalistyczna

  • RTG kręgosłupa w pozycji stojącej w dwóch płaszczyznach
    • Służy do oceny osteoporozy, złamań i kąta Cobba.
    • kąt Cobba (ocena na podstawie RTG w projekcji bocznej)4
      • Jedną linię wykreśla się od górnej krawędzi górnego kręgu krańcowego skrzywienia klatki piersiowej, a drugą linię wykreśla się od dolnej krawędzi dolnego kręgu krańcowego.
      • Kąt pomiędzy tymi dwiema liniami to kąt Cobba.
      • Przykładowy szkic można znaleźć na stronie tutaj.
  • W przypadku podejrzenia osteoporozy wykonuje się pomiar gęstości kości, patrz artykuł Osteoporoza.

Wskazania do skierowania

  • W przypadku poważnych dolegliwości lub podejrzenia wymagającej leczenia osteoporozy lub złamania kręgów skierowanie do poradni ortopedycznej 
    • Jeśli podejrzewa się osteoporozę, najlepiej skierować pacjenta do gabinetu, w którym można wykonać pomiar gęstości kości.

Leczenie

Cele leczenia

  • Zapobieganie progresji kifozy
  • Unikanie powikłań
  • ewentualnie Łagodzenie objawów bólu

Ogólne informacje o leczeniu

Zalecenia dla pacjentów

  • Aktywność fizyczna pomaga zniwelować następstwa kifozy związanej z wiekiem,.
    • zwiększenie mobilności
    • obniżenie ryzyka upadków
    • zapobieganie bólowi
  • Zaprzestanie palenia papierosów 
    • Palenie papierosów jest czynnikiem ryzyka osteoporozy.
  • Ostrożne spożywanie alkoholu
    • zwiększone ryzyko upadku

Terapia zachowawcza

fizjoterapii

  • Ukierunkowany program treningowy z ćwiczeniami poprawiającymi postawę i wzmacniającymi mięśnie pleców6
    • 3 razy w tygodniu po 1 godzinie przez 6 miesięcy w ramach zajęć grupowych pod opieką fizjoterapeuty
    • średnie zmniejszenie kąta Cobba o 3° i znaczna poprawa jakości życia

Ortezy

  • W stabilnym osteoporotycznym złamaniu kręgów należy rozważyć zastosowanie ortezy stabilizującej kręgosłup.

Leczenie farmakologiczne

Leczenie chirurgiczne

  • W bolesnych złamaniach kręgosłupa wertebroplastyka i kyfoplastyka są minimalnie inwazyjnymi procedurami, które mogą złagodzić ból i ewentualnie zmniejszyć kifozę.
    • przezskórne wstrzyknięcie cementu kostnego do złamanego kręgu pod kontrolą fluoroskopii
    • złagodzenie bólu, poprawa funkcjonowania fizycznego, przywrócenie wysokości kręgów i obniżenie kąta kifozy o około 10°

Profilaktyka

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Średni wzrost krzywizny klatki piersiowej o 3% na dekadę u osób w wieku powyżej 50 lat2
  • Szybszy postęp u osób z ograniczoną siłą rąk i mobilnością7

Powikłania

  • Upadki
    • Hiperkifoza przesuwa środek ciężkości ciała do przodu i może prowadzić do problemów z równowagą4.
  • Zmniejszona sprawność fizyczna1
  • Obniżona jakość życia2
  • Przewlekłe bóle1
  • Obniżona czynność płuc ze zmniejszoną pojemnością życiową1

Rokowanie

  • U pacjentów z hiperkifozą występuje zwiększona śmiertelność1,8.
    • korelacja z nasileniem kifozy

informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Źródła

Literatur

  1. Koelé MC, Lems WF, Willems HC. The Clinical Relevance of Hyperkyphosis: A Narrative Review. Front. Endocrinol. 2020. www.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Duangkaew R, Bettany-Saltikov J, van Schaik P, et al. PROTOCOL: Exercise interventions to improve back shape/posture, balance, falls and fear of falling in older adults with hyperkyphosis: A systematic review. Campbell Syst Rev 2020; 16(3): e1101. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Keshavarzi F, Azadinia F, Talebian S, et al. Impairments in trunk muscles performance and proprioception in older adults with hyperkyphosis. Journal of Manual & Manipulative Therapy 2022. www.tandfonline.com
  4. Koelé MC, Willems HC, Swart KMA, et al. The association between hyperkyphosis and fall incidence among community-dwelling older adults. Osteoporosis International 2022; 33: 403-11. link.springer.com
  5. Chokphukiao P, Wiyanad A, Suwannarat P, et al. Validity and reliability of the block method for measuring thoracic hyperkyphosis. Physiother Theory Pract 2022; 38(13): 3037-44. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Katzman WB, Vittinghoff E, Lin F, et al. Targeted spine strengthening exercise and posture training program to reduce hyperkyphosis in older adults: results from the study of hyperkyphosis, exercise, and function (SHEAF) randomized controlled trial. Osteoporosis International 2017; 28: 2831-41. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Sugai K, Michikawa T, Takebayashi T, et al. Association Between Muscle Strength, Mobility, and the Progression of Hyperkyphosis in the Elderly: The Kurabuchi Cohort Study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2019; 74(12): 1987-92. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Cours A, Huang MH, Fink H, et al. Hyperkyphosis and mortality risk in older men: The osteoporotic fractures in men study. J Am Geriatr Soc 2023; 71(2): 496-504. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Hulme PA, Krebs J, Ferguson SJ, Berlemann U. Vertebroplasty and kyphoplasty: a systematic review of 69 clinical studies. Spine 2006; 31: 1983-2001. PubMed
  10. Heini PF. The current treatment—a survey of osteoporotic fracture treatment. Osteoporotic spine fractures: the spine surgeon's perspective. Osteoporos Int 2005; 16(Suppl 2): 85-92. link.springer.com

Autor*innen

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Münster
M40; M400; M401; M4014; M4015; M402; M4024; M4025
Humbak Hiperkifoza u osób starszych hiperkifoza kifoza krowi grzbiet alkifoza piersiowa alkifoza piersiowa zakrzywiony kyfoplastyka kifoza
Hiperkifoza u osób w podeszłym wieku Hiperkifoza Kifoza Kifoza piersiowa Kyfoplastyka Osteoporoza Kręgosłup piersiowy Skrzywienie kręgosłupa Wdowi garb Garb Krzywe plecy
Hiperkifoza u osób w podeszłym wieku
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Nadmierne skrzywienie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej z wypukłością grzbietową. Częstość występowania: U 20–40% osób w wieku powyżej 60 lat. Objawy: Możliwe są ból, ograniczenia w wykonywaniu czynności fizycznych i skłonność do upadków.
Geriatria
Hiperkifoza u osób w podeszłym wieku
/link/d24adf72d31f48bcafe2732662c6be1f.aspx
/link/d24adf72d31f48bcafe2732662c6be1f.aspx
hiperkifoza-uuosob-osob-w-podeszlymwpodeszlym-wieku
SiteDisease
Hiperkifoza u osób w podeszłym wieku
K.Reinhardt@gesinform.de
Kanders@nhi.Reinhardt@gesinform.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl